پالایشگاه سازی آری یا خیر؟
مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش گفت: در مورد نفت خام و احداث پالایشگاه ها نباید دچار ساده نگری شد. سخن گفتن از عدم ساخت پالایشگاه به دلیل عدم توجیه اقتصادی، پرسش اشتباهی است. باید گفت چه نوع پالایشگاهی و چگونه باید ساخته شود که سود آور باشد.
پالایشگاه | میز نفت
به گزارش میز نفت ، شهاب الدین متاجی با بیان اینکه ساخت پالایشگاه با حالت کاهش تولید نفت خام نیز باید مقایسه شود، اظهار کرد: مخصوصا در این هنگام که با گسترش انرژی های نو و توسعه خودروهای برقی رقابت های تولیدکنندگان شدیدتر خواهد شد، افزایش تولید نفت خام و افزایش تولید محصولات نفتی، می تواند بودجه لازم برای توسعه همه جانبی کشور و رهایی از فقر و بیکاری را فراهم آورد.
به گفته وی باید توجه شود که بازار دنیا هم به نفت خام و هم به محصولات نفتی نیاز دارد و در صورتی که به این نیازها از طرف کشور ما توجه نشود، رقبا جای آن را پر خواهند کرد. نکته مهم در احداث پالایشگاه ها توجه به میزان سرمایه گذاری و برنامه ریزی دقیق جهت اجرای به موقع آن است.
متاجی تاکید کرد: آنچه که سود پالایشگاه ها را مشخص می کند، تفاوت قیمت فراورده ها و نفت خام است و تولید فراورده هایی است که سود پالایشگاه را تضمین کنندو نیاز به سرمایه گذاری های زیاد (حدود ۲۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ دلار برای هر بشکه در روز خوراک نفت خام) دارند و در صورتی که هزینه لازم از بازار سرمایه تأمین شود احداث پالایشگاه بر فروش نفت خام ترجیح دارد. سرمایه گذاری در پالایشگاه های خارجی که بازار مصرف مطمئنی دارند نیز باید مورد نظر قزار گیرد. از سوی دیگر برای افزایش صادرات همزمان با توسعه ظرفیت پالایشی میتوان جاذبه هایی برای سرمایه گذاران در نظر گرفت. اجازه فروش نفت به سرمایه گذاران مازاد بر بودجه لازم برای کشور به شرط سرمایه گذاری معادل آن با اخذ تضمینهای مطمئن میتواند یک راه حل برای توسعه صنعت پالایش در موارد خاص باشد.
به گفته وی توسعه صنعت پالایش به ایجاد پالایشگاه های جدید محدود نمیشود بلکه تبدیل محصولات کم ارزش به فراوردههای پتروشیمی و سوختهای مرغوب فرصت وسیعی برای توسعه این صنعت است. هم اکنون مقدار زیادی از محصولات نفتی صادر میشود که در کشورهای دیگر به عنوان خوراک کارخانه های پتروشیمی مصرف میشود. احداث صنایع پتروشیمی با استفاده از این خوراکهای آماده به اندازه احداث پترو پالایشگاه و حتی بیش از آن اهمیت دارد. به نظر میرسد همانگونه که احداث پالایشگاهها توسط بخش خصوصی از طریق تخفیف خوراک مورد حمایت قرار میگیرد، احداث این پتروشیمی ها هم باید بطریقی حمایت شوند.
مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش اظهار کرد: در مورد مصرف داخلی تنها به محاسبات ساده اقتصادی نمی توان توجه کرد بلکه باید موارد حساس دیگری مانند ریسک های متعدد که واردات مواد نفتی در پی دارد، هزینه های ایجاد مشاغل مستقیم و غیرمستقیم که در اثر پالایشگاه ها پدید می آیند و در صورت عدم ساخت پالایشگاه ها باید برای آن مشاغل سرمایه گذاری شود و مثال های دیگر... مورد عنایت قرار گیرد و این محاسبات احداث پالایشگاه ها جهت تأمین نیازهای داخلی را امری الزامی می سازد.
متاجی با بیان اینکه یکی از مهمترین محصولات در زنجیره ارزش گاز طبیعی متانول است که رشد تولید سالانه آن عدد قابل توجهی دارد، گفت: طبق برخی از پیش بینی ها تولید آن در سال ۲۰۳۰ تقریبا دو برابر سال ۲۰۲۰ خواهد بود. میزان تولید آن در سال ۲۰۱۹ برابر ۱۴۸ میلیون تن بوده است و در سال ۲۰۳۰ به حدود ۳۱۰ میلیون تن خواهد رسید.
وی با بیان اینکه پیش بینی رشد ترکیبی سالانه این محصول پنج درصد بوده که علت افزایش تولید سالانه متانول موارد زیاد مصرف آن است، تصریح کرد: ساده ترین مصرف آن افزودن آن به بنزین بوده به طوری که در استانداردهای بین المللی و از جمله استاندارد کشور ما افزدون حداکثر سه درصد به بنزین مجاز تعیین شده و جایگزین مناسبی برای سوخت کشتی با در نظر گرفتن تغییرات فنی لازم در مخازن و موتورهای آن است.
به گفته مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش گزینه دیگر استفاده از متانول برای سوخت، تبدیل آن به DME به عنوان جایگزین نفت گاز است که از نظر محیط زیستی مخصوصا در شهرهای بزرگ حائز اهمیت بوده، همچنین از متانول در تولید MTBE استفاده می شود که اکتان افزای مناسبی برای بنزین است.
متاجی با بیان اینکه دو ماده اولیه تولید MTBE در کشورمان وجود دارد متانول و ایزو بوتلین و دانش فنی آن هم در دسترس قرار دارد و بازار مصرف مطمئنی هم دارد، گفت: متانول به دلیل پیشرفت های فناوری مورد استفاده زیادی در تولید اولفین ها و بنزین مانند MTO و MTP و GTG پیدا کرده است. بنابراین تولید زیاد متانول در کشور را باید یک فرصت تلقی کرد که میدان وسیعی از توسعه پتروشیمی را در اختیار قرار می دهد.
وی اظهار کرد: ساده ترین راه بالا بردن ارزش افزوده متانول، استفاده از آن در بنزین است. افزودن ۳ درصد حجمی متانول به بنزین در استانداردهای بین المللی مجاز است و عمل می شود. ما می توانیم هم اکنون به بنزین صادراتی آن را اضافه کنیم. این افزایش به ازای هر تن متانول، حدود ۲۰۰ دلار ارزش افزوده در پی دارد.
مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش با بیان اینکه در صورتی که برای مصرف داخلی استفاده شود سالانه حدود ۸۰۰ هزار تن متانول را می توان در مصرف داخلی به کار گرفت و در ازای آن ۸۰۰ هزار تن بنزین صادر کرد، گفت: سود حاصل از این کار سالانه ۱۶۰ میلیون دلار می شود والبته اصلاحات فنی در مراکز سوخت گیری باید انجام شود و نظارت دقیق تری بر آن ایستگاه ها صورت گیرد.
به گفته متاجی بدین ترتیب مشاهده می شود، وجود کارخانه های متانول سازی فرصت اقتصادی خوبی را در اختیار کشور قرار میدهد و در این رابطه می توان آن را با نفت خام مقایسه کرد که بر خلاف نظریات منفعلانه برخی، نعمت ارزشمندی است که با در پیش گرفتن روش های عقلانی، بستر توسعه صنعت پتروشیمی را فراهم می آورد.
وی با بیان اینکه نکته مهم در ارزیابی اقتصادی طرح ها، مقایسه حالت های گوناگون است. مثلا در مورد متانول که از خوراک گاز طبیعی استفاده می شود، تولید برق، کود شیمیایی، صادرات با خط لوله، صادرات از طریق LNG به عنوان آلترناتیوهای مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرند، گفت: در هر مورد با حالت دیگر یعنی عدم تولید گاز طبیعی نیز باید مقایسه شوند.
مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش افزود: مثلا در صورتی که قیمت جهانی متانول در دراز مدت کاهش یابد و تولید آن به صرفه نباشد به جای عدم تولید که نتیجه آن کاهش تولید گاز طبیعی است باید با حالت کاهش تولید گاز مقایسه شود و انعطاف در قیمت گاز در چنین مواردی با توجه به خسارت های عدم تولید متانول مانند از دست دادن بازار، بیکاری کارکنان مستقیم و غیرمستقیم راه حال مناسبی برای چنین مواردی مخصوصا کارخانجات جدید التاسیس است.
متاجی با تاکید بر اینکه تکمیل زنجیره ارزش متانول و تبدیل آن به موارد دیگر وابستگی تولیدکنندگان به قیمت را کاهش می دهد، تصریح کرد: متانول خوراک بسیاری از محصولات پتروشیمیایی است که آن مواد به نوبه خود نیز خوراک محصولات دیگری هستند مثلا اسیداستیک و نرمالینی و MMA از متانول تولید می شوند که این ماده خود در تولید مواد شیمیایی که در صنایعی مانند چوب های مصنوعی، پلاستیک، فیبرهای مصنوعی، فیلم و صنایع دارویی کاربرد وسیعی دارد.
به گفته وی به طور کلی صنایع ساختمای، خودروسازی، الکترونیک، رنگ و پوشش، عایق، داروسازی، بسته بندی و انواع حلال ها به طور مستقیم و غیرمستقیم از محصولات حاصل از متانول استفاده می کنند. به همین دلیل متانول چهارمین محصول پتروشیمی در دنیا از نظر مقدار تولید است.
منبع : ایسنا
به گفته وی باید توجه شود که بازار دنیا هم به نفت خام و هم به محصولات نفتی نیاز دارد و در صورتی که به این نیازها از طرف کشور ما توجه نشود، رقبا جای آن را پر خواهند کرد. نکته مهم در احداث پالایشگاه ها توجه به میزان سرمایه گذاری و برنامه ریزی دقیق جهت اجرای به موقع آن است.
متاجی تاکید کرد: آنچه که سود پالایشگاه ها را مشخص می کند، تفاوت قیمت فراورده ها و نفت خام است و تولید فراورده هایی است که سود پالایشگاه را تضمین کنندو نیاز به سرمایه گذاری های زیاد (حدود ۲۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ دلار برای هر بشکه در روز خوراک نفت خام) دارند و در صورتی که هزینه لازم از بازار سرمایه تأمین شود احداث پالایشگاه بر فروش نفت خام ترجیح دارد. سرمایه گذاری در پالایشگاه های خارجی که بازار مصرف مطمئنی دارند نیز باید مورد نظر قزار گیرد. از سوی دیگر برای افزایش صادرات همزمان با توسعه ظرفیت پالایشی میتوان جاذبه هایی برای سرمایه گذاران در نظر گرفت. اجازه فروش نفت به سرمایه گذاران مازاد بر بودجه لازم برای کشور به شرط سرمایه گذاری معادل آن با اخذ تضمینهای مطمئن میتواند یک راه حل برای توسعه صنعت پالایش در موارد خاص باشد.
به گفته وی توسعه صنعت پالایش به ایجاد پالایشگاه های جدید محدود نمیشود بلکه تبدیل محصولات کم ارزش به فراوردههای پتروشیمی و سوختهای مرغوب فرصت وسیعی برای توسعه این صنعت است. هم اکنون مقدار زیادی از محصولات نفتی صادر میشود که در کشورهای دیگر به عنوان خوراک کارخانه های پتروشیمی مصرف میشود. احداث صنایع پتروشیمی با استفاده از این خوراکهای آماده به اندازه احداث پترو پالایشگاه و حتی بیش از آن اهمیت دارد. به نظر میرسد همانگونه که احداث پالایشگاهها توسط بخش خصوصی از طریق تخفیف خوراک مورد حمایت قرار میگیرد، احداث این پتروشیمی ها هم باید بطریقی حمایت شوند.
مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش اظهار کرد: در مورد مصرف داخلی تنها به محاسبات ساده اقتصادی نمی توان توجه کرد بلکه باید موارد حساس دیگری مانند ریسک های متعدد که واردات مواد نفتی در پی دارد، هزینه های ایجاد مشاغل مستقیم و غیرمستقیم که در اثر پالایشگاه ها پدید می آیند و در صورت عدم ساخت پالایشگاه ها باید برای آن مشاغل سرمایه گذاری شود و مثال های دیگر... مورد عنایت قرار گیرد و این محاسبات احداث پالایشگاه ها جهت تأمین نیازهای داخلی را امری الزامی می سازد.
متاجی با بیان اینکه یکی از مهمترین محصولات در زنجیره ارزش گاز طبیعی متانول است که رشد تولید سالانه آن عدد قابل توجهی دارد، گفت: طبق برخی از پیش بینی ها تولید آن در سال ۲۰۳۰ تقریبا دو برابر سال ۲۰۲۰ خواهد بود. میزان تولید آن در سال ۲۰۱۹ برابر ۱۴۸ میلیون تن بوده است و در سال ۲۰۳۰ به حدود ۳۱۰ میلیون تن خواهد رسید.
وی با بیان اینکه پیش بینی رشد ترکیبی سالانه این محصول پنج درصد بوده که علت افزایش تولید سالانه متانول موارد زیاد مصرف آن است، تصریح کرد: ساده ترین مصرف آن افزودن آن به بنزین بوده به طوری که در استانداردهای بین المللی و از جمله استاندارد کشور ما افزدون حداکثر سه درصد به بنزین مجاز تعیین شده و جایگزین مناسبی برای سوخت کشتی با در نظر گرفتن تغییرات فنی لازم در مخازن و موتورهای آن است.
به گفته مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش گزینه دیگر استفاده از متانول برای سوخت، تبدیل آن به DME به عنوان جایگزین نفت گاز است که از نظر محیط زیستی مخصوصا در شهرهای بزرگ حائز اهمیت بوده، همچنین از متانول در تولید MTBE استفاده می شود که اکتان افزای مناسبی برای بنزین است.
متاجی با بیان اینکه دو ماده اولیه تولید MTBE در کشورمان وجود دارد متانول و ایزو بوتلین و دانش فنی آن هم در دسترس قرار دارد و بازار مصرف مطمئنی هم دارد، گفت: متانول به دلیل پیشرفت های فناوری مورد استفاده زیادی در تولید اولفین ها و بنزین مانند MTO و MTP و GTG پیدا کرده است. بنابراین تولید زیاد متانول در کشور را باید یک فرصت تلقی کرد که میدان وسیعی از توسعه پتروشیمی را در اختیار قرار می دهد.
وی اظهار کرد: ساده ترین راه بالا بردن ارزش افزوده متانول، استفاده از آن در بنزین است. افزودن ۳ درصد حجمی متانول به بنزین در استانداردهای بین المللی مجاز است و عمل می شود. ما می توانیم هم اکنون به بنزین صادراتی آن را اضافه کنیم. این افزایش به ازای هر تن متانول، حدود ۲۰۰ دلار ارزش افزوده در پی دارد.
مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش با بیان اینکه در صورتی که برای مصرف داخلی استفاده شود سالانه حدود ۸۰۰ هزار تن متانول را می توان در مصرف داخلی به کار گرفت و در ازای آن ۸۰۰ هزار تن بنزین صادر کرد، گفت: سود حاصل از این کار سالانه ۱۶۰ میلیون دلار می شود والبته اصلاحات فنی در مراکز سوخت گیری باید انجام شود و نظارت دقیق تری بر آن ایستگاه ها صورت گیرد.
به گفته متاجی بدین ترتیب مشاهده می شود، وجود کارخانه های متانول سازی فرصت اقتصادی خوبی را در اختیار کشور قرار میدهد و در این رابطه می توان آن را با نفت خام مقایسه کرد که بر خلاف نظریات منفعلانه برخی، نعمت ارزشمندی است که با در پیش گرفتن روش های عقلانی، بستر توسعه صنعت پتروشیمی را فراهم می آورد.
وی با بیان اینکه نکته مهم در ارزیابی اقتصادی طرح ها، مقایسه حالت های گوناگون است. مثلا در مورد متانول که از خوراک گاز طبیعی استفاده می شود، تولید برق، کود شیمیایی، صادرات با خط لوله، صادرات از طریق LNG به عنوان آلترناتیوهای مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرند، گفت: در هر مورد با حالت دیگر یعنی عدم تولید گاز طبیعی نیز باید مقایسه شوند.
مدیر برنامه ریزی سابق شرکت ملی پالایش و پخش افزود: مثلا در صورتی که قیمت جهانی متانول در دراز مدت کاهش یابد و تولید آن به صرفه نباشد به جای عدم تولید که نتیجه آن کاهش تولید گاز طبیعی است باید با حالت کاهش تولید گاز مقایسه شود و انعطاف در قیمت گاز در چنین مواردی با توجه به خسارت های عدم تولید متانول مانند از دست دادن بازار، بیکاری کارکنان مستقیم و غیرمستقیم راه حال مناسبی برای چنین مواردی مخصوصا کارخانجات جدید التاسیس است.
متاجی با تاکید بر اینکه تکمیل زنجیره ارزش متانول و تبدیل آن به موارد دیگر وابستگی تولیدکنندگان به قیمت را کاهش می دهد، تصریح کرد: متانول خوراک بسیاری از محصولات پتروشیمیایی است که آن مواد به نوبه خود نیز خوراک محصولات دیگری هستند مثلا اسیداستیک و نرمالینی و MMA از متانول تولید می شوند که این ماده خود در تولید مواد شیمیایی که در صنایعی مانند چوب های مصنوعی، پلاستیک، فیبرهای مصنوعی، فیلم و صنایع دارویی کاربرد وسیعی دارد.
به گفته وی به طور کلی صنایع ساختمای، خودروسازی، الکترونیک، رنگ و پوشش، عایق، داروسازی، بسته بندی و انواع حلال ها به طور مستقیم و غیرمستقیم از محصولات حاصل از متانول استفاده می کنند. به همین دلیل متانول چهارمین محصول پتروشیمی در دنیا از نظر مقدار تولید است.
منبع : ایسنا
چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۵۵
کد مطلب: 28926