ایران چگونه از قطر جلو زد؟

به گزارش میز نفت ، میدان گازی پارس جنوبی که عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی جهان را یدک می‌کشد، بین ایران و قطر مشترک است و از همان ابتدا  قطر کار بهره‌برداری را زودتر از ایران و به پشتوانه شرکت های بزرگ بین‌المللی آغاز کرده بود. البته آن زمان هنوز از تحریم‌های سخت بر صنعت نفت ایران خبری نبود و فاز یک این میدان را شرکت توتال توسعه داد. برداشت گاز ایران از میدان گازی پارس جنوبی در سال ۱۳۸۱ شمسی (۲۰۰۳ میلادی) با بهره‌برداری از فازهای ۲ و ۳ به ۵۶ میلیون مترمکعب در روز رسید.

اما با روی کار آمدن دولت احمدی نژاد و مواضع بین‌المللی این دولت، ‌ کم کم سر و کله تحریم‌های نفتی نیز پیدا شد. ابتدا شرکت‌های نفتی یکی یکی از ایران رفتند. در این میان همکاری برخی شرکت‌های ایرانی که با توتال همکاری کرده بودند توانستند تا حدودی جای خالی این شرکت‌های بزرگ نفتی را پر کنند اما از آنجا که تجربه کافی نداشتند، ‌سرعت کار پایین آمد و کم کم قطر از ایران در برداشت گاز جلو افتاد.

جا ماندن ایران از طرف قطری آنجا سرعت بیشری گرفت که تحریم‌ها به فروش تجهیزات صنعت نفت رسید و عملا توسعه فازهای پارس جنوبی با کندی همراه شد. از همین رو اگر چه تولید گاز ایران از پارس جنوبی تا سال  ۱۳۸۸ به ۲۸۵ میلیون مترمکعب در روز رسیده بود اما در سال ۱۳۸۹ تعریف طرح‌هایی موسوم به فازهای ۳۵ ماهه باعث شد تا اولویت‌بندی در توسعه پارس جنوبی به فراموشی سپرده شود.

پراکندگی منابع مالی و  نیروی انسانی در این طرح‌ها باعث شد تا شاهد افزایش ظرفیت تولید گاز از این میدان مشترک در سمت ایران نباشیم اما در سال ۱۳۹۲ با اولویت‌بندی فازها و تمرکزدهی به بهره‌برداری سریعتر از فازهای با پیشرفت فیزیکی بالاتر، رفته رفته فازهای ۱۲ و ۱۵ و ۱۶ به مدار بهره‌برداری وارد شدند و در سال ۱۳۹۵ ظرفیت تولید گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی به ۴۵۳ میلیون مترمکعب رسید.

توسعه در پارس جنوبی با سرعت ادامه پیدا کرد و با بهره‌برداری همزمان از فازهای ۱۷ و ۱۸، ۱۹ و ۲۰ و ۲۱ در بهار سال ۱۳۹۶ رکورد تولید ۵۷۰ میلیون مترمکعب در روز و با بهره‌برداری از سکوهای A و C فاز ۱۴ در سال ۱۳۹۷ ظرفیت تولید ۶۱۰ میلیون مترمکعب در روز از این میدان برسد.

 این امر سبب شد با تندتر شدن روند توسعه این میدان مشترک ایران از قطر پیشی بگیرد. بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز در این مورد در در ۲۵ شهریور سال گذشته اعلام کرد که با تکمیل فازهای پارس جنوبی برای نخستین بار میزان برداشت روزانه ایران از میدان مشترک گازی پارس جنوبی، از قطر پیشی خواهد گرفت و بر این اساس تولید گاز روزانه ایران از این میدان به حدود ۷۹۰ میلیون متر مکعب در برابر تولید ۶۲۰ میلیون مترمکعبی قطر خواهد رسید.

وی تاکید کرد که در حوزه تکمیل میدان گازی پارس جنوبی با اتمام طرح‌های دردست اقدام، دستیابی به تولید ۷۵۰ میلیون مترمکعب گاز مقدور شده و تا پایان سال ۱۳۹۸، فازهای ۲۲ تا ۲۴ و ۱۳ به طور کامل تکمیل خواهند شد و بخش دریای فاز ۱۴ نیز تکمیل می‌شود که بدین ترتیب تولید از این فازها ۷۵ میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت.

در نهایت این مهم با ایجاد تغییراتی به تحقق پیوست؛ به‌نحوی که رسیدگی و حل‌وفصل مشکلات پیمانکاران اصلی طرح‌ها نظیر صدرا که سال‌ها عملاً زمین‌گیر بودند توانست تولید از پارس جنوبی را تا حد بسیار زیادی به جریان انداخته و متعاقباً فازهای ۱۳ و ۲۴، ۲۲ و بخش دریایی فاز ۱۴ نیز تکمیل شود.

از طرف دیگر با شناخت محدودیت‌های بعدی، به‌ ویژه خطر حبس گاز به دلیل محدودیت ظرفیت خطوط انتقال، همه طرح‌های باقیمانده پارس جنوبی به همراه خطوط انتقال گاز ذیل یک قرارداد یکپارچه بیع‌متقابل تعریف‌ و تأمین و تخصیص منابع مالی مطمئن برای آنها انجام شد.

 این مهم سبب امکان گازرسانی به اقصی نقاط کشور و بهره‌مندی بیشتر مردم از نعمت گاز شد. همچنین طرح‌های پتروشیمی پایین‌دست که مدت‌ها منتظر دریافت خوراک اتان بودند از مواهب تولید طرح‌های جدید پارس جنوبی بهره‌مند و کمبود خوراک اتان آن‌ها برطرف شد و چند طرح جدید نیز فرصت راه‌اندازی و دریافت خوراک اتان و ایجاد عواید برای کشور پیدا کردند.

نکته مهم دیگر مقابله با محدودیت ذخیره‌سازی و صادرات میعانات گازی تولیدی پارس جنوبی و نیز کمبود تولید بنزین کشور بود که هر دو هدف راهبردی یادشده با تسریع در ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در دستور کار قرار گرفت که با تکمیل آن‌ هم‌اکنون روزانه بیش از ۴۰۰ هزار بشکه میعانات گازی پارس جنوبی تبدیل به بنزین بسیار باکیفیت یورو ۴ شده و مشکل کمبود بنزین برطرف شده و در عین‌ حال محدودیت و کاهش تولید گاز پارس جنوبی ناشی از جذب میعانات گازی نیز برطرف شده است.

میدان مشترک گازی پارس جنوبی، با دارا بودن ۱۴.۲ هزار میلیارد متر مکعب گاز درجا (معادل ۸ درصد کل ذخایر گاز جهان و ۴۷درصد ذخائر گاز شناخته شده کشور)، ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی، ۷.۵ میلیارد بشکه نفت خام در لایه‌های نفتی و وجود بزرگترین منبع هلیوم، از نظر  ارزش اقتصادی دارای جایگاه منحصر به فردی در اقتصاد ملی کشور است.




منبع : ایسنا

جمعه ۸ فروردين ۱۳۹۹ ساعت ۰۸:۱۲