۰
۹
یادداشت وارده/

آیا توتال خیانت کرد؟

آیا توتال خیانت کرد؟
برای آنها که اخبار صنعت نفت را دنبال می‌کنند، ماجرا نیاز به توضیح چندانی ندارد: دو سال قبل انجمن گاز ایران از «اخلال» شرکت توتال در پارس جنوبی «پرده‌برداری» کرد و مشخص شد «ایران از بزرگ‌ترین لایه گازی این میدان برداشتی نداشته‌ چرا که طرح شرکت توتال برای برداشت کامل نبوده است». نهایتاً نیز «مشخص شد ایران با این عملکرد شرکت توتال 10 سال از برداشت مهمترین و بزرگ ترین لایه گازی پارس جنوبی محروم شده است.» این داستان هیجان‌انگیز را سال قبل خبرگزاری فارس منتشر کرد و البته پیش از آن نیز خبرگزاری‌هایی همچون مهر بدان پرداخته بودند.

اما ماجرا چیست؟ پارس جنوبی 4 لایه مخزنی دارد که شامل سازندهای «کنگان» و «دالان» می‌شود. این چهار لایه به ترتیب به K1، K2، K3 و K4 نام‌گذاری شده‌اند. در زمان توسعه فازهای 2 و 3 توسط شرکت توتال، لایه نخست یعنی K1 مشبک‌کاری نشد و در نتیجه مورد بهره‌برداری قرار نگرفت. نتیجه اینکه تولید از سه لایه دیگر صورت می‌گرفت.

برخلاف آنچه که تصور می‌شود باید گفت این کار پنهانی و مخفیانه نبوده است که نیاز به پرده‌برداری داشته باشد. MDP هر فاز بارها مورد بازبینی و تصحیح کارشناسان داخلی قرار می‌گیرد و در تمامی عملیات‌ها نیز ناظران و بعضاً پیمانکاران ایرانی حضور دارند. لذا اصولاً مساله پرده‌برداری و افشا منتفی است و کمتر از یک دقیقه تورق اسناد نشان می‌دهد که یکی از لایه‌های مخزنی «تکمیل» نشده است.

مورد دیگر آنکه براساس اعلام مسوولان، تنها توتال نیست که چنین کاری کرده و شرکت انی ایتالیا نیز در فازهای 4 و 5 از لایه اول تولیدی انجام نداده است. لذا اگر قرار به شناسایی خیانت‌کاران باشد، لیست را باید گسترده‌تر کرد.
عدم تکمیل یک لایه مخزنی در مهندسی نفت امری عجیب نیست: خصوصیات ضعیف مخزنی، امکان تولید آب یا غیراقتصادی بودن تولید و هر مساله دیگری ممکن است موجب شود از یک لایه مخزنی تولیدی صورت نگیرد. برای مثال در برخی از چاه‌های فاز 12 پارس جنوبی، که توسط شرکت پتروپارس درحال توسعه است، یک یا دو لایه مخزنی تکمیل نشده‌اند و آماده تولید نیستند. این مساله دلایل فنی همچون وجود آب و عدم تولید گاز دارد و نمی‌توان آن‌‌را به خیانت یک شرکت داخلی نسبت داد.

از قضا باید توجه داشت که فاز 12 یک فاز مرزی است و اگر اشتباهی در آن صورت گیرد، بسیار بیش از فازهای غیرمرزی 2 و 3 (که گفته می‌شود توتال در توسعه آنها مرتکب خیانت شده است) موثر خواهد بود. واقعیت این است که اقدام پتروپارس قطعاً تحت نظارت کامل صورت گرفته و مطابق دانسته‌های مهندسی نفت بوده است و از قضا اقدام توتال نیز.

اما چرا توتال اقدام به مشبک‌کاری لایه اول نکرد؟ نگاهی به زمان توسعه فازهای 2 و 3 نشان می‌دهد این دو فاز اولین پروژه‌ای بودند که در پارس جنوبی به تولید رسیدند. توتال در توسعه میدان به لحاظ کمی و کیفی عملکرد مناسبی از خود نشان داد و اولین تولید گاز را از میدان در سال 1381 آغاز کرد. ضمن آنکه طراحی‌های صورت گرفته توسط این شرکت در بخش بالادستی و پایین‌دستی، بعداً مورد استناد اغلب پیمانکاران قرار گرفت؛ چنانکه گفته می‌شود اغلب پالایشگاه‌های پارس جنوبی، در واقع ادامه‌ای بر طراحی شرکت توتال هستند. مشابه همین وضعیت در طراحی چاه‌های بخش بالادستی وجود دارد. عملکرد شرکت توتال در مستندسازی اطلاعات و کیفیت حفاری نیز به شیوه‌ای مشابه مورد تایید و تحت نظارت شرکت‌های داخلی بوده است.

به بحث اصلی برگردیم: فاز تحت مدیریت شرکت توتال، اولین پروژه‌ای بود که به تولید می‌رسید و در نتیجه در آن زمان کمترین اطلاعات از مخزن وجود داشتند. مهندسان نفت، مخزن را به انسانی تشبیه می‌کنند که شناخت از آن با گذشت زمان کامل می‌شود و در نتیجه معتقدند برنامه‌ریزی و شناخت مخزن با شروع تولید از آن بهبود می‌یابد و در زمان ترک مخزن به پایان می‌رسد؛ درست برخلاف یک واحد پالایشگاه یا خط لوله که پیش از تولید و در زمان طراحی و اجرا، تقریباً تمام ابعاد آن شناخته می‌شود. به شیوه‌ای مشابه، شرکت توتال کمترین شناخت را از مخزن داشت؛ درست برخلاف پیمانکاران ایرانی جدید که تجربه ده‌ها چاه قبلی را نیز در سبد دانش خود می‌بینند. لذا تصمیم‌گیری در آن زمان به همان نسبت مبتنی بر دانش وقت بوده که به مرور زمان افزایش یافته و تکمیل شده است.

در آن زمان تصمیم گرفته شد براساس اطلاعاتی که نشان‌دهنده غلظت بالای H2S (گاز سمی و خورنده)، و خصوصیات مخزنی ضعیف در برخی موارد و درصد پایین میعانات گازی لایه اول بود، تولیدی از لایه اول صورت نگیرد. ضمناً این امکان در هر زمان وجود داشت و دارد که با فرض تکمیل اطلاعات و لزوم تولید از لایه مذکور، این لایه تکمیل و تولید از آن شروع شود. چنانکه در سال‌های بعد، تکمیل لایه اول در دستور کار قرار گرفت و این لایه نیز به مدار تولید وارد شد. ضمناً باید توجه داشت که باتوجه به عدم تکمیل لایه مذکور، بخشی از هزینه‌های توسعه کاهش یافت و متعاقباً سود شرکت توتال نیز دستخوش کاهشی اندک شد.

پاسخ به این سوال که که آیا عدم تولید گاز یک لایه گازی از مجموع چهار لایه، در فازهایی که مرزی نیستند، و مجموعاً تنها حدود 6 درصد از کل گاز پارس جنوبی را در خود جای داده‌اند، آن هم با ذکر دلایل فنی و این نکته که بعداً امکان تولید از این لایه وجود داشت را می‌توان تعبیر به «خیانت» کرد یا نه، برعهده خواننده است. همین‌طور پاسخ به این سوال که در شرایطی که مجموع تولید قطر از میدان مشترک گازی، حدود دو برابر ایران است و تولید روزانه این کشور نیز بیش از یک‌ونیم برابر ایران، عدم تولید گاز یک لایه در دو فاز از مجموع 24 فاز پارس جنوبی آیا می‌تواند آن‌قدر مهم تلقی شود که در ادامه خبر هیجان‌انگیزی که ابتدای متن بدان اشاره شد، گفته شود «قطر پاداش این خوش خدمتی فرانسوی‌ها را به طور مستقیم و با امضای یک قرارداد نفتی 25 ساله پرداخت کرد».

توجه به جنبه هیجان‌انگیز و پلیسی ماجرا، می‌تواند در صفحات حادثه یا ورزشی مفید و درست ارزیابی شود. اما وقتی کار به مسائل مهندسی می‌رسد، بهتر است قبل از گمانه‌زنی پلیسی، مساله با دست‌اندرکاران و متخصصان مطرح شود تا ابعاد فنی نیز به همان اندازه مورد توجه قرار گیرند.
چهارشنبه ۳۰ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۵۶
کد مطلب: 14052
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *


Turkey
خوب این که همش ادعاست. از طرف یه آدم بی نام و نشون
طرف مقابل این ادعا انجمن مهندسی گاز ایران که یک انمن شناخته شده و اسم و رسم داره ایستاده.
و مهم تر از اون پروفسور سعید پدر علم مخزن ایران. وقتی یه نویسنده که جرات آوردن اسم خودش رو هم نداره میخواد ادعای چنین مراجعی رو رد کنه باید قطعا شواهد و مستندات جدی ارائه کنه.
وگرنه میشه همین جا نوشت بر خلاف نظر نویسنده لایه مورد اشاره بیش از ۳۵ درصد کل گاز میدان را تشکیل میداده است و توتال به بهانه های واهی آن را در اختیار قطری ها قرار داده است. و اگر نویسنده بی نام و نشان ما می‌خواهد آن را رد کند میتواند برود و اندازه بگیرد.
قال
Iran, Islamic Republic of
اطلاعات آن قدر دقیق است که اهل فن نیازی به نام و نشان نمیکنند. ما قال را بنگر نه من قال را
محمد
Iran, Islamic Republic of
ضمن تشکر از نویسنده محترم که البته هویتش مشخص نیست ! ::: به نکات خوبی اشاره کرد ولی ناقص ::: موضوع خیانت شرکتهای خارجی قابل کتمان نیست آقای مهندس نفت :: بروم سراغ اصل مطلب . اتفاقا" سوال این هست که وقتی سوابق میدان در سمت قطر شناخته شده بود چرا این لایه مشیک کاری نشده بوده ؟ این حرف شما کاملا" غلط است . قطر 7 سال زودتر از ما شروع کرد پس اطلاعات میدان موجود بود . وانگهی آقای مهندس نفت لطفا" پاسخ بده چرا در سمت قطر لوله مغزی ده اینچی گذاشتند ولی این ور لوله مغزی سرتاسری 7 اینچی ؟!!! میدونم جوابی نداری ::: آقای مهنس نفت محض اطلاعت همین شرکت خائن توتال در میدان سیری E و A آب نزریق کرد . بعد از این کارش تولید نفت کاهش یافت !! پس شاهکارهای توتال قبلا" هم وجود داشته :: درپایان هم در مورد این موضوع که گفتی با تایید کارشناسان داخلی بوده . مرد حسابی خودت میدونی که اون موقع متخصص چندانی نداشت شرکت نفت و گاز پارس . اکثرا" نیروهای جوان تازه فارغ التحصیل دانشگاهها بودند . و اتفاقا" بدلیل خلا نیروی فنی ، اون شرکتهای خارجی هر غلطی خواستند کردند . یک کمپانی من درست و حسابی نداشته و ندارد این شرکت . بعد میگی با تایید کارشناسان ؟!!! کدوم کارشناس ؟ نمونه شاهکار این کارشناسان رو در چاه شماره 6 سکوی 11 همین میدان برو ببین و بعدش اظهارفضل بکن ::: بهمین الانش هم دارند می گویند ما فقط REP هستیم ! اصلا" میدونی که در همون زمان شرکتهای خارجی ، مدیر پروژه های نفت و گاز پارس اکثرا" چهره های سیاسی بودند و نه فنی ::: بهتره توی موضوع فنی مرتبط با مهندسی نفت ، مغلطه بازی نکنیم و اتهام "پلیسی بازی" نزنیم :: جرم این شرکتهای خارجی کاملا" محرز و مستند است
Romania
اگر اطلاعات قطر به درد بخش ایرانی می خورد، نیازی به حفر چاه توصیفی نبود. این ادعا رد است.

استفاده از لوله 7 اینچ در تمامی فازهایی که الان توسط ایرانی ها در حال توسعه هستند ادامه دارد! لذا اگر این امر نشان خیانت باشد، با استدلال شما پتروپارس و اویک و پتروگوهر و ... هم خائن هستند. که حرف نادرستی است. عدم امکان استفاده از فناوری روز در تمامی 24 فاز پارس جنوبی بوده و نه فقط دو فاز. این ادعا مغلطه است.

سیری ربطی به پارس جنوبی ندارد

بقیه حرفها هم شعار است خب و ارزش جواب ندارد!
واقع بین
Iran, Islamic Republic of
ظاهرا توجه نکردید که گفتند لایه ک وان حفاری شده و تنها مشبک کاری و اسیدزنی نشده بود که هر زمان صاحب مخزن اراده میکرد در هر چاه با صرف حدود یکهفته میتوانسته آن لایه را تولیدی نماید.بعلاوه سهم این یک لایه از چهار لایه،به طور میانگین ۱۰ تا ۱۵ درصد تولیدچاه است و همانطور که ذکر شده با اطلاع و علم تولیدی نشد چرا که در آن مقطع اولیه و اطلاعات ناکامل بیم افزایش هیدروژن سولفوره وجود داشت. این چه توهینی است که هیچ کس در کارفرما هیچ سواد و دانشی برای درک این نکته ساده و بدیهی نداشته است. دهها نفر از بهترین متخصصین حفاری و مخزن در شرکت نفت و گاز پارس بودند که علیرغم بازنشستگی و خروج از شرکت، کماکان در شرکت‌های خصوصی کشور کار میکنند و اطلاع کامل داشته و دارند منتهی به دلیل همین جوسازی و شانتاژها حرف نمیزنند.همین الان هم نیروهای بسیار زبده مدیریت كارهاي بسیار پر ریسکی مانند حادثه جکت فاز۱۳ را انجام میدهند.از طرف دیگر بهره‌بردار چاهها در ۱۵ سال بهره‌برداری فرصت تکمیل و تولیدی نمودن این لایه را داشته که البته بلافاصله هم در همان سالها اقدام شده و این لایه سالهاست تولیدی شده است.فازهای ۴و۵ و ۱۲ هم که صحیح گفته اند. ظاهرا هر حرفی خلاف این توهم خیانت زده شود از نظر شما مردود است و اصل بر آن است مگر ثابت شود. انجمن گاز هم کدام مستند را رو نمود؟ آنهایی که انصاف دار و بی عقده هستند شهادت میدهند بسیاری از رویه ها و دستورالعملهای اجرایی، ساخت، راه‌اندازی، بهره برداری و نگهداری در تاسيسات پارس جنوبی را توتال آورد و سخاوتمندانه نرم افزار و سخت افزار و آموزش در اختیار گذاشت تا دهها نفر در طرحهای بعدی با همان رویه ها و نرم افزارها نظیر آیکپس و سی ام ام اس و الگا و.. تاسیسات مختلف را بخوبی ارزیابی نموده و بصورت ایمن و مناسب راه‌اندازی و بهره‌برداری نمایند. چرا کسی بررسی نکرده اینکه دهها فاز گازی پارس جنوبی در سالهای سخت تحریم که با یک جرقه کوچک میتوانسته انفجار و آتش سوزی عظیم در برداشته باشد، بدون مشکل و حادثه راه اندازی و بهره‌برداری شدند نتیجه کدام خیانت! توتال و یا رویه و دستورالعمل دقیق اجرایی و ایمنی آن بوده است؟ شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی که از افتخارات اجرایی و ایمنی و عملیاتی کشور است از چه دستورالعملهایی در بهره‌برداری و نگهداری پیروی میکند؟ رویه های بازرسی فنی و انتخاب مواد و رنگ و جوش و...توتال که اصولا عینا بخشی از قراردادهای بعدی پارس جنوبی شده‌اند و از لیسانس توتال و زیرمجموعه هم در شیرین سازی گاز استفاده شده است. کمی انصاف و شجاعت هم خوب چیزی است.ان صف شکنی و گسستن رشته تحریمها در سال ۱۹۹۷ که باعث جرات ورود شرکت‌های دیگر و سرمایه و دانش به کشور شد هم متاسفانه زیر این توهم خیانت نادیده گرفته شده و میشود. البته خیانت به تحریمها و بانیان و کاسبان آن میتوان تعبیر کرد.
مهندس
Iran, Islamic Republic of
کلی گویی و سفسطه کردن کاری ندارد :: سوال اینه که اتفاقا" چرا همون شرکت کاربلد ، تولید نکرد و سپرد به بعدی ها ؟!!! در مورد این لایه هم بعضا" دیده می شود که بحث Cross Flow را مطرح کرده اند ولی شخصا" هیچ مستندی ندیده ام برای این توجیه خنده دار :: الان هم می گویم این شرکت متخصص این کاره ندارد :: ببینید هرچی توی همون زمان توتال انجام شده ، بعدی ها عین طوطی مقلد انجام داده اند :: پس ربط ندهید به پتروپارس و پتروگوهر . چون کارفرما نفت و گاز پارس بوده است نه پتروگوهر و پتروپارس :: و همین بزرگترین دلیل بر بی سوادی بدنه فنی شرکت نفت و گاز پارس هست ::: لوله مغزی های هفت اینچی فازهای بعدی با تایید کارفرما یعنی اساتید باسواد نفت و گاز پارس !!! انجام شده است :: پس آدرس غلط نده :: توی بعضی از چاههای همون شرکتهای کاربلد خارچی ، فشار دالیزی همین الان هم وجود دارد :: چقدر مشعل در زمان افتتاح فازهای همون شرکتهای خارجی ایجاد شد در منطقه ؟! اینهمه فلر ضرورت داشت ؟ همون موقع در اوج تحریمهای ناجوانمردانه این شرکتهای کاربلد خارجی رفتند و پشت سرشون هم نگاه نکردند و حتی جواب ایمیلها رو هم ندادند(در حالی که قرارداد کتبی داشتند با نفت و گاز پارس) :: بماند که همون قراردادهای خودشون رو با رشوه راه انداختند توی ایران و بعدا" هم امور حقوقی شرکت هیچ غلطی نکرد علیه اون شرکتهای عوضی . و باید با وکیل بین المللی به دادگاه لاهه می کشاند موضوع را :: یعنی ضرر چندین میلیارد دلاری غیر مستقیم زدند به ایران :: کاری به موضوعات سیاسی ندارم ولی سر همدیگر را کلاه نگذاریم :: بهرحال اشکالات شرکتهای پیمانکاران ایرانی هم پوشیده نیست ولی نباید در مورد شرکتهای خارجی تملق و چاپلوسی کنیم آن هم در شرکتی که حتی طراحی پیراهن فعلی کار براساس شرکت توتال بوده است !!!! یعنی حتی طرح پیراهن کاری شرکت را هم عوض نکردند!!!!!!! ضرری که این شرکتهای کاربلد خارجی شدند دست کمی از تحریمها نداشت
خطاب به مهندس
Iran, Islamic Republic of
این همه کلی گویی و منع آن! عجب رطب خوری! اینکه بقیه از توتال تقلید کردند گناه و خیانت توتال است؟! اجباری وجود داشت؟ بیسواد یا باسواد، مقلد یا مرجع، شرکت نفت و گاز پارس با همین بضاعت نیروها و دانش در سخت ترین شرایط و با وحود همه کارشکنی داخلی و خارجی و هجمه ها، ۴۰۰ میلیون متر مکعب در روز گاز و نزدیک ۶۰۰ هزار بشکه ميعانات از طرحهای خود تولید میکند که به زودی از ۵۰۰ م.م.ر و ۷۰۰ هزار بشکه هم خواهد گذشت یعنی بالای ۶۰ درصد گاز کشور را. در این مدت چند اتهام علیه نفت و گاز پارس و کارکنان شریف آن ثابت و منجر به حکم شده است؟ وانگهی ظاهرا جنابعالی نمیدانید که تصمیم در مورد مخازن و بخصوص توسعه پارس جنوبی به عهده pogc نیست بلکه شورای عالی مخازن و معاونت مخازن هیدروکربوری در برنامه‌ریزی تلفیقی نفت که از ظرفیت تمامی متخصصین و کارشناسان کشور بهره میگیرد، برنامه و روش توسعه مخزن را تعیین و ابلاغ میکنند. کدام مرجع رسمی و متولی تابحال اعلام کرده سایز ۷ اینچ را باید کاهش یا افزایش داد که شما حمل بر بیسوادی و بی عملی مینمایید؟! این بی احترامیها قطعا چیزی از ارزش کار صدها نیروی توانمند pogc کم نمیکند.
از طرف دیگر ،بالاخره معلوم نیست مشکل شما چیست؟! توتال است،pogcاست، شرکت‌های خارجی و تحریمها است؟یا.... پاسخ دقیق و منطقی که میدهند میفرمایید چاپلوسی است!؟ کدام منافع در خطر است. آنچه همه میدانند شرکت‌هایی نظیر توتال،انی،استات اویل، تویو و... تعهدات قراردادی کتبی خود را انجام دادند و قراردادهای بعدی امضا نکردند و تنها این چینیها و هندیها بودند که چندین قرارداد و تعهد کتبی خود را انجام نداده و تازه طلبکار هم هستند! بنظر میرسد تمام این هجمه و فشار برای حفظ منافع همان چینیها و هندیها است که سالها با شرکای داخلیشان کاسب تحریم بوده و رویای همان دوران را دارند.
ژنرال
Iran, Islamic Republic of
نمیدونم چرا هر موقع اسم توتال رو می شنوم یاد رشوه و دزدی و خیانت و آقازاده و جونیور میفتم ؟!!!! آخرش هم مدیرعامل مفلوکش با یک حادثه مشکوک هوایی کشته شد . آنهم درست در روزهایی که ژنرال دزد داشت رای اعتماد می گرفت :: نمیدونم چرا یاد آقای عباس یزدان پناه و جسد ایشان در دوبی میفتم . که اتفاقا" در همان روزها بود :: یاد محکومیت در بورس اوراق بهادار آمریکا میفتم !!! از چی چی واقعا" دارید دفاع می کنید ؟ فکر کردید تا حالا ؟
Iran, Islamic Republic of
کم نیستند افرادی در درون شرکت نفت و یا بیرون آن که معتقد به خیانت توتال در پارس جنوبی هستند و به همین دلیل هم میگن دیگه نباید به این شرکت کاری سپرده بشه. حالا این مقاله عصر نفت در شرایطی که قراره فاز 11 پارس جنوبی به توتال واگذار بشه قابل تامله!