مقایسه عملکرد دولت‌ها در اصلاح قیمت بنزین
اشتباهات دولت روحانی در آبان 98 سهوی بود؟
مدیرعامل اسبق شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: فرق دولت انقلابی با دولت فعلی این است که هیچگاه تصمیمی نمی‌گیرد که علیه معیشت مردم باشد. اگر در دولت روحانی مسئول شرکت پالایش و پخش بودم جلوی تصمیم دولت برای افزایش قیمت بنزین را می‌گرفتم.
روحانی | میز نفت
به گزارش میز نفت ، علیرضا ضیغمی مدیرعامل اسبق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با انتقاد از عملکرد دولت تدبیر و امید در افزایش ناگهانی قیمت بنزین در آبان‌ماه 98 به بررسی اقدامات مربوط به هدفمندی یارانه‌ها در دولت نهم و دهم پرداخت و گفت: در همه دولت‌ها معمولا افزایش قیمت بنزین، حساسیت‌های سیاسی و امنیتی خاص خودش را داشته است، لذا اگر اقدامی در این حوزه صورت می‌گیرد باید کاملا حساب شده و کارشناسی باشد و به گونه‌ای اجرا شود که کمترین آسیب به معیشت مردم وارد شده و در عوض فواید بیشتری برای آنها به همراه داشته باشد. یعنی مزایا حداکثر و معایب حداقل شود.
وی ادامه داد: در بحث هدفمندی یارانه‌ها صرفا اصلاح قیمت بنزین مطرح نبود، بلکه دولت در نظر داشت قیمت همه حامل‌های انرژی از جمله بنزین، گازوئیل، گاز، برق و ... را اصلاح کرده و گام به گام به قیمت‌های فوب افزایش دهد. درباره معایب استمرار اقتصاد یارانه‌ای و وجود یارانه‌های پنهان انرژی که دیگر لازم نیست بنده توضیح دهم زیرا امر واضحی است و ما باید تلاش کنیم در ایران هم درآمدها و هم هزینه‌ها را واقعی کنیم تا چرخ اقتصاد بچرخد.
*برای اجرای هدفمندی یارانه‌ها جلسات منظمی با کارشناسان اقتصادی برگزار شد
ضیغمی گفت: در ماجرای هدفمندی یارانه‌ها، دولت سلسله جلسات کارشناسی را به صورت هفتگی در طول چند سال برگزار میکرد تا اجرای این طرح کلیدی را به درستی انجام دهد. در آن جلسات هم بنده به عنوان مدیرعامل وقت شرکت ملی پالایش و پخش و هم آقای اوجی به عنوان مدیرعامل وقت شرکت ملی گاز حضور داشتیم و بحث اصلاح قیمت حامل‌ها را به مباحثه و بررسی کارشناسی با رئیس جمهور می‌گذاشتیم.
وی افزود: در آن جلسات رئیس جمهور به آقای اوجی دستور داد که جداولی برای تعیین قیمت پلکانی گاز تدوین کنند به گونه‌ای که هزینه اصلاح قیمت‌ها کمتر بر دوش دهک‌های پایین قرار گیرد و از یارانه پنهان انرژی که به جیب اقشار پردرآمد می‌رود کاسته شود. بنده هم درباره گازوئیل، بنزین، نفت سفید و LPG و CNG جداولی را به درخواست رئیس جمهور آماده کرده بودم و این جداول مرتبا در جلسات کارشناسی با شخص آقای رئیس جمهور موردبررسی قرار میگرفت.
وی اظهار داشت: ایشان و تیم اقتصادی دولت بارها سر جزئیات به ما دستور میدادند که چه اصلاحاتی باید صورت بگیرد تا این طرح به درستی اجرا شود. لذا این جداول بارها و بارها مورد بررسی و اصلاح قرار گرفتند. در مرحله بعدی تصمیمات نهایی دولت در رسانه ملی برای مردم توضیح داده شد. یعنی بدین صورت نبود که رئیس جمهور صبح جمعه خودش مطلع شود.
*اقناع افکار عمومی و محرم دانستن مردم در ماجرای افزایش قیمت بنزین در دولت دهم
ضیغمی تاکید کرد: یعنی ما به مردم توضیح می‌دادیم که اولا چرا اصلاح قیمت‌ها برای مردم و اقتصاد کشور ضروری است و چرا در طرح دولت، معیشت مردم تحت تاثیر منفی قرار نمی‌گیرد و حتی بهبود پیدا می‌کند. لذا بعد از انجام کارهای کارشناسی طولانی وارد مرحله اقناع افکار عمومی شدیم. دولت خیلی شفاف و صادقانه محاسبات خود را در اختیار مردم و کارشناسان و رسانه‌ها قرار داد و به آنها توضیح داد که با اجرای این طرح چه چیزی به دست می‌آورند و چه چیزی از دست می‌دهند و چرا برآیند اجرای این طرح برای مردم بخصوص دهک‌های پایین جامعه مثبت است.
مدیرعامل اسبق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: دولت نهم و دهم مردم را محرم میدانست و ما پذیرفته بودیم که بدون اقناع افکار عمومی هیچ طرحی را نمی‌توان با موفقیت اجرا کرد، آن هم طرحی مثل هدفمندی یارانه‌ها که به معنای واقعی کلمه یک جراحی اقتصادی بزرگ در ایران بود. بنابراین مدت‌های طولانی جلسات کارشناسی در شورای تامین و هیئت وزیران برگزار میشد و مصوبات دولت در مجلس با نمایندگان ملت به اشتراک گذاشته شده و مورد بررسی قرار میگرفت و به سمع و نظر مردم می‌رسید.
وی همچنین خاطرنشان کرد: وقتی قیمت‌ها و شیوه اجرا نهایی شد، بنده مدیران پخش تمامی استان‌ها را به تهران فراخواندم و توضیحات لازم درباره اصلاح قیمت بنزین را به آنها ارائه کردم. البته این جلسات به صورت پیوسته تا نهایی شدن طرح نیز وجود داشت. این جلسات توسط شرکت گاز هم برگزار میشد.
* ضربه‌گیر دولت دهم برای کاهش فشار افزایش قیمت بنزین بر معیشت مردم
ضیغمی توضیح داد: نکته دیگر اینکه در اجرای هدفمندی، سازمان هدفمندی اعلام کرد که ابتدا دولت یارانه مردم را به حساب صاحب خانوار واریز می‌کند و سپس قیمت‌ها را اصلاح می‌کند. این سیاست هر چند خیلی ساده بود اما گارد احتمالی مردم را در برابر این تصمیم کارشناسی کاهش داد.
وی افزود: یعنی دولت گفت ما ابتدا به مردم پول می‌دهیم و سپس به نسبت بهره‌مندی آنها از یارانه پنهان از آنها پول می‌گیریم، یعنی یارانه پنهان را کاهش می‌دهیم که طبیعتا با توجه به مصرف بالاتر انرژی توسط دهک‌های بالای جامعه مقدار یارانه پنهان بیشتری از آنها گرفته شد. این اقدام دولت به شدت ضربه‌گیری کرد و مشکلات و موانع اجرای این طرح را کاهش داد.
وی تاکید کرد: ضمنا اقدام دیگری که در راستای زمینه‌سازی برای افزایش قیمت بنزین انجام شد، توسعه جایگاه‌های CNG بود. از سال 89 تا 92 سالانه حدود 300 جایگاه (اگر درست آمار داده باشم) احداث شد و به طور کلی سیاست توسعه CNG قبل از افزایش قیمت بنزین در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته بود تا این سوخت جایگزین بنزین در خودروها شده و در صورت افزایش قیمت بنزین، مردم به راحتی مصرف سوختشان را به CNG که قیمت بسیار کمتری دارد شیفت کنند.
ضیغمی گفت: پس به طور کلی سه کار انجام شد: 1- بررسی کارشناسی طرح برای مدت طولانی و استفاده از نظرات کارشناسان و نمایندگان مجلس 2- اقناع افکار عمومی و محرم دانستن مردم و توضیح چرایی مزیت داشتن اجرای هدفمندی 3- آماده‌سازی پیش زمینه‌ها و برنامه‌های گام به گام برای جلوگیری از ایجاد فشار به زندگی مردم مثل پرداخت یارانه قبل از افزایش قیمت‌ها یا توسعه سوخت‌های جایگزین بنزین.
وی گفت: اما اتفاقی که در آبان ماه سال 98 افتاد به هیچ وجه قابل توجیه نیست و عملکرد دولت در این ماجرا فاجعه بود. شما بگویید کدامیک از کارها و برنامه‌هایی که در دولت قبلی انجام شد به عنوان تجربه در دولت آقای روحانی مورداستفاده و اجرا قرار گرفت. چطور ممکن است دولتی سهوا این برنامه‌ها و پیش‌زمینه‌ها را برای افزایش قیمت بنزین در نظر نگیرد؟
*دولت روحانی هیچ یک از لوازم اصلاح قیمت بنزین را رعایت نکرد
وی اظهار داشت: دولت نهم و دهم برای اجرای هدفمندی یارانه و افزایش قیمت بنزین ماه‌ها و سال‌ها برنامه‌ریزی کرد ولی در این دولت چه اتفاقی افتاد؟ همینطور بدون هیچ کار کارشناسی قیمت را سه برابر کردند و به زندگی و معیشت مردم خسارت وارد کردند و حتی قبل از اجرای شبانه طرح‌ها بارها آن را تکذیب کرده بودند.
ضیغمی گفت: وقتی چنین طرح بزرگی آن هم درباره بنزین که ابعاد سیاسی و امنیتی مختلفی دارد می‌خواهد اجرا شود باید همه مسئولین، مردم، کارشناسان و نمایندگان در جریان کار قرار بگیرند نه اینکه خود رئیس جمهور هم برای رفع تکلیف بگویید من هم صبح جمعه خبردار شدم و به مردم بخندد. اصلی‌ترین سرمایه نظام جمهوری اسلامی مردم هستند و دولت باید اولا کار کارشناسی دقیقی در این ماجرا انجام میداد که نداد و ثانیا باید مردم را اقناع میکرد و تا زمانی که مردم قانع نمیشدند این اقدام انجام نمیشد.
* فارغ از شیوه اجرا حتی تصمیم به افزایش قیمت بنزین در سال 98 هم کارشناسی نبود
مدیرعامل اسبق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: حتی فارغ از شیوه اجرای طرح، تصمیم افزایش قیمت بنزین نیز از لحاظ کارشناسی از پختگی لازم برخوردار نبود. یعنی معلوم نبود هدف دولت از این کار چیست. اگر هدف کمک به معیشت مردم بود که خود مردم راضی نبودند. ولی باز هم اگر دولت اصرار داشت می‌توانست با دستور کار قرار دادن برخی طرح‌های اندیشکده‌ها به روش‌هایی بدون تغییر قیمت بنزین، یارانه پنهان بنزین اقشار پردرآمد را کم کرده و به اقشار کم‌درآمد در قالب یارانه پرداخت کند. ولی خب حتی این کار را هم نکردند.
وی توضیح داد: فرق یک دولت انقلابی با دولت تدبیر و امید این است که هیچگاه تصمیمی نمی‌گیرد که علیه معیشت و زندگی مردم باشد. در پاسخ به سوال شما می‌گویم که اگر بنده در زمان دولت روحانی مسئول شرکت ملی پالایش و پخش بودم اجازه نمیدادم که تصمیمات غلط و غیرکارشناسی دولت اصلا وارد مرحله اجرا شود و به معیشت مردم آسیب بزند. اصلا این تصمیم قابل اجرا نبود و اجرای آن جز ایجاد خسارت و خدشه بر معیشت مردم و اعتبار نظام نتیجه دیگری نداشت.
ضیغمی در پایان خاطرنشان کرد: البته گفته می‌شود که هدف دولت روحانی از افزایش قیمت بنزین تامین کسری بودجه دولت بود ولی بنده این اطمینان را دارم که در دولت آقای رئیسی هیچگاه منافع مردم فدای منافع دولت نخواهد شد چون این دولت خودش را خادم مردم می‌داند.
منبع : فارس
وی ادامه داد: در بحث هدفمندی یارانه‌ها صرفا اصلاح قیمت بنزین مطرح نبود، بلکه دولت در نظر داشت قیمت همه حامل‌های انرژی از جمله بنزین، گازوئیل، گاز، برق و ... را اصلاح کرده و گام به گام به قیمت‌های فوب افزایش دهد. درباره معایب استمرار اقتصاد یارانه‌ای و وجود یارانه‌های پنهان انرژی که دیگر لازم نیست بنده توضیح دهم زیرا امر واضحی است و ما باید تلاش کنیم در ایران هم درآمدها و هم هزینه‌ها را واقعی کنیم تا چرخ اقتصاد بچرخد.
*برای اجرای هدفمندی یارانه‌ها جلسات منظمی با کارشناسان اقتصادی برگزار شد
ضیغمی گفت: در ماجرای هدفمندی یارانه‌ها، دولت سلسله جلسات کارشناسی را به صورت هفتگی در طول چند سال برگزار میکرد تا اجرای این طرح کلیدی را به درستی انجام دهد. در آن جلسات هم بنده به عنوان مدیرعامل وقت شرکت ملی پالایش و پخش و هم آقای اوجی به عنوان مدیرعامل وقت شرکت ملی گاز حضور داشتیم و بحث اصلاح قیمت حامل‌ها را به مباحثه و بررسی کارشناسی با رئیس جمهور می‌گذاشتیم.
وی افزود: در آن جلسات رئیس جمهور به آقای اوجی دستور داد که جداولی برای تعیین قیمت پلکانی گاز تدوین کنند به گونه‌ای که هزینه اصلاح قیمت‌ها کمتر بر دوش دهک‌های پایین قرار گیرد و از یارانه پنهان انرژی که به جیب اقشار پردرآمد می‌رود کاسته شود. بنده هم درباره گازوئیل، بنزین، نفت سفید و LPG و CNG جداولی را به درخواست رئیس جمهور آماده کرده بودم و این جداول مرتبا در جلسات کارشناسی با شخص آقای رئیس جمهور موردبررسی قرار میگرفت.
وی اظهار داشت: ایشان و تیم اقتصادی دولت بارها سر جزئیات به ما دستور میدادند که چه اصلاحاتی باید صورت بگیرد تا این طرح به درستی اجرا شود. لذا این جداول بارها و بارها مورد بررسی و اصلاح قرار گرفتند. در مرحله بعدی تصمیمات نهایی دولت در رسانه ملی برای مردم توضیح داده شد. یعنی بدین صورت نبود که رئیس جمهور صبح جمعه خودش مطلع شود.
*اقناع افکار عمومی و محرم دانستن مردم در ماجرای افزایش قیمت بنزین در دولت دهم
ضیغمی تاکید کرد: یعنی ما به مردم توضیح می‌دادیم که اولا چرا اصلاح قیمت‌ها برای مردم و اقتصاد کشور ضروری است و چرا در طرح دولت، معیشت مردم تحت تاثیر منفی قرار نمی‌گیرد و حتی بهبود پیدا می‌کند. لذا بعد از انجام کارهای کارشناسی طولانی وارد مرحله اقناع افکار عمومی شدیم. دولت خیلی شفاف و صادقانه محاسبات خود را در اختیار مردم و کارشناسان و رسانه‌ها قرار داد و به آنها توضیح داد که با اجرای این طرح چه چیزی به دست می‌آورند و چه چیزی از دست می‌دهند و چرا برآیند اجرای این طرح برای مردم بخصوص دهک‌های پایین جامعه مثبت است.
مدیرعامل اسبق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: دولت نهم و دهم مردم را محرم میدانست و ما پذیرفته بودیم که بدون اقناع افکار عمومی هیچ طرحی را نمی‌توان با موفقیت اجرا کرد، آن هم طرحی مثل هدفمندی یارانه‌ها که به معنای واقعی کلمه یک جراحی اقتصادی بزرگ در ایران بود. بنابراین مدت‌های طولانی جلسات کارشناسی در شورای تامین و هیئت وزیران برگزار میشد و مصوبات دولت در مجلس با نمایندگان ملت به اشتراک گذاشته شده و مورد بررسی قرار میگرفت و به سمع و نظر مردم می‌رسید.
وی همچنین خاطرنشان کرد: وقتی قیمت‌ها و شیوه اجرا نهایی شد، بنده مدیران پخش تمامی استان‌ها را به تهران فراخواندم و توضیحات لازم درباره اصلاح قیمت بنزین را به آنها ارائه کردم. البته این جلسات به صورت پیوسته تا نهایی شدن طرح نیز وجود داشت. این جلسات توسط شرکت گاز هم برگزار میشد.
* ضربه‌گیر دولت دهم برای کاهش فشار افزایش قیمت بنزین بر معیشت مردم
ضیغمی توضیح داد: نکته دیگر اینکه در اجرای هدفمندی، سازمان هدفمندی اعلام کرد که ابتدا دولت یارانه مردم را به حساب صاحب خانوار واریز می‌کند و سپس قیمت‌ها را اصلاح می‌کند. این سیاست هر چند خیلی ساده بود اما گارد احتمالی مردم را در برابر این تصمیم کارشناسی کاهش داد.
وی افزود: یعنی دولت گفت ما ابتدا به مردم پول می‌دهیم و سپس به نسبت بهره‌مندی آنها از یارانه پنهان از آنها پول می‌گیریم، یعنی یارانه پنهان را کاهش می‌دهیم که طبیعتا با توجه به مصرف بالاتر انرژی توسط دهک‌های بالای جامعه مقدار یارانه پنهان بیشتری از آنها گرفته شد. این اقدام دولت به شدت ضربه‌گیری کرد و مشکلات و موانع اجرای این طرح را کاهش داد.
وی تاکید کرد: ضمنا اقدام دیگری که در راستای زمینه‌سازی برای افزایش قیمت بنزین انجام شد، توسعه جایگاه‌های CNG بود. از سال 89 تا 92 سالانه حدود 300 جایگاه (اگر درست آمار داده باشم) احداث شد و به طور کلی سیاست توسعه CNG قبل از افزایش قیمت بنزین در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته بود تا این سوخت جایگزین بنزین در خودروها شده و در صورت افزایش قیمت بنزین، مردم به راحتی مصرف سوختشان را به CNG که قیمت بسیار کمتری دارد شیفت کنند.
ضیغمی گفت: پس به طور کلی سه کار انجام شد: 1- بررسی کارشناسی طرح برای مدت طولانی و استفاده از نظرات کارشناسان و نمایندگان مجلس 2- اقناع افکار عمومی و محرم دانستن مردم و توضیح چرایی مزیت داشتن اجرای هدفمندی 3- آماده‌سازی پیش زمینه‌ها و برنامه‌های گام به گام برای جلوگیری از ایجاد فشار به زندگی مردم مثل پرداخت یارانه قبل از افزایش قیمت‌ها یا توسعه سوخت‌های جایگزین بنزین.
وی گفت: اما اتفاقی که در آبان ماه سال 98 افتاد به هیچ وجه قابل توجیه نیست و عملکرد دولت در این ماجرا فاجعه بود. شما بگویید کدامیک از کارها و برنامه‌هایی که در دولت قبلی انجام شد به عنوان تجربه در دولت آقای روحانی مورداستفاده و اجرا قرار گرفت. چطور ممکن است دولتی سهوا این برنامه‌ها و پیش‌زمینه‌ها را برای افزایش قیمت بنزین در نظر نگیرد؟
*دولت روحانی هیچ یک از لوازم اصلاح قیمت بنزین را رعایت نکرد
وی اظهار داشت: دولت نهم و دهم برای اجرای هدفمندی یارانه و افزایش قیمت بنزین ماه‌ها و سال‌ها برنامه‌ریزی کرد ولی در این دولت چه اتفاقی افتاد؟ همینطور بدون هیچ کار کارشناسی قیمت را سه برابر کردند و به زندگی و معیشت مردم خسارت وارد کردند و حتی قبل از اجرای شبانه طرح‌ها بارها آن را تکذیب کرده بودند.
ضیغمی گفت: وقتی چنین طرح بزرگی آن هم درباره بنزین که ابعاد سیاسی و امنیتی مختلفی دارد می‌خواهد اجرا شود باید همه مسئولین، مردم، کارشناسان و نمایندگان در جریان کار قرار بگیرند نه اینکه خود رئیس جمهور هم برای رفع تکلیف بگویید من هم صبح جمعه خبردار شدم و به مردم بخندد. اصلی‌ترین سرمایه نظام جمهوری اسلامی مردم هستند و دولت باید اولا کار کارشناسی دقیقی در این ماجرا انجام میداد که نداد و ثانیا باید مردم را اقناع میکرد و تا زمانی که مردم قانع نمیشدند این اقدام انجام نمیشد.
* فارغ از شیوه اجرا حتی تصمیم به افزایش قیمت بنزین در سال 98 هم کارشناسی نبود
مدیرعامل اسبق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: حتی فارغ از شیوه اجرای طرح، تصمیم افزایش قیمت بنزین نیز از لحاظ کارشناسی از پختگی لازم برخوردار نبود. یعنی معلوم نبود هدف دولت از این کار چیست. اگر هدف کمک به معیشت مردم بود که خود مردم راضی نبودند. ولی باز هم اگر دولت اصرار داشت می‌توانست با دستور کار قرار دادن برخی طرح‌های اندیشکده‌ها به روش‌هایی بدون تغییر قیمت بنزین، یارانه پنهان بنزین اقشار پردرآمد را کم کرده و به اقشار کم‌درآمد در قالب یارانه پرداخت کند. ولی خب حتی این کار را هم نکردند.
وی توضیح داد: فرق یک دولت انقلابی با دولت تدبیر و امید این است که هیچگاه تصمیمی نمی‌گیرد که علیه معیشت و زندگی مردم باشد. در پاسخ به سوال شما می‌گویم که اگر بنده در زمان دولت روحانی مسئول شرکت ملی پالایش و پخش بودم اجازه نمیدادم که تصمیمات غلط و غیرکارشناسی دولت اصلا وارد مرحله اجرا شود و به معیشت مردم آسیب بزند. اصلا این تصمیم قابل اجرا نبود و اجرای آن جز ایجاد خسارت و خدشه بر معیشت مردم و اعتبار نظام نتیجه دیگری نداشت.
ضیغمی در پایان خاطرنشان کرد: البته گفته می‌شود که هدف دولت روحانی از افزایش قیمت بنزین تامین کسری بودجه دولت بود ولی بنده این اطمینان را دارم که در دولت آقای رئیسی هیچگاه منافع مردم فدای منافع دولت نخواهد شد چون این دولت خودش را خادم مردم می‌داند.
منبع : فارس
شنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۳:۲۱
کد مطلب: 30220