وحید حاجی پور/ شرکت انی ایتالیا برای حضور در ایران حداقل یک میلیارد دلار می خواهد؛ می گوید این مبلغ را بدهید تا در ایران سرمایه گذاری کنم. شاید جالب باشد که انی برای حضور در یکی از جذاب ترین کشورهای نفتی جهان شرط گذاشته است و می گوید تا زمانی که به آنان پول ندهند به ایران نمی آیند.
کلودیو دسکالزی مدیرعامل شرکت نفتی انی ایتالیا با بیان این که انی عجله ای برای بازگشت به ایران ندارد گفت: « وقتی همه پولمان را پس گرفتیم و با قراردادهای جدید آشنا شدیم باز خواهیم گشت؛ زمانی که سرمایه گذاری هایی که این شرکت قبلا انجام داده مجددا بازپرداخت شود و شرکت نوع قراردادهایی را که تهران پیشنهاد می کند بفهمد، فعالیت مجدد در ایران را آغاز خواهد کرد.»
دسکالزی در یک نشست دانشجویی گفت: «ما همچنان در ایران هستیم.. ما هرگز این کشور را ترک نکرده ایم زیرا آنها به ما بدهکارند و ما تلاش داریم تا این پول را پس بگیریم.وقتی همه پولمان را پس گرفتیم و با قراردادهای جدید آشنا شدیم باز خواهیم گشت.»
این که مدیرعامل یکی از شرکت های بزرگ نفتی چنین خواسته ای دارد به ریشه قراردادی بر می گردد که
وزیر نفت وقت یعنی بیژن نامدار زنگنه با این شرکت امضا کرد؛ ایتالیایی ها با دو برابر هزینه و زمان پروژه دارخوین را اجرا کردند اما با این حال یک میلیارد دلار دیگر از ایران می خواهند و هر وزیری که سر کار باشد با وی مذاکره می کنند تا یک میلیارد دلار مورد ادعای خود را دریافت کنند.
زمان وزارت مسعود میرکاظمی این پروژه افتتاح شد و آنها گفتند که یک میلیارد دلار بیشتر از کار انجام شده از ایران طلبکارند و درخواست خود را ارائه کردند. عمر وزارت میرکاظمی چندان طولانی نبود که بخواهد با آنها به نتیجه برسد و نوبت به رستم قاسمی رسید. یکی از اولین دیدارهای مدیرعامل انی و رستم قاسمی در حاشیه یکی از اجلاس های اوپک بود که ایتالیایی ها بشدت بر لزوم نقد شدن یک میلیارد دلار خود تاکید می کردند ولو آنکه طبق قرارداد اجازه چنین کاری وجود نداشت.
امروز نوبت به زنگنه رسیده است که طی دو سال گذشته با ارسال پیام های گوناگون خواستار حضور شرکت های نفتی در ایران شده است و ایتالیایی ها حالا با آگاهی کامل از وضعیت ایران و امتیازاتی که براحتی می توانند از وزارت نفت بگیرند می گویند تا پول ما را ندهید بر نمی گردیم. آنها معتقدند در ایران هستند ولی برای شروع مذاکرات باید حداقل یک میلیارد دلار دریافت کنند. زنگنه ای که در وزارت نخست خود قرارداد خوبی را به انی هدیه داد پس از 15 سال نمی تواند فکرش را کند که
قرارداد قدیمی برای توسعه میدان دارخوین٬ همچنان دامنش را گرفته و انی اینگونه از وی پول می خواهد.
اینکه ادعای ایتالیایی ها زیاده خواهی است یا خیر را باید مدیران حقوقی و قراردادی وزارت نفت پاسخ دهند اما با توجه به تلاش بی وقفه وزیر نفت برای ورود شرکت های نفتی به کشور٬
بعید نیست این ادعا در قالب قراردادهای جدید و توسعه ای یکی از میادین هضم شود تا هم زنگنه راضی باشد و هم انی. راه این کار هم ساده است زیرا هم وزارت نفت از انعظاف بالایی در دوره کنونبی برخوردار است و هم انی استاد این گونه کارهاست.
*استاد ادعا
آنها در کاشاگان به عنوان یکی از مهمترین پروژه های نفتی جهان رهبر کنسرسیوم هستند و
با تاخیری 13 ساله در بهره برداری از این میدان نفتی٬ میزان هزینه های خود را هم در کاغد افزایش دادند و صورتحساب را جلوی میز قزاق ها گذاشته اند که با عصبانیت این کشور مواجه شده است.
اهالی سیسیل در قراقستان به مشکلات بزرگی برخورد کرده اند بویژه پرونده لوله های نفتی که طرف قزاق بصورت مستند ادعا کرد انی لوله های ارزان و بی کیفیت خریده و وظیفه اش را به درستی انجام نداده است و همین موضوع باعث افزایش 5 میلیارری هزینه ها و بکارگیری شکن سایپم – شریک ایتالیایی انی- شده است.
همچنین انی در پروژه گولیات آبهای نروژ٬
هزینه سرمایه گذاری را به یکباره از 5.6 میلیارد دلار به 11 میلیارد دلار رساندند و اعلام کردند که چاره ای جز این نیست!
*در ایران چه شد؟
اواخر دهه 70 بود که زمزمه حضور انی در میدان دارخوین شنیده شد؛ وزیر نفت چنان علاقه ای به واگذاری این پروژه به این شرکت ایتالیایی داشت که حاضر شد
دارخوین را بدون ارائه MDP از سوی ایتالیایی ها به آنها ارزانی کند. به هر حال ایتالیایی ها با قرارداد 580 میلیون دلاری وارد دارخوین شدند و کار را شروع کردند . زنگنه هم در آن روزها با اطمینان گفت که سقف هزینه ها بسته است و مطمئن باشید این پروژه سر وفت اجرا خواهد شد و و یک سنت بیشتر پرداخت نمی شود.
انی کار را که شروع کرد نتوانست در موعد 5 سال پروژه را تحویل دهد و پس از 10 سال اعلام کرد پروژه آماده است. قلعه بانی مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت هم اعلام کرد سقف پروژه به 1.3 میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است. یعنی دو برابر.
گرچه این افزایش سقف قرارداد به دلیل افزایش قیمت نفت و افزایش بهای نهاده های موثر در توسعه میادین نفتی و گازی طبیعی بود اما هیچگاه بابت تاخیر 5 ساله هیچ ادعای خسارتی نشد و ایتالیایی ها امروز از رقمی می گویند که قطعا از یک میلیارد دلار بیشتر است. آنها نمی توانند ادعای خود را در محاکم مطرح کنند زیرا از نظر قراردادی ایران بیشتر از آنچه که باید پرداخت می کرده پرداخت کرده است مگر آنکه وزارت نفت در آن سال ها قرارداد را طوری منعقد کرده باشد که در نهایت ایران محکوم به پرداخت ادعای آنها باشد.
به هر حال
این شرکت که طی دو سال اخیر با چند شرکت ایرانی نیز وارد مذاگره شده است برای حضور در ایران نیم نگاهی دارد ولی با توجه به وضعیت ابهام آمیز شرایط سرمایه گذاری در ایران٬ قصد دارد با چانه زنی و روش های مرسوم٬ امتیازات حداکثری از ایران بگیرد. قطعا وزیر نفت هم زیربار ادعای واهی این شرکت نخواهد رفت مگر آنکه اتفاق خاصی رخ دهد. از آن دست اتفاقات خاص که شاید هم پول را بدهد هم یک پروژه بزرگ را.
بازماندگان موسولینی بخوبی می دانند قراردادهای جدید نفتی و جذب سرمایه گذاری برای ایران با توجه به نزدیک شدن به انتخابات چه میزان برای وزیر نفت اهمیت دارد و بهترین فرصت را برای نقد کردن ادعای خود همین روزهاست. آنها یک تجربه عالی با زنگنه را داشتند و حتما علاقه زیادی به تکرار آن دارند ولی با قراردادی محکم و همه جانبه تر.