سرفه سعودی

ميزنفت/ در سال ۲۰۰۵ میلادی، تولید نفت متعارف دنیا به نقطه اوج خود رسید. همان طور که در نمودار ۱ مشاهده‎ ‎می کنید از سال ۲۰۰۴ میلادی، ما شاهد پایان مازاد عرضه نفت در بازارهای جهانی بوده ایم. هرچند با عرضه نفت شیل، ما شاهد تغییر موقت در این موازنه بوده ایم.


*نمودار (1)

در سال های اخیر، ما شاهد کاهش تدریجی تولید نفت در ایالات متحده بوده ایم. البته نباید فراموش کرد که از سال ۱۹۷۰ میلادی، این روند کاهش تولید آغاز شده است.

تولید عربستان سعودی نیز به زودی وارد دوره افول خواهد شد. سرمایه گذاری گسترده رهبران محافظه کار ریاض برای اکتشاف و استخراج نفت شیل نشان می دهد این پیش بینی تا چه  حد به واقعیت نزدیک است.

در گام نخست به نمودار ۲ نگاه کنید. با نگاهی به این نمودار می توان دریافت که ذخایر قابل برداشت عربستان از ۲۷۵ میلیارد بشکه به ۱۳۰ میلیارد بشکه در سال های اخیر کاهش یافته است.


*نمودار (2)

با نگاهی به این نمودار می توان دریافت که رهبران عربستان تاکنون نیمی از نفت قابل برداشت خود را تولید کرده اند. بدین ترتیب نرخ نزولی تولید اجتناب ناپذیر خو‌اهد بود. 

در نمودار ۳ مقدار برداشت نفت خام میعانات و ان جی ال عربستان سعودی از سال ۱۹۳۶ میلادی و پیش بینی برداشت تقکیکی از میادین این کشور در افق سال ۲۰۲۸ میلادی نشان داده شده است. ‏‎ ‎


*نمودار (3)

از سال ۱۹۳۶ میلادی تا پایان سال ۲۰۰۶ میلادی، در مجموع ۱۲۰ میلیارد بشکه طلای سیاه از میادین هیدروکربوری عربستان سعودی برداشت شده است. در فاصله سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۸ میلادی نیز براساس پیش بینی ها، در مجموع ۷۵ میلیارد بشکه نفت از ذخایر این کشور برداشت خواهد شد. بخش قرمز سمت راست نمودار به میدان قوار اختصاص دارد. از سال ۲۰۱۲ میلادی تولید از این میدان با کاهش شدیدی به ویژه به دلیل تولید آب از ستیغ آن روبرو شده است.

در شکل ۴ جابجایی آب با نفت در یک دوره بیش از ۶۰ ساله در بخش شمالی بلوک عین الدار میدان قوار نشان داده شده است. در بخش جنوب غربی، تمرکز آب قابل مشاهده است.


*نمودار (4)

بخش های قرمز رنگ، مناطق دارای نفت زیاد هستند. در نواحی سبز رنگ نیز وجود نفت به کمتر از ۵۰ درصد کاهش یافته است.  برای تولید نفت بیشتر از مناطق سبز رنگ باید از روش های افزایش نرخ بازیافت نظیر تزریق دی اکسید کربن بهره برد. 

در نمودار ۵ گسترش میدان قوار در ناحیه متعلق به قطر نشان داده شده است. این میدان ۱۷۴ مایل طول و ۱۶ مایل عرض دارد. بخش تولیدی عرب D مخزن در عمق ۷۰۰۰ پایی قرار دارد.


*نمودار (5)

در نمودار ۶ مقدار نفت تولید شده عربستان سعودی از سال ۱۹۳۸ تا ۲۰۴۰ میلادی نشان داده شده است.  کاهش ۳ درصدی سالانه تولید نفت این کشور برابر با ۳۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به تولید سال ۲۰۱۲ میلادی، ویژگی مهم میادین آنان می باشد. 


*نمودار (6)

دنیای امروز می تواند خود را با این کاهش پرشتاب تولید وفق دهد، اما آیا سعودی ها می توانند با این شرایط منطبق شوند؟

کندوکاو ذخایر و تولید نفت عربستان سعودی در نمودار ۷ جمعیت عربستان سعودی در افق سال ۲۰۴۰ میلادی نشان داده شده است. در سال ۱۹۶۰ میلادی عربستان تنها ۴ میلیون جمعیت داشته که با احتساب نرخ رشد سالانه ۲.۴  درصدی‎ ،‎جمعیت این کشور در سال ۲۰۴۰ میلادی از مرز ۵۰ میلیون نفر فراتر خواهد رفت. بدین ترتیب درآمد سرانه هرشهروند این کشورسالانه 5.4 درصد کاهش می یابد.



با آغاز بهار عربی، رهبران ریاض افزایش پرداخت کمک های رفاهی و اجتماعی را آغاز نمودند. اما آنان تا چه زمانی می توانند با استفاده از ذخایر ارزی خود، تعادل اقتصاد کشورشان را حفظ نمایند؟

دوشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۱۰