همه چیز متاثر از تهران و ریاض
پیوند اوپک با تحولات خاورمیانه
اختلاف نظرهای گسترده میان اعضا از یک سو و تلاش برای تصاحب سهم بیشتر به بهای نابودی کارتل از سوی دیگر، آینده سازمان اوپک را در هاله ای از ابهام قرار داده است. رقابت دیرپای دو کشور ایران و عربستان نیز که با بالا گرفتن ابعاد جنگ داخلی سوریه و یمن وارد مرحله جدیدی شده، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است.
ميزنفت / در سال های اخیر، رهبران عربستان سعودی از ساخت یک کانال 1000 کیلومتری از میانه صحراهای خشک این کشور و برای دور زدن تنگه هرمز سخن گفته اند. اقدامی که اگرچه ساخت آن به سال ها زمان نیاز دارد، اما می تواند در صورت بسته شدن تنگه راهبردی هرمز توسط تهران، جریان صادرات نفت توسط نفتکش های ریاض را تداوم بخشد. اما رقابت دیرینه ایران و عربستان سعودی، ابعاد بسیار گسترده تری دارد.
به هر حال، بقای دولت های ایران و عربستان سعودی، وابستگی همه جانبه ای به تولید و فروش نفت دارد و رهبران ریاض تلاش نموده اند با محدود کردن دسترسی ایران به بازارهای طلای سیاه، این کشور را منزوی و نفوذ تهران را در خاورمیانه، محدود کنند. پس از تحریم بین المللی نفت ایران، رهبران ریاض تا حدود زیادی به خواسته های خویش نزدیک شدند. اما پس از برداشته شدن تحریم ها در اوایل سال جاری میلادی، راهبرد عربستان برای محدود کردن بازارهای صادراتی ایران، دشوارتر از گذشته شده است.
لابی ریاض در سال های گذشته، تلاش زیادی برای شکست توافق هسته ای غرب با ایران و افزایش حضور نظامی ايالات متحده در خاورمیانه انجام داد، اما اوباما بیش از هر چیز، خواهان حل و فصل مشکلات این منطقه توسط رهبران آن بوده است.
اما در آن سوی میدان، از میانه های سال 2014 میلادی، ریاض جنگ تمام عیاری با تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکای شمالی آغاز نمود. در سایه این نبرد پنهان، موفقیت های انقلاب شیل در سال های ابتدایی ظهور آن، به سرعت به فراموشی سپرده شد.
ما می دانیم که از سال 2014 میلادی، رهبران صنعت نفت عربستان سعودی با زیر پا گذاشتن نظام سهمیه بندی اوپک، نفت ارزان خود را روانه بازار کردند. هزینه تولید هر بشکه نفت خام عربستان ۷ دلار است و با موفقیت راهبرد آنان، بسیاری از تولیدکنندگان پرهزینه وادار به توقف تولید و خروج از بازار شدند. اما این موفقیت آسیب های زیادی به اقتصاد عربستان و سایر دولت های عضو اوپک وارد کرد.
کشورهایی نظیر ایران، ونزوئلا، لیبی، عراق و الجزایر معتقدند تداوم شرایط کنونی قیمت نفت و کسری بودجه های هنگفت کنونی، اقتصاد آنان را تا مرز فروپاشی به پیش خواهد برد. اما با تداوم نارضایتی اکثر اعضای اوپک و زیان هنگفت تولیدکنندگان غیر عضو اوپک در سال گذشته، دولت عربستان از قطری ها خواست با برگزاری نشستی در دوحه، پیشنهاد فریز نفتی را بررسی نمایند.
هرچند با اعلام عدم همراهی تهران با این راهبرد و تلاش آنان برای افزایش تولید تا سطح پیش از تحریم ها، رهبران ریاض نيز از پذیرش این سیاست خودداری نمودند تا نشست دوحه نیز به تاریخ بپیوندد.
در بازار کنونی که ما شاهد مازاد 3 میلیون بشکه ای عرضه نفت خام و افزایش 300 هزاربشکه ای صادرات نفت ایران از ابتدای سال جاری میلادی و برنامه تهران برای افزودن 500 هزار بشکه ای صادرات نفت خام تا پایان سال جاری ميلادي هستیم، هیچ نشانه ای برای دستیابی زودهنگام به تعادل در بازار به چشم نمي خورد. در این میان، با پیش بینی کارشناسان آژانس بین المللی انرژی مبنی بر عبور تولید روزانه نفت ایران از مرز 4 میلیون بشکه در ماه هاي آينده و اعلام طرح بلندپروازانه تهران برای دستیابی به تولید 5/7 میلیون بشکه نفت در روز در سال 2018 میلادی، گویی باید همچنان شاهد تداوم بازار ناپایدار کنونی باشیم.
اما گویی رقابت های پنهان تهران و ریاض، همچنان ادامه دارد. عربستان با دارا بودن تولید روزانه 10 میلیون بشکه، همراه با داشتن 2 میلیون بشکه ظرفیت تولید، در 4 سال اخیر بخش قابل توجهی از بازارهای سنتی صادرات طلاي سياه ایران را تصاحب کرده است. عراقی ها نیز توانسته اند از فرصت کم نظیر تحریم ایران و بهار عربی برای افزایش سهم بازار خود بهره ببرند. هرچند فقدان زیرساخت های صدور نفت، همچنان مهمترین عامل در رشد صادرات آنان محسوب می شود. اما با شکست نشست دوحه، ما شاهد این پرسش بودیم که آیا زمان مرگ اوپک، پس از پنج دهه تاريخ پرفراز و نشیب، فرا رسیده است؟
در شرايط كنوني، اختلاف نظرهای گسترده میان اعضا از یک سو و تلاش برای تصاحب سهم بیشتر به بهای نابودی کارتل از سوی دیگر، آینده سازمان اوپک را در هاله ای از ابهام قرار داده است. رقابت دیرپای دو کشور ایران و عربستان نیز که با بالا گرفتن ابعاد جنگ داخلی سوریه و یمن وارد مرحله جدیدی شده، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است.
در این میان، رهبران ریاض بیم آن دارند که افزایش درآمدهای نفتی ایران و لغو محدودیت های مالی و بانکی، به رشد کمک های نظامی و مالی تهران به جنگجویان شیعه حامی تهران و افزایش تاثیرگذاری آنان در رویدادهای خاورمیانه بیانجامد. در این شرایط سیاست اوباما برای کاهش تنش های منطقه و یافتن راه حلی دیپلماتیک، فاقد کارایی خواهد بود. جنگ فرسایشی سوریه در حالی اندک اندک وارد ششمین سال خود گردیده که بازگشت تعادل به بازار نفت، بازيابي نقش اوپك در بازار و حفظ جان صدها هزار نفر از ساکنان خاورمیانه در گروی کاهش تنش ها و پایان اختلاف نظرهای دولت های تاثیرگذار اين منطقه است.
نویسنده: گری لیکز
منبع: www.albertaoilmagazine.com
به هر حال، بقای دولت های ایران و عربستان سعودی، وابستگی همه جانبه ای به تولید و فروش نفت دارد و رهبران ریاض تلاش نموده اند با محدود کردن دسترسی ایران به بازارهای طلای سیاه، این کشور را منزوی و نفوذ تهران را در خاورمیانه، محدود کنند. پس از تحریم بین المللی نفت ایران، رهبران ریاض تا حدود زیادی به خواسته های خویش نزدیک شدند. اما پس از برداشته شدن تحریم ها در اوایل سال جاری میلادی، راهبرد عربستان برای محدود کردن بازارهای صادراتی ایران، دشوارتر از گذشته شده است.
لابی ریاض در سال های گذشته، تلاش زیادی برای شکست توافق هسته ای غرب با ایران و افزایش حضور نظامی ايالات متحده در خاورمیانه انجام داد، اما اوباما بیش از هر چیز، خواهان حل و فصل مشکلات این منطقه توسط رهبران آن بوده است.
اما در آن سوی میدان، از میانه های سال 2014 میلادی، ریاض جنگ تمام عیاری با تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکای شمالی آغاز نمود. در سایه این نبرد پنهان، موفقیت های انقلاب شیل در سال های ابتدایی ظهور آن، به سرعت به فراموشی سپرده شد.
ما می دانیم که از سال 2014 میلادی، رهبران صنعت نفت عربستان سعودی با زیر پا گذاشتن نظام سهمیه بندی اوپک، نفت ارزان خود را روانه بازار کردند. هزینه تولید هر بشکه نفت خام عربستان ۷ دلار است و با موفقیت راهبرد آنان، بسیاری از تولیدکنندگان پرهزینه وادار به توقف تولید و خروج از بازار شدند. اما این موفقیت آسیب های زیادی به اقتصاد عربستان و سایر دولت های عضو اوپک وارد کرد.
کشورهایی نظیر ایران، ونزوئلا، لیبی، عراق و الجزایر معتقدند تداوم شرایط کنونی قیمت نفت و کسری بودجه های هنگفت کنونی، اقتصاد آنان را تا مرز فروپاشی به پیش خواهد برد. اما با تداوم نارضایتی اکثر اعضای اوپک و زیان هنگفت تولیدکنندگان غیر عضو اوپک در سال گذشته، دولت عربستان از قطری ها خواست با برگزاری نشستی در دوحه، پیشنهاد فریز نفتی را بررسی نمایند.
هرچند با اعلام عدم همراهی تهران با این راهبرد و تلاش آنان برای افزایش تولید تا سطح پیش از تحریم ها، رهبران ریاض نيز از پذیرش این سیاست خودداری نمودند تا نشست دوحه نیز به تاریخ بپیوندد.
در بازار کنونی که ما شاهد مازاد 3 میلیون بشکه ای عرضه نفت خام و افزایش 300 هزاربشکه ای صادرات نفت ایران از ابتدای سال جاری میلادی و برنامه تهران برای افزودن 500 هزار بشکه ای صادرات نفت خام تا پایان سال جاری ميلادي هستیم، هیچ نشانه ای برای دستیابی زودهنگام به تعادل در بازار به چشم نمي خورد. در این میان، با پیش بینی کارشناسان آژانس بین المللی انرژی مبنی بر عبور تولید روزانه نفت ایران از مرز 4 میلیون بشکه در ماه هاي آينده و اعلام طرح بلندپروازانه تهران برای دستیابی به تولید 5/7 میلیون بشکه نفت در روز در سال 2018 میلادی، گویی باید همچنان شاهد تداوم بازار ناپایدار کنونی باشیم.
اما گویی رقابت های پنهان تهران و ریاض، همچنان ادامه دارد. عربستان با دارا بودن تولید روزانه 10 میلیون بشکه، همراه با داشتن 2 میلیون بشکه ظرفیت تولید، در 4 سال اخیر بخش قابل توجهی از بازارهای سنتی صادرات طلاي سياه ایران را تصاحب کرده است. عراقی ها نیز توانسته اند از فرصت کم نظیر تحریم ایران و بهار عربی برای افزایش سهم بازار خود بهره ببرند. هرچند فقدان زیرساخت های صدور نفت، همچنان مهمترین عامل در رشد صادرات آنان محسوب می شود. اما با شکست نشست دوحه، ما شاهد این پرسش بودیم که آیا زمان مرگ اوپک، پس از پنج دهه تاريخ پرفراز و نشیب، فرا رسیده است؟
در شرايط كنوني، اختلاف نظرهای گسترده میان اعضا از یک سو و تلاش برای تصاحب سهم بیشتر به بهای نابودی کارتل از سوی دیگر، آینده سازمان اوپک را در هاله ای از ابهام قرار داده است. رقابت دیرپای دو کشور ایران و عربستان نیز که با بالا گرفتن ابعاد جنگ داخلی سوریه و یمن وارد مرحله جدیدی شده، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است.
در این میان، رهبران ریاض بیم آن دارند که افزایش درآمدهای نفتی ایران و لغو محدودیت های مالی و بانکی، به رشد کمک های نظامی و مالی تهران به جنگجویان شیعه حامی تهران و افزایش تاثیرگذاری آنان در رویدادهای خاورمیانه بیانجامد. در این شرایط سیاست اوباما برای کاهش تنش های منطقه و یافتن راه حلی دیپلماتیک، فاقد کارایی خواهد بود. جنگ فرسایشی سوریه در حالی اندک اندک وارد ششمین سال خود گردیده که بازگشت تعادل به بازار نفت، بازيابي نقش اوپك در بازار و حفظ جان صدها هزار نفر از ساکنان خاورمیانه در گروی کاهش تنش ها و پایان اختلاف نظرهای دولت های تاثیرگذار اين منطقه است.
نویسنده: گری لیکز
منبع: www.albertaoilmagazine.com
شنبه ۲۳ مرداد ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۳۰
کد مطلب: 14330