همه چیز در سایه ابهام قرار گرفت
«ذوب فریز» با حرارت بغداد
وحید حاجی پور/ مهم‌ترين برنامه اجرايي براي سامان دادن به بازار نفت در ميان آسمان پيروزي و باتلاق شكست معلق مانده است؛ عربستان آرام نشسته ولي عراق دردسر‌ساز شده است. آنها به هيچ صراطي مستقيم نيستند و روي خواسته خود تأكيد مي‌كنند.
نشست ماه گذشته اعضاي اوپك در الجزاير توانست شكست نشست دوحه را جبران كند و با نقش‌آفريني روسيه و الجزاير مقرر شد توليد نفت اوپك 850 هزار بشكه در روز كاهش يابد. اين برنامه به فريز نفتي معروف است كه سقفي ثابت براي توليد كشورهاي عضو اوپك براي دوره‌اي مشخص در نظر گرفته مي‌شود تا قيمت‌ها افزايش يابد. در الجزاير كشورهاي ايران، نيجريه و ليبي از اين طرح مستثني شدند و قرار شد آنها به ظرفيت خودشان تا چند هفته ديگر دست يابند و براي اعضا سهميه تعيين شود.
سهميه‌اي كه تعيين مي‌كند هر كشور بايد چه ميزان نفت توليد كند؛ در آن جلسه مقرر شد ايران سقف توليدش 4 ميليون بشكه باشد و با آمدن توليد ليبي و نيجريه كل توليد اوپك 5/32 ميليون بشكه باشد، اين بدان معناست كه ساير كشورهاي عضو بايد از توليد خود بكاهند كه اين حداقل 1.5 ميليون بشكه در روز خواهد بود. عربستان به‌صورت غيرمستقيم پذيرفت اين كاهش انجام شود، اين موافقت گام بزرگي براي احياي اوپك بود زيرا رياض به‌شدت با كاهش توليد مخالف بود حتي در روزهايي كه عراق هم آن را فرياد مي‌زد.
در الجزاير، عراقي‌ها سعي كردند فضا را ميان ايران و عربستان مه‌آلود توصيف كنند و دائماً دم از ميانجي‌گري مي‌زدند كه با عكس‌العمل مناسب وزير نفت مبني بر عدم نياز به ميانجي‌گري همراه شد. وقتي همه الجزاير را ترك كردند ابهامات درباره اينكه در صورت تعيين سهميه در نشست آتي اوپك آيا كشورها به سهميه‌ها پايبند خواهند بود يا نه افزايش يافت.
چند هفته‌اي كه سكوت و شادماني منبعث از تصميم اوپك رواج داشت، اختلافات به آرامي پديدار شد؛ الكساندر نواك وزير انرژي روسيه باز هم وارد معادلات شد و با سفر به عربستان، از رياض گارانتي گرفت كه به توافق پايبند باشد و قطري‌ها را نيز همراه كرد. همزمان با اين اتفاقات اما معاون وزير نفت عراق رسماً اعلام كرد اين كشور به هيج عنوان توليد خود را كاهش نمي‌دهد. اين اعلام مخالفت به معناي شكست اوپك قلمداد شد زيرا عراق طي سال‌هاي گذشته هيچ گاه زير بار سهميه نرفت و به‌سرعت ظرفيت توليد خود را افزايش داد.
آنها در زمان تحريم ايران، به‌سرعت جاي خالي كشورمان را در بازار نفت پر كردند و حالا كه ايران مي‌خواهد به بازار خود برگردد به رقابت با كشورمان پرداخته‌اند. آنها معتقدند در سال‌هايي كه صدام در اين كشور حكمراني مي‌كرد ظرفيت توليد عراق كاهش يافته و سهم آنها توسط ساير كشورها غصب شده بود لذا حاضر نيستند زير بار سهميه بروند و كسي آنها را محدود كند.
لجاجت و سرسختي عراق در توليد و صادرات نفت و عدم پايبندي آنها به اوپك، موجب شد تا دبيركل اوپك روز گذشته سريعاً خود را به بغداد برساند و با حيدر العبادي نخست‌وزير عراق ديدار كند تا وي را متقاعد كند از توليد نفتش بكاهد. حيدر‌العبادي هم پس از اين جلسه گفت عراق از توليد خود نمي‌كاهد و روي توليد فعلي خود فريز مي‌كند. اين بدان معناست كه براي كاهش ميليوني توليد نفت اوپك بايد ساير كشورها بيشتر بكاهند. كشورهاي ايران، ليبي و نيجريه 3 كشور از 13 كشور عضو اوپك هستند كه اگر عراق به آنها اضافه شود يعني 4 كشور مستثني از فريز هستند. اين بدان معناست كه 9 كشور بايد تاوان اين «مستثني‌ها» را داده و بيشتر از توليد خود بكاهند كه تقريباً غير‌ممكن است.
اين همان جايي است كه تحليلگران را به سمت شكست فريز نفتي مي‌رساند؛ بي‌دليل نبود كه محمد باركيندو دبيركل اوپك پس از جلسه با العبادي گفت: «اوپك با سخت‌ترين چالش دوران حيات خود مواجه است». دبيركل پي برده است كه عراقي‌ها زيربار كاهش يك بشكه نفت هم نمي‌روند، وزير نفت عراق هم به وي گفته چون كشورش دچار جنگ‌هاي داخلي و داعش است نمي‌توانند توليد را كاهش دهند زيرا هزينه‌هاي نظامي به شدت افزايش يافته است.
اين در حالي مطرح مي‌شود كه عراقي‌ها براي توسعه ميادين خود و افزايش توليد با مشكل بزرگي رو‌به‌رو شده‌اند؛ طبق قراردادهاي فعلي عراق در بصره كه قطب توليد نفت اين كشور است، پاداش توليد به شركت‌هاي خارجي ثابت است ولي كاهش قيمت نفت و به تبع آن كاهش درآمدها، موجب شده اين كشور در پرداخت‌هاي خود به شركت‌هاي خارجي تأخير زيادي داشته باشد.
اين تأخير اعتراض شركت‌هاي خارجي را در پي داشت به‌طوري كه اعلام شد اگر پاداش آنها پرداخت نشود افزايش توليد نفت و توسعه ميادين نفتي متوقف خواهد شد.
بغداد حساب ويژه‌اي روي افزايش توليد باز كرده است ولي به‌خوبي مي‌داند با قيمت‌هاي فعلي نفت، اين اتفاق رخ نمي‌دهد ولي با اين وجود، نمي‌خواهد كاهش توليد موقتي را بپذيرد كه مي‌تواند به برنامه آنها كمك كند. بدون ترديد به آنها گفته شده در صورت شكست فريز نفتي قيمت نفت كاهش خواهد يافت و بيشتر به ضرر آنهاست تا سودشان ولي اهالي بين‌النهرين ترجيح مي‌دهند به بازي‌خراب‌كني مشغول باشند.
نشست ماه گذشته اعضاي اوپك در الجزاير توانست شكست نشست دوحه را جبران كند و با نقش‌آفريني روسيه و الجزاير مقرر شد توليد نفت اوپك 850 هزار بشكه در روز كاهش يابد. اين برنامه به فريز نفتي معروف است كه سقفي ثابت براي توليد كشورهاي عضو اوپك براي دوره‌اي مشخص در نظر گرفته مي‌شود تا قيمت‌ها افزايش يابد. در الجزاير كشورهاي ايران، نيجريه و ليبي از اين طرح مستثني شدند و قرار شد آنها به ظرفيت خودشان تا چند هفته ديگر دست يابند و براي اعضا سهميه تعيين شود.
سهميه‌اي كه تعيين مي‌كند هر كشور بايد چه ميزان نفت توليد كند؛ در آن جلسه مقرر شد ايران سقف توليدش 4 ميليون بشكه باشد و با آمدن توليد ليبي و نيجريه كل توليد اوپك 5/32 ميليون بشكه باشد، اين بدان معناست كه ساير كشورهاي عضو بايد از توليد خود بكاهند كه اين حداقل 1.5 ميليون بشكه در روز خواهد بود. عربستان به‌صورت غيرمستقيم پذيرفت اين كاهش انجام شود، اين موافقت گام بزرگي براي احياي اوپك بود زيرا رياض به‌شدت با كاهش توليد مخالف بود حتي در روزهايي كه عراق هم آن را فرياد مي‌زد.
در الجزاير، عراقي‌ها سعي كردند فضا را ميان ايران و عربستان مه‌آلود توصيف كنند و دائماً دم از ميانجي‌گري مي‌زدند كه با عكس‌العمل مناسب وزير نفت مبني بر عدم نياز به ميانجي‌گري همراه شد. وقتي همه الجزاير را ترك كردند ابهامات درباره اينكه در صورت تعيين سهميه در نشست آتي اوپك آيا كشورها به سهميه‌ها پايبند خواهند بود يا نه افزايش يافت.
چند هفته‌اي كه سكوت و شادماني منبعث از تصميم اوپك رواج داشت، اختلافات به آرامي پديدار شد؛ الكساندر نواك وزير انرژي روسيه باز هم وارد معادلات شد و با سفر به عربستان، از رياض گارانتي گرفت كه به توافق پايبند باشد و قطري‌ها را نيز همراه كرد. همزمان با اين اتفاقات اما معاون وزير نفت عراق رسماً اعلام كرد اين كشور به هيج عنوان توليد خود را كاهش نمي‌دهد. اين اعلام مخالفت به معناي شكست اوپك قلمداد شد زيرا عراق طي سال‌هاي گذشته هيچ گاه زير بار سهميه نرفت و به‌سرعت ظرفيت توليد خود را افزايش داد.
آنها در زمان تحريم ايران، به‌سرعت جاي خالي كشورمان را در بازار نفت پر كردند و حالا كه ايران مي‌خواهد به بازار خود برگردد به رقابت با كشورمان پرداخته‌اند. آنها معتقدند در سال‌هايي كه صدام در اين كشور حكمراني مي‌كرد ظرفيت توليد عراق كاهش يافته و سهم آنها توسط ساير كشورها غصب شده بود لذا حاضر نيستند زير بار سهميه بروند و كسي آنها را محدود كند.
لجاجت و سرسختي عراق در توليد و صادرات نفت و عدم پايبندي آنها به اوپك، موجب شد تا دبيركل اوپك روز گذشته سريعاً خود را به بغداد برساند و با حيدر العبادي نخست‌وزير عراق ديدار كند تا وي را متقاعد كند از توليد نفتش بكاهد. حيدر‌العبادي هم پس از اين جلسه گفت عراق از توليد خود نمي‌كاهد و روي توليد فعلي خود فريز مي‌كند. اين بدان معناست كه براي كاهش ميليوني توليد نفت اوپك بايد ساير كشورها بيشتر بكاهند. كشورهاي ايران، ليبي و نيجريه 3 كشور از 13 كشور عضو اوپك هستند كه اگر عراق به آنها اضافه شود يعني 4 كشور مستثني از فريز هستند. اين بدان معناست كه 9 كشور بايد تاوان اين «مستثني‌ها» را داده و بيشتر از توليد خود بكاهند كه تقريباً غير‌ممكن است.
اين همان جايي است كه تحليلگران را به سمت شكست فريز نفتي مي‌رساند؛ بي‌دليل نبود كه محمد باركيندو دبيركل اوپك پس از جلسه با العبادي گفت: «اوپك با سخت‌ترين چالش دوران حيات خود مواجه است». دبيركل پي برده است كه عراقي‌ها زيربار كاهش يك بشكه نفت هم نمي‌روند، وزير نفت عراق هم به وي گفته چون كشورش دچار جنگ‌هاي داخلي و داعش است نمي‌توانند توليد را كاهش دهند زيرا هزينه‌هاي نظامي به شدت افزايش يافته است.
اين در حالي مطرح مي‌شود كه عراقي‌ها براي توسعه ميادين خود و افزايش توليد با مشكل بزرگي رو‌به‌رو شده‌اند؛ طبق قراردادهاي فعلي عراق در بصره كه قطب توليد نفت اين كشور است، پاداش توليد به شركت‌هاي خارجي ثابت است ولي كاهش قيمت نفت و به تبع آن كاهش درآمدها، موجب شده اين كشور در پرداخت‌هاي خود به شركت‌هاي خارجي تأخير زيادي داشته باشد.
اين تأخير اعتراض شركت‌هاي خارجي را در پي داشت به‌طوري كه اعلام شد اگر پاداش آنها پرداخت نشود افزايش توليد نفت و توسعه ميادين نفتي متوقف خواهد شد.
بغداد حساب ويژه‌اي روي افزايش توليد باز كرده است ولي به‌خوبي مي‌داند با قيمت‌هاي فعلي نفت، اين اتفاق رخ نمي‌دهد ولي با اين وجود، نمي‌خواهد كاهش توليد موقتي را بپذيرد كه مي‌تواند به برنامه آنها كمك كند. بدون ترديد به آنها گفته شده در صورت شكست فريز نفتي قيمت نفت كاهش خواهد يافت و بيشتر به ضرر آنهاست تا سودشان ولي اهالي بين‌النهرين ترجيح مي‌دهند به بازي‌خراب‌كني مشغول باشند.
جمعه ۷ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۱۹
کد مطلب: 15367