گزارشی از اویل پرایس
اکتشافات نفتی چرا صدایی ندارد؟
ميزنفت/ پوشش گسترده اخبار اكتشاف منابع جديد نفت در رسانه ها، همواره موجي از خوش بيني را در ميان شهروندان پديد مي آورد، اما يك واژه براي تبديل اين اميدآفريني ها به كابوس كافيست: افت تدريجي نرخ بازدهي چاه ها.
واقعيت همه فهم و آسان دنياي امروز اينست كه اين جريان هرگز متوقف نمي شود. با آغاز توليد نفت از هر چاه و با جرياني مداوم افت بهره دهي آن چاه نيز آغاز مي شود. تاكنون نفت در اكثر نقاط دنيا يافت شده است و حجم سرمايه گذاري هاي سالانه در بخش اكتشافات نفتي ، به بالاترين رقم در طول تاريخ پرفراز و نشيب صنعت نفت رسيده است. يك نكته مهم به تفاوت ميان مقدار افزايش ظرفيت حجم توليد نفت و كاهش سالانه نرخ توليد از چاه هاي موجود باز مي گردد كه بين چهار تا نه درصد است.
با نرخ كاهش تخمين زده شده كنوني ، بايد صنعت نفت براي توليد در مناطق جديد مثل بخش هاي اكتشاف نشده درياي شمال آماده شود. و با وجود همه دشواري هاي اجراي اين عمليات ، هنوز هم تا رسيدن به عدد مطلوب اكتشافات نفتي و حفظ توازن ميان ذخاير و مصرف به ويژه با آغاز افول حجم نفت توليد شده در دنيا از سال 2005 ميلادي به بعد ، راه دشواري در پيش است. در شرايط كنوني ، حفظ توليد فعلي نفت نيز به حفر هزاران چاه جديد نيازمند است.
افراد عادي به دليل ناآشنايي با صنعت نفت از شنيدن حجم اكتشافات جديد اين حوزه ، بهت زده مي شوند ، اما عموما در اين اخبار منتشر شده از تفاوت ميان ذخاير نفت درجا و ذخاير قابل استحصال، مقدار ساير مواد موجود در مخزن و درصد بازيافت نفت موجود ، صحبتي به ميان نمي آيد.
حجم ذخاير اكتشاف شده نفت در هر سال در مقايسه با حجم مصرف سوخت هاي فسيلي دنياي هفت ميليارد نفري ما ، عددي كوچك است . مثلا نروژي ها كه در درياي شمال به توليد نفت مي پردازند ، چندي پيش از كشف يك ميدان نفتي كه از سال 2000 ميلادي به اين سو ، داراي بيشترين حجم ذخيره درجاي كشف شده با 1.8 ميليارد بشكه نفت است، خبر دادند. اما با تقسيم ذخاير اين ميدان بر مصرف روزانه نفت دنيا درمي يابيم كه اين ميدان تنها مي تواند نياز نفت مصرفي دنيا را براي 24 روز تامين كند.
منطق اين عدد به دست آمده اينست كه با تقسيم مصرف سالانه 27.4 ميليارد بشكه اي نفت دنيا بر حجم ذخاير اين مخزن و تقسيم آن بر 365 كه برابر با تعداد روزهاي هر سال است ، عدد فوق به دست مي آيد. هرچند در عمل ، ضريب برداشت هر مخزن نفتي ، تنها بين 25 تا 30 درصد است.
كشور برزيل نيز در سال هاي اخير ، بارها از اكتشاف ميادين بزرگ نفتي در اين كشور خبر داده است. مثلا ميدان توپي بين 5 تا 8 ميليارد بشكه ذخيره درجا و ميدان سوگارلوغ از 33 ميليارد بشكه نفت درجا برخوردار است. (البته بايد با كمي بدبيني به اين موضوع بنگريم ، چرا كه تاكنون حفاري هاي لازم براي دستيابي به حجم ذخاير اين دو ميدان انجام نشده است.) به هر حال ، اگر با خوش بيني حجم مجموع نفت اين دو مخزن را 41 ميليارد بشكه بدانيم ، با انجام محاسبات مشابه با اكتشافات نروژي ها به عدد 533 روز مي رسيم كه حدود يك و نيم سال است. لذا با همه اين اكتشافات پر سر و صدا ، مي توان دريافت كه اين اتفاقات نمي توانند تصوير كلي شرايط موجود را تغيير دهند.
در مورد محاسبات فوق اين نكته قابل ذكر است كه درستي اعداد به دست آمده منوط به عدم تغيير حجم مصرف نفت دنياست. اما رشد اقتصادي دنياي امروز در گروي افزايش عرضه نفت به عنوان موتور محرك اقتصاد همه كشورهاي دنياي خاكي ماست . هند ، چين و بسياري ديگر از كشورهاي در حال توسعه ، در دهه هاي اخير براي سرعت بخشيدن به نرخ رشد اقتصادي خود ، حجم مصرف نفت خود را افزايش قابل توجهي داده اند. اما به دليل ثابت ماندن حجم نفت توليدي دنيا از سال 2005 ميلادي به بعد، در عمل با كاهش حجم نفت مصرفي در ايالات متحده ، اين امكان براي آسيايي ها پديد آمده است كه به روياهاي اقتصادي دور و دراز خود دست يابند.
يك دليل ايجاد اين شرايط ، به ناتواني مصرف كنندگان آمريكايي و اروپايي در افزايش بهايي بالاتر براي سوخت هاي فسيلي باز مي گردد. استيون كوپيتز ؛ تحليلگر بازار انرژي مي گويد : در شرايط حاضر ، آسيايي هاي فقير حاضرند بهايي بيشتر از مصرف كنندگان ثروتمند غربي براي يك بشكه نفت پرداخت كنند و كارايي مصرف انرژي آنها نيز بيش از اروپايي ها و آمريكايي هاست. و دليل اصلي پيشي گرفتن اقتصادهاي آسيايي بر اقتصادهاي اروپايي و آمريكايي را بايد در اين نكته جستجو كرد.
تحليل گران اقتصادي با خوش بيني از نقش ذخاير غيرمتعارف نفت در تامين كسري نفت مورد نياز دنيا خبر مي دهند ، اما در مقابل با كاهش تدريجي حجم توليد نفت دنيا ، اين ذخاير نوظهور، نقشي بسيار كوچك و غير موثر دارند.
من معتقدم انسان ها براي ريسك طلبي و خوش بيني به آينده قدم به اين دنيا مي گذارند . سوخت هاي فسيلي اين ميراث نسل هاي گذشته هم اينك در دستان ماست. اما اين دارايي بسيار ارزشمند در بسياري از مواقع با بي مهري و بي توجهي ما روبروست. هرچند درسايه وجود اين مايع سياه و بدبو ، ما در ظاهر مرفه ترين و خوشبخت ترين انسان هاي تاريخ بشريت هستيم. درحقيقت ، مجموعه اي از تغييرات ناگوار و تحولات پيش بيني نشده در نظام جهاني انرژي از پيش از يك دهه گذشته آغاز شده است. ما با خوش بيني مي توانيم اين وضعيت را ناديده بگيريم ، اما همه ما بايد دير يا زود براي زندگي در دنيايي بدون نفت آماده شويم.
نويسنده : كورت كوب
برگردان : محسن داوري
منبع : WWW.OILPRICE.COM
واقعيت همه فهم و آسان دنياي امروز اينست كه اين جريان هرگز متوقف نمي شود. با آغاز توليد نفت از هر چاه و با جرياني مداوم افت بهره دهي آن چاه نيز آغاز مي شود. تاكنون نفت در اكثر نقاط دنيا يافت شده است و حجم سرمايه گذاري هاي سالانه در بخش اكتشافات نفتي ، به بالاترين رقم در طول تاريخ پرفراز و نشيب صنعت نفت رسيده است. يك نكته مهم به تفاوت ميان مقدار افزايش ظرفيت حجم توليد نفت و كاهش سالانه نرخ توليد از چاه هاي موجود باز مي گردد كه بين چهار تا نه درصد است.
با نرخ كاهش تخمين زده شده كنوني ، بايد صنعت نفت براي توليد در مناطق جديد مثل بخش هاي اكتشاف نشده درياي شمال آماده شود. و با وجود همه دشواري هاي اجراي اين عمليات ، هنوز هم تا رسيدن به عدد مطلوب اكتشافات نفتي و حفظ توازن ميان ذخاير و مصرف به ويژه با آغاز افول حجم نفت توليد شده در دنيا از سال 2005 ميلادي به بعد ، راه دشواري در پيش است. در شرايط كنوني ، حفظ توليد فعلي نفت نيز به حفر هزاران چاه جديد نيازمند است.
افراد عادي به دليل ناآشنايي با صنعت نفت از شنيدن حجم اكتشافات جديد اين حوزه ، بهت زده مي شوند ، اما عموما در اين اخبار منتشر شده از تفاوت ميان ذخاير نفت درجا و ذخاير قابل استحصال، مقدار ساير مواد موجود در مخزن و درصد بازيافت نفت موجود ، صحبتي به ميان نمي آيد.
حجم ذخاير اكتشاف شده نفت در هر سال در مقايسه با حجم مصرف سوخت هاي فسيلي دنياي هفت ميليارد نفري ما ، عددي كوچك است . مثلا نروژي ها كه در درياي شمال به توليد نفت مي پردازند ، چندي پيش از كشف يك ميدان نفتي كه از سال 2000 ميلادي به اين سو ، داراي بيشترين حجم ذخيره درجاي كشف شده با 1.8 ميليارد بشكه نفت است، خبر دادند. اما با تقسيم ذخاير اين ميدان بر مصرف روزانه نفت دنيا درمي يابيم كه اين ميدان تنها مي تواند نياز نفت مصرفي دنيا را براي 24 روز تامين كند.
منطق اين عدد به دست آمده اينست كه با تقسيم مصرف سالانه 27.4 ميليارد بشكه اي نفت دنيا بر حجم ذخاير اين مخزن و تقسيم آن بر 365 كه برابر با تعداد روزهاي هر سال است ، عدد فوق به دست مي آيد. هرچند در عمل ، ضريب برداشت هر مخزن نفتي ، تنها بين 25 تا 30 درصد است.
كشور برزيل نيز در سال هاي اخير ، بارها از اكتشاف ميادين بزرگ نفتي در اين كشور خبر داده است. مثلا ميدان توپي بين 5 تا 8 ميليارد بشكه ذخيره درجا و ميدان سوگارلوغ از 33 ميليارد بشكه نفت درجا برخوردار است. (البته بايد با كمي بدبيني به اين موضوع بنگريم ، چرا كه تاكنون حفاري هاي لازم براي دستيابي به حجم ذخاير اين دو ميدان انجام نشده است.) به هر حال ، اگر با خوش بيني حجم مجموع نفت اين دو مخزن را 41 ميليارد بشكه بدانيم ، با انجام محاسبات مشابه با اكتشافات نروژي ها به عدد 533 روز مي رسيم كه حدود يك و نيم سال است. لذا با همه اين اكتشافات پر سر و صدا ، مي توان دريافت كه اين اتفاقات نمي توانند تصوير كلي شرايط موجود را تغيير دهند.
در مورد محاسبات فوق اين نكته قابل ذكر است كه درستي اعداد به دست آمده منوط به عدم تغيير حجم مصرف نفت دنياست. اما رشد اقتصادي دنياي امروز در گروي افزايش عرضه نفت به عنوان موتور محرك اقتصاد همه كشورهاي دنياي خاكي ماست . هند ، چين و بسياري ديگر از كشورهاي در حال توسعه ، در دهه هاي اخير براي سرعت بخشيدن به نرخ رشد اقتصادي خود ، حجم مصرف نفت خود را افزايش قابل توجهي داده اند. اما به دليل ثابت ماندن حجم نفت توليدي دنيا از سال 2005 ميلادي به بعد، در عمل با كاهش حجم نفت مصرفي در ايالات متحده ، اين امكان براي آسيايي ها پديد آمده است كه به روياهاي اقتصادي دور و دراز خود دست يابند.
يك دليل ايجاد اين شرايط ، به ناتواني مصرف كنندگان آمريكايي و اروپايي در افزايش بهايي بالاتر براي سوخت هاي فسيلي باز مي گردد. استيون كوپيتز ؛ تحليلگر بازار انرژي مي گويد : در شرايط حاضر ، آسيايي هاي فقير حاضرند بهايي بيشتر از مصرف كنندگان ثروتمند غربي براي يك بشكه نفت پرداخت كنند و كارايي مصرف انرژي آنها نيز بيش از اروپايي ها و آمريكايي هاست. و دليل اصلي پيشي گرفتن اقتصادهاي آسيايي بر اقتصادهاي اروپايي و آمريكايي را بايد در اين نكته جستجو كرد.
تحليل گران اقتصادي با خوش بيني از نقش ذخاير غيرمتعارف نفت در تامين كسري نفت مورد نياز دنيا خبر مي دهند ، اما در مقابل با كاهش تدريجي حجم توليد نفت دنيا ، اين ذخاير نوظهور، نقشي بسيار كوچك و غير موثر دارند.
من معتقدم انسان ها براي ريسك طلبي و خوش بيني به آينده قدم به اين دنيا مي گذارند . سوخت هاي فسيلي اين ميراث نسل هاي گذشته هم اينك در دستان ماست. اما اين دارايي بسيار ارزشمند در بسياري از مواقع با بي مهري و بي توجهي ما روبروست. هرچند درسايه وجود اين مايع سياه و بدبو ، ما در ظاهر مرفه ترين و خوشبخت ترين انسان هاي تاريخ بشريت هستيم. درحقيقت ، مجموعه اي از تغييرات ناگوار و تحولات پيش بيني نشده در نظام جهاني انرژي از پيش از يك دهه گذشته آغاز شده است. ما با خوش بيني مي توانيم اين وضعيت را ناديده بگيريم ، اما همه ما بايد دير يا زود براي زندگي در دنيايي بدون نفت آماده شويم.
نويسنده : كورت كوب
برگردان : محسن داوري
منبع : WWW.OILPRICE.COM
شنبه ۶ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۲۹
کد مطلب: 15760