ميزنفت/ در یک یا دو دهه فرارو، برزیل به یکی از بزرگ ترین صادرکنندگان نفت خام دنیا تبدیل خواهد شد. هرچند تردیدهایی در مورد دستیابی این کشور به این دورنما وجود دارد.
در سپتامبر سال 2014 میلادی، برزیلی ها برنامه 10 ساله توسعه صنعت انرژی خود را رونمایی نمودند که بر اساس آن، در سال 2023 میلادی، تولید نفت این کشور از مرز 5 میلیون بشکه در روز فراتر خواهد رفت. در مقایسه با مجموع کنونی تولید روزانه نفت آمریکای جنوبی که 2 میلیون بشکه است، این عدد یک دستاورد بزرگ به شمار می رود. در این برنامه پیش بینی شده که در آن سال، 3.5 میلیون بشکه نفت در پالایشگاه های برزیل پالایش و 1.5 میلیون بشکه دیگر، روانه بازارهای جهانی شود.
دولت برزیل اعلام کرده که دستیابی به این هدف نیازمند 332 میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش های اکتشاف و تولید ذخایر نفت و گاز طبیعی خواهد بود. و بخش قابل توجهی از این عدد چشمگیر در توسعه میادین بستر نمکی هزینه خواهد شد. ما می دانیم که بیش از دوسوم ظرفیت جدید تولید نفت برزیل به این میادین اختصاص خواهد داشت.
*لیبرا؛ رهبر میادین بستر نمکی
برای دستیابی به این اهداف، شرکت پتروبراس به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده نفت برزیل، باید تولید خود را افزایش چشمگیری دهد. بیشترین مقدار نفت تولید شده در این کشور، دو میلیون و 320 هزار بشکه در روز بوده که در تابستان امسال به ثبت رسیده است. بخش اعظم این تولید به دو میدان دریایی سانتوس و کامپوس تعلق دارد که در دو سال گذشته چند سکوی آن شامل پاپاترا، رونکادور، بایونا و پارکوداس بالیاس راه اندازی شده است.
مقدار تولید از چاه های این میدان های بستر نمکی قابل توجه بوده و هم اکنون تولید از 34 حلقه چاه حفاری شده، در شناورهای غول پیکر اف پی اس او، ذخیره و با نفتکش روانه پالایشگاه های مقصد می شود.
با وجود اهمیت این میدان های بستر نمکی، نباید از نقش و جایگاه میدان لیبرا به راحتی عبور نمود. این میدان در سال 2010 میلادی کشف شده و 1548 کیلومتر مربع وسعت دارد. این میدان در لایه نمکی سازند سانتوس قرار داشته و عمق تقریبی آب در این منطقه 2000 متر است. این میدان فوق عظیم از چنان اهمیتی در میان مدت و بلندمدت در اقتصاد برزیل برخوردار است که در سال 2013 میلادی و بر اساس تصمیم دولت برزیل، چگونگی واگذاری آن به شرکت های بین المللی نفتی در قالب یک لایحه، تصویب و اعلام گردید.
شرکت پتروبراس که براساس مقررات کنونی، حداقل 20 درصد از مالکیت همه بلوک های در حال توسعه را در اختیار خواهد داشت، با مشارکت 40 درصدی در این بلوک، امیدوار است که به همراه دو شرکت توتال و شل که هر کدام 20 درصد سهم و شرکت های چینی سی ان پی سی و سینوک که هر یک 10 درصد سهم از آن دارند، به نتایج ارزشمندی دست یابد. تاکنون 281 میلیون دلار در بخش خدمات اکتشاف این پروژه سرمایه گذاری گردیده و مجموع هزینه طرح، حدود 6.9 میلیارد دلار تخمین زده می شود.
این مخزن 3500 متر پایین تر از بستر دریا بوده و مجموع عمق از سطح دریا 5500 متر می باشد. بر اساس اعلام سازمان های بین المللی، این55 میدان 8 تا 12 میلیارد بشکه نفت داشته و مجموع نفت برداشت شده از آن تا 1.4 میلیون بشکه در روز قابل افزایش است. هرچند مطالعات بیشتری مورد نیاز بوده و زمان دستیابی به نخستین برداشت تاکنون مشخص نشده است. در ماه آگوست شرکت پتروبراس حفاری دو حلقه چاه اکتشافی را در میدان لیبرا آغاز نمود. دو کشتی حفاری کررادو و سرتاو، اجرای این عملیات را برای یافتن ذخایر نفت و گاز بر عهده گرفته اند. مطالعات زمین شناسی سه بعدی در این میدان پایان یافته و نتایج آن در حال بررسی می باشد. تا پایان سال 2017 میلادی، عملیات حفاری چاه های ارزیابی پایان می یابد.
*توسعه میدان بیکون
در یازدهمین دور مناقصات واگذاری میادین هیدروکربوری دولت برزیل ، از 289 بلوک عرضه شده 142 بلوک به خریداران واگذار شد. در این مناقصه،تمرکز بر میادین بستر نمکی نبود و تلاش گردیده بود تا میادین بالغ و دشوار بیشتری به خریداران عرضه شود.
اما همانند بسیاری از کشورهای نفت خیز در حال توسعه، دریافت مجوزهای اکتشاف و حفاری در برزیل، زمانبر می باشد. در مناطقی که تاکنون در آن حفاری نگردیده، کسب مجوزهای زیست محیطی گاهی تا دو سال زمان نیاز دارد.
*بازگشت پتروبراس به بازار دکل ها
اگرچه فعالیت شرکت های مختلف در میادین برزیل به عنوان نهمین اقتصاد بزرگ جهان و قدرتمندترین اقتصاد آمریکای جنوبی می تواند یک مزیت محسوب شود، اما همچنان چالش هایی نیز وجود دارد که کمبود دکل حفاری، الزام دولت مبنی بر استفاده از سهم ساخت داخل و استفاده از نیروهای بومی در بخش های مختلف پروژه، مقررات دست و پاگیر و فساد دولتی، ضعف صنایع داخلی و کمبود نیروی انسانی مورد نیاز در بخش حفاری از مهمترین آنهاست.
سال هاست که شرکت های پیمانکار توسعه میادین فراساحلی برزیل، با دشواری ها و پیچیدگی های الزام به شناسایی، استخدام، آموزش و به کارگیری کارکنان بومی و همچنین خریداری بخشی از تجهیزات و خدمات مورد نیاز از شرکت های داخلی روبرو هستند. و این مقررات با سیاست های پوپولیستی دولت های انقلابی به قدرت رسیده در کشورهای در حال توسعه، ارتباط معناداری دارد.
ما می دانیم که در مناقصه برگزار شده در اکتبر 2013 میلادی، کمینه سهم تجهیزات، خدمات و کالاهای داخلی سازی شده در مراحل اکتشافی 37 درصد تعیین گردیده بود که در مراحل توسعه میدان، باید این عدد به 55 درصد و در نهایت در سال 2022 میلادی تا 59 درصد افزایش یابد. اما دولتمردان این کشور دریافته اند که به دلیل محدودیت های کنونی، باید ساخت ده ها شناور اف پی اس او، دکل نیمه شناور، کشتی حفاری، شناور ذخیره سازی و نفتکش غول پیکر را به یاردهای سنگاپور، کره جنوبی، ژاپن، فیلیپین و چین واگذار کنند. هرچند با سقوط قیمت نفت و پیش بینی تداوم شرایط کنونی در بازار نفت در میان مدت، به نظر می رسد برزیلی ها باید خود را آماده بازنگری در برنامه های بلندپروازانه خویش نمایند.
نوبسنده: جاستین اسمیت
مترجم: محسن داوری
منبع: ماهنامه OFFSHORE