راز ترک "شاه دنیز" از سوی غول‌های نفتی چیست؟
به گزارش ميزنفت به نقل از نسیم، بر اساس گزارش «نسیم»، شرکت استات اویل اعلام کرده که به دنبال این واگذاری، ۱۵.۵ درصد از سهام خود از توافق سود تولیدات میدان گازی شاه دنیز، ۱۵.۵ درصد سهام خط لوله قفقاز جنوبی، ۱۵.۵ درصد سهم هولدینگ اس سی پی سی و ۱۲.۴ درصد سهام در شرکت تأمین گاز آذربایجان را به شرکت پتروناس واگذار کرده است.
میدان گازی شاه دنیز، به نظر، میزبان سرمایه گذارانی چون بی پی با ۲۸.۸ درصد، شرکت ایرانی نیکو با ۱۰ درصد، توتال فرانسه با ۱۰ درصد، لوک اویل روسیه با۱۰ درصد، شرکت ملی نفت ترکیه با ۹ درصد و شرکت دولتی جمهوری آذربایجان یعنی سوکار هم با ۱۶.۷ درصد سهام بوده است.
البته، آنطور که در خبرها آمده شرکت توتال فرانسه هم سهام ۱۰ درصدی خود را به شرکت ملی نفت ترکیه ای واگذار کرده که از این رو ،سهام شرکت ترک تبار به ۱۹ درصد افزایش یافته است
این رخداد یکی از اتفاقات جالب درحوزه انرژی بوده که در امتداد افت قیمت نفت در بازار های جهانی به صدر رسانه ها کشیده شده است.
هم اکنون ظرفیت تولید روزانه گاز از میدان شاه دنیز آذربایجان که قرار است گاز این میدان فراساحلی را به وسیله خط لوله ٧٠٠ کیلومتری قفقاز جنوبی "باکو- تفلیس- ارزروم" به ترکیه منتقل کند، ٢٧,٣ میلیون متر مکعب و تولید میعانات گازی آن ٥٥ هزار بشکه است.
لارس کریستین بچر، رئیس بخش فعالیت‌های توسعه ای و تولید خارج از نروژ شرکت استات اویل در بیانیه ای گفت: خروج از این پروژه، جایگاه و انعطاف پذیری استات اویل را به منظور اولویت دادن به توسعه صنعتی و رشد بهتر بیشتر می کند.
با توجه به سقوط قابل توجه قیمت ها در بازارجهانی نفت، دورنمای آن نیز از ادامه دار بودن این روند حکایت داشته و با ادامه رقابت شرکت های بزرگ نفتی در جغرافیای خاورمیانه برای ادامه افزایش تولید نفت، بیم آن می رود که سقوط قیمت نفت به نزدیکی ۶۰ دلار در هر بشکه هم برسد.
از آنجایی که در حال حاضر به دلیل رکود حاکم بر قاره سبز، تقاضا در اروپا دچار افت شدید شده و در آمریکا هم به دلیل تولید نفت غیر متعارف، سبب شده که مصرف کننده ها به دلیل گرانی نفت و گاز به سمت جایگزینی انرژی های جایگزین حرکت کنند.
با توجه به تعیین قیمت گاز با فرمولی مرتبط با قیمت نفت و با سقوط قیمت نفت، قیمت گاز هم دچار افت خواهد شد بنابراین، این امر سبب شده که تولید در برخی از نقاط از جمله در دریای خزر مقرون به صرفه به نظر نرسد.
هر چند که دریای خزر جزو مناطقی بوده که به دلیل رعایت ملاحظات زیست محیطی و تجربه شرکت بی پی در سال های گذشته در خلیج مکزیک، برای تولید باید احتیاط جدی تری به خرج داد که همین امر نیز بر افزایش هزینه تولید در این منطقه خواهد افزود.
به نظر می رسد توجه به موارد فوق، تولید نفت از این دریا، برای بازار اروپا چندان صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
موضوعی که شاید یکی از دلایل ترک دریای خزر از سوی شرکت نروژی استات اویل ذکر شده است.
شاید از همین روست که کارشناسان ارشد انرژی، خروج برخی شرکت ها نظیر توتال از پهنه نفتی جمهوری آذربایجان را کش دار بودن دامنه بحران اقتصادی در اروپا و افت تقاضا و در نهایت افت قیمت نفت تعبیر کرده اند.
پر واضح است ،شرکت مالزیایی پتروناس یعنی خریدار این سهام، با حضور در میدان گازی شاه دنیز، بسیار امیدوارانه به بازگشت رونق به شرق آسیا می اندیشد.
بنابراین، با وجود خروج دو غول نفتی از میدان شاه دنیز و حضور یک شرکت مالزیایی شاید این ذهنیت متبادر شود که افت قیمت نفت در روزهای آتی هم ادامه خواهد داشت اما بدیهی است خروج دو شرکت بزرگ نفتی توان تبدیل شدن به یک فرصت بزرگ برای ایران را هم دارد که این امر نیازمند جدی گرفتن دیپلماسی نفتی از سوی وزیر نفت ایران خواهد بود.
سرمایه گذاران حاضر برای تولید و عرضه نفت که به سمت منطقه قفقاز و دریای خزر مهاجرت کرده اند گوشه چشمی به مسیر ترانزیتی انرژی از ایران دارند چرا که به نظر، مسیر ایران، بهترین نقطه برای نقل و انتقال تولیدات به حساب خواهد آمد.
عینیت یافتن این فرضیه، منوط به رعایت ارکان دیپلماسی نفتی از سوی وزارت نفت و توجه به سواپ نفتی، یعنی افزایش درآمد بیشتر هم خواهد بود، امری که تا اکنون مسیری پر فراز و نشیب داشته است.
نکته دیگر که با خروج شرکت های بزرگ نفتی و آزاد سازی سرمایه خویش از میدان شاه دنیز به اذهان متبادر می شود اینکه، با توجه به شامه قوی این شرکت ها، آنها در جستجوی کشوری بزرگ با ذخایر قوی هیدروکربوری بوده که حضور در آن، دارای صرفه صلاح اقتصادی بیشتری باشد.
تغییر در معادلات سیاسی در عرصه بین الملل، به یافتن نام کشوری که دو غول نفتی به دنبال سرمایه گذاری درآن هستند، مدد فراوان خواهد رساند.
آیا مقصد بعدی آنها کشوری در کرانه خلیج فارس خواهد بود؟