چرا اقتصاد نفتی ها، نفتی است؟
بررسی بیش از یک دهه درآمدهای نفتی و مالیاتی، علاوه بر این که وابستگی شدید اقتصاد به درآمدهای نفتی، حاکی از آن است که کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی طی سال های اخیر به دلیل کاهش میزان تولید و صادرات بوده است.
چرا اقتصاد نفتی ها، نفتی است؟ - میز نفت
به گزارش «ميزنفت» به نقل از ایسنا، ۹ درصد از مجموعه ذخایر نفت جهان و ۱۲ درصد از ذخایر نفت اوپک در ایران واقع شده است و ایران ۱۵۵ میلیارد بشکه ذخایر نفت خام در اختیار دارد که این امر باعث وابستگی اقتصاد به نفت شده است.
بر این اساس افزایش قیمت نفت خام در سال‌های اخیر وابستگی اقتصاد به نفت را به شدت افزایش داده به طوری که بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ میزان استفاده از درآمدهای نفتی در بودجه و در نتیجه وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی به شدت افزایش یافته است.
بنا به آمار اعلام شده از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت "اوپک" طی سال‌های اخیر قیمت نفت با شیب زیادی افزایش یافته و تنها در سال ۲۰۰۹ به واسطه بحران مالی جهانی و کاهش تقاضا برای نفت خام از کاهش قابل توجهی برخوردار شده است.
همچنین تحولات قیمت جهانی نفت تحولات مشابهی را در فروش نفت ایجاد کرده است. به صورتی که در سال ۱۳۸۸ مصادف با سال ۲۰۰۹ میلادی میزان درآمدهای نفتی از کاهش برخوردار شده و در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ با افزایش مجدد قیمت‌های جهانی میزان استفاده از درآمدهای نفتی در بودجه افزایش یافته است.
در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ میلادی قیمت نفت از روندی با ثباتی برخودار بوده و در نتیجه کاهش درآمدهای نفتی مورد استفاده در بودجه در سال ۱۳۹۱ نه با قیمت نفت بلکه با کاهش میزان تولید در صادرات ایران توجیه پذیر است.
بررسی‌های درآمدهای ناشی از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی و مقایسه آن با درآمدهای مالیاتی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ نشان می دهد که تا ۱۳۸۶ درآمدهای نفتی نسبت به درآمدهای مالیاتی بیشتر بوده است تا این که در این سال این درآمدها تقریبا یکسان شده و در سال ۱۳۸۷ و۱۳۸۸ میزان درآمدهای مالیاتی از درآمدهای نفتی پیشی گرفته است، اما از نیمه سال ۱۳۸۸ میزان درآمدهای نفتی (واگذاری دارایی های سرمایه ای) نسبت به درآمدهای مالیاتی بیشتر شده است.
البته طی دو سال گذشته به دلیل اعمال تحریم‌ها بر صنعت نفت هم زمان با افزایش قیمت، وابستگی بیشتر اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی باعث آسیب پذیری بیش از پیش اقتصاد کشور در مقابل تحریم‌های بین المللی شد.
بر این اساس افزایش قیمت نفت خام در سال‌های اخیر وابستگی اقتصاد به نفت را به شدت افزایش داده به طوری که بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ میزان استفاده از درآمدهای نفتی در بودجه و در نتیجه وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی به شدت افزایش یافته است.
بنا به آمار اعلام شده از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت "اوپک" طی سال‌های اخیر قیمت نفت با شیب زیادی افزایش یافته و تنها در سال ۲۰۰۹ به واسطه بحران مالی جهانی و کاهش تقاضا برای نفت خام از کاهش قابل توجهی برخوردار شده است.
همچنین تحولات قیمت جهانی نفت تحولات مشابهی را در فروش نفت ایجاد کرده است. به صورتی که در سال ۱۳۸۸ مصادف با سال ۲۰۰۹ میلادی میزان درآمدهای نفتی از کاهش برخوردار شده و در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ با افزایش مجدد قیمت‌های جهانی میزان استفاده از درآمدهای نفتی در بودجه افزایش یافته است.
در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ میلادی قیمت نفت از روندی با ثباتی برخودار بوده و در نتیجه کاهش درآمدهای نفتی مورد استفاده در بودجه در سال ۱۳۹۱ نه با قیمت نفت بلکه با کاهش میزان تولید در صادرات ایران توجیه پذیر است.
بررسی‌های درآمدهای ناشی از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی و مقایسه آن با درآمدهای مالیاتی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ نشان می دهد که تا ۱۳۸۶ درآمدهای نفتی نسبت به درآمدهای مالیاتی بیشتر بوده است تا این که در این سال این درآمدها تقریبا یکسان شده و در سال ۱۳۸۷ و۱۳۸۸ میزان درآمدهای مالیاتی از درآمدهای نفتی پیشی گرفته است، اما از نیمه سال ۱۳۸۸ میزان درآمدهای نفتی (واگذاری دارایی های سرمایه ای) نسبت به درآمدهای مالیاتی بیشتر شده است.
البته طی دو سال گذشته به دلیل اعمال تحریم‌ها بر صنعت نفت هم زمان با افزایش قیمت، وابستگی بیشتر اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی باعث آسیب پذیری بیش از پیش اقتصاد کشور در مقابل تحریم‌های بین المللی شد.
چهارشنبه ۹ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۴۹
کد مطلب: 3006