هم اكنون ۳ بازار صادراتي براي ايران در اولويت قرار دارد، تركيه، پاكستان و عراق كه هر يك از اين بازارها با چالشهاي بزرگي دست و پنجه نرم ميكنند. پاكستان بدقولي ميكند، تركيه درخواستهاي متفاوتي براي افزايش ميزان واردات ارائه ميدهد و داعش مانع بزرگي براي صادرات گاز به عراق شده است.
*پاكستان
هدف صادرات گاز به پاكستان و تحقق آن، تا به امروز ۴ دولت را «اسير» خود كرده است و امروز دولت اعتدال، قرارداد صادرات را نهايي ميداند اما بدقوليهاي اسلامآباد، شرايط را كمي سخت كرده است. بخش ايراني تأسيسات صادراتي گاز آماده است اما يك متر پس از مرز ايران با پاكستان، تا چشم كار ميكند خاك است و خاك به طوري كه به نظر ميرسد همسايه، قصدي براي واردات گاز ايران به صورت جدي نداشته و ژستهايش بيشتر ايرانيپسند است تا منافع ايراني پسند.
پاكستان كه همزمان با قطر مذاكرات جدي براي واردات الانجي انجام داده است و زمزمههاي بيتوجهي به قرارداد خود با ايران بيشتر از گذشته به گوش ميرسد، سعي در خريد وقت از ايران دارد و براي متقاعد كردن ايران براي عدم دريافت غرامت، به تهران رفت و آمد ميكند و وزارت نفت نيز موضع روشني در اين باره اتخاذ نميكند.
اسلام آباد تا به امروز هيچ خط لولهاي براي دريافت گاز ايران احداث نكردهاند و بيشتر روي واردات ال ان اجي از قطر تأكيد دارند و تأسيسات خود را براي گاز قطر بنا كرده است تا ايران. همين موضوع كافي است تا پيشنهاد جديد اين كشور به ايران فاش شده و نيت اصلي پاكستان را «رو» كند.
اين كشور بيتفاوت به گاز ايران، گاز قطر را برگزيده است اما به دليل انعقاد قرارداد با ايران و جريمه سنگيني كه به آن «پيوست» شده است، ناگزير به اتخاذ راهكاري براي رسيدن به اهداف خود است؛ راهكاري كه لو رفت و بر اساس آن، پاكستان به ايران پيشنهاد ميكند كه به جاي گاز طبيعي از طريق خط لوله، الانجي ايران از عمان وارد شود چراكه ايران و عمان طي قراردادي، توافق كردند گاز ايران از طريق خط لوله به اين كشور منتقل شده و عمان با تبديل آن به ال انجي، آن را صادر كند.
يك منبع پاكستاني با توضيح اينكه، ما احتمالا از تأسيسات ترمينال الانجي عمان براي واردات گاز از ايران استفاده خواهيم كرد،
وی افزود: پاكستان با مشكلات كشتيراني مواجه نخواهد شد چراكه عمان به پاكستان نزديك است.
وي اضافه كرد: طرح ديگر اين است كه يك ترمينال الانجي در بندر گوادر احداث شود و خط لولهاي از اين بندر به نواب شاه در ايالت سند كشيده شود. اين منبع آگاه با توضيح اينكه اين طرح نيز با ايران مطرح خواهد شد،
وی ادامه داد: شركتهاي چيني به احداث ترمينال الانجي و خط لوله از گوادر علاقهمند هستند. مقامات پاكستاني گفتند ايران به پاكستان اعلام كرده است كه اين كشور نيز پيشنهادهايي براي تكميل خط لوله انتقال گاز ايران به پاكستان با وجود تحريمهاي امريكا و اروپا به تحريم دارد كه در نشست تهران ارائه خواهد داد.
*تركيه
آنكارا هم با سياستهاي «شبه روسي» خود در قبال ايران، براي افزايش ميزان واردات گاز از ايران، تخفيفهاي غيرمنطقي ارائه داده است و جريمه ۲ ميليارد دلاري ايران را بر سر مسئولان «چوب» كرده است. تركها تخفيف برگي ميخواهند و ايرانيها نيز با تخفيف موافقت كردهاند اما نه به بزرگي رقم تركها. همين اختلافات، بن بست را در مذاكرات «رسمي» كرده است و مشخص نيست قرار است چه اتفاقي در اين باره رخ دهد.
تانر ييلديز، وزير انرژي تركيه گفت: دو طرف تاكنون در مورد قيمتها به توافقي دست نيافتهاند. وي افزود: ايران پيشنهادات جديدي را به منظور كاهش قيمت گاز روي ميز گذاشته است. ايران براي هر ۱۰۰۰ متر مكعب گازي كه به همسايه غربياش صادر ميكند، ۴۹۰ دلار قيمت گذاشته است. اما تركيه ادعا ميكند كه گاز صادراتي آذربايجان و روسيه به اين كشور به ترتيب ۳۳۵ و ۴۲۵ دلار است.
*عراق
گرچه در صادرات گاز به پاكستان و تركيه، سياست ايران و دو همسايه دچار اختلاف شده است اما بازار عراق قرار بود بدون هيچ مشكلي به محل دود شدن گاز ايران تبديل شود اما عاملي بيروني به نان داعش كار را نيمه تمام گذاشت. با تكميل خط لوله صادرات گاز در ايران بنا بود عمليات صادرات گاز به عراق طي مدت ۱۰ سال، از اوايل سال آينده آغاز شود به طوري كه طبق برنامه در سه سال اول ۴ تا ۷ ميليون مترمكعب در روز، در دو سال بعد حدود ۱۵ ميليون مترمكعب در روز و بعد از آن روزانه ۲۵ ميليون مترمكعب گاز به عراق صادر شود.
علي رضا كاملي، مديرعامل شركت ملي صادرات گاز ايران با اشاره به اينكه ايران براي صادرات گاز منتظر ثبات بيشتر در كشور عراق است، گفت: ايران از ابتداي سال آينده آمادگي صادرات گاز به عراق را دارد اما به طور قطع شروع عمليات صادرات گاز به عراق وابسته به برقراري شرايط عادي در آن كشور خواهد بود.
جمعه ۲۸ شهريور ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۵۱