پایان 3 روز آتش سوزی
آنچه بر «بوعلی» گذشت
با اين وجود آتش همچنان در حال زبانه كشيدن بود و در لابه‌لاي شايعات بسياري كه در باره تخليه محتويات مخزن يا سوختن آن به گوش مي‌رسيد تصميم گرفته شد اجازه بدهند مخزن به سوختن مشغول باشد.
ميزنفت / عصر روز چهارشنبه و در تعطيلات عيد سعيد فطر يكي از مخازن پتروشيمي بوعلي سينا طعمه حريق شد؛ حريقي كه از نظر مديران چندان مهم نبود و مشابه شش حادثه ديگري بود كه طي سه ماه اخير روي داده بود اما همه چيز برخلاف ذهنيت‌ها بود.
همان روز چهارشنبه ميزان حريق به اندازه‌اي بود كه واحدهاي كناري اين مجتمع پتروشيمي از مدار توليد خارج شد و واحدها يكي پس از ديگري تخليه شدند. بالگردها به منطقه فراخوانده شدند و در يك بسيج همگاني همه به داد بوعلي شتافتند. ماهشهر دچار وضعيت اضطراري شد ولي با تلاش آتش‌نشانان آتش كمي آرام گرفت و به طور كلي خاموش شد. مسئولان پس از اطفاي اين حريق گفتند آتش‌سوزي پتروشيمي بوعلي‌سينا از ساعت 17:25 روز چهارشنبه در واحد آروماتيك3 اين شركت آغاز و چند ساعته به طور كامل مهار و اطفا شد. علت اوليه اين حادثه نشتي در يكي از ولوهاي واحد پارازايلين اعلام شده است.
*يك نشت و تمام
در حالي كه به نظر مي‌رسيد وضعيت سفيد شده است و مديران به دنبال تخمين ميزان خسارات بودند، حرارت رها شده به حال خود نشتي را گرم كرده و حدود ساعت 5 صبح باعث انفجار يكي از مخازن نفتا شد. نشت نفتا از مخزن 2001 اين پتروشيمي و حرارت شديد باقي‌مانده در محل، دليل اين آتش‌سوزي بود.
وضعيت بسيار فجيع‌تر از آتش‌سوزي روز گذشته بود چراكه آتش‌نشانان 30 متر با آتش فاصله داشته و وزش باد موجب پرتاب شعله‌هاي آتش به مخازن كناري مي‌شد. مخزني كه دچار حريق شده بود دقيقاً در ميان دو مخزن ديگر قرار داشت، لذا كار براي مديريت اطفاي حريق بسيار سخت بود. تصميم گرفته شد با هليكوپترها حريق را اطفا كنند اما از 10 تن فومي كه از بالا روي آتش ريخته مي‌شد بيشترش به دليل وزش باد به اطراف آتش مي‌رسيد تا خود آتش. فوم‌ها به سرعت به پايان رسيد و هليكوپترها با آب به خاموش كردن چاه مشغول شدند اما تقريباً بي‌فايده بود. همزمان با اين اقدامات خودروهاي آتش‌نشاني دو مخزن ديگر را خنك‌سازي مي‌كردند تا حرارت مخزن مياني آتش گرفته موجب تسري آتش به مخازن ديگر نشود. اين دو مخزن به سرعت تخليه شدند تا خطر به‌طور كامل از بين برود.
با اين وجود آتش همچنان در حال زبانه كشيدن بود و در لابه‌لاي شايعات بسياري كه در باره تخليه محتويات مخزن يا سوختن آن به گوش مي‌رسيد تصميم گرفته شد اجازه بدهند مخزن به سوختن مشغول باشد. وزش باد نيز شدت گرفته بود و احتمال مي‌رفت به پتروشيمي تندگويان سرايت كند. اين بزرگ‌ترين خطر براي ماهشهر بود چراكه اگر آتش به واحدهاي هيدروژن مجتمع تندگويان سرايت مي‌كرد فاجعه‌اي به اندازه بمب هيدروژني رقم مي‌خورد. شرايط ويژه و بحراني باعث شد تا شايعه تخليه ماهشهر دهان به دهان بچرخد. هيچ يك از مسئولان اصلي صنعت نفت و حتي استاندار خوزستان نيز در محل حاضر نشده بودند و با بالا گرفتن انتقادات، مديرعامل شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب راهي منطقه شد.
*وزير نفت كجا بود؟
رسانه‌هاي دولتي از عادي بودن شرايط اطفا مي‌گفتند در حالي كه اوضاع بحراني‌تر از شرايطي بود كه ترسيم مي‌شد. با اين حال وزير نفت به دماوند سفر كرده بود و بي‌تفاوت نسبت به شرايطي كه در ماهشهر به‌وجود آمده است نه خودش سراغي از آنجا گرفت و نه مديرانش راهي آنجا شدند.
انتقادات نسبت به اين بي‌تفاوتي موجب شد تا زنگنه شبانه قصد سفر به ماهشهر كند و تعدادي از مديران را به همراه خود ببرد. مرضيه شاهدايي مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي اما همراه او نبود. شاهدايي در سفر بود تا در صنعتي مردانه كه حالا در آتش بود، روزهای سختش را نبیند.
وزير نفت شبانه جلسه گذاشت و ستاد بحران تشكيل داد و هر از چند گاهي به محل حادثه سركشي مي‌كرد. او كه پس از فشار افكار عمومي حالا دوست داشت توانمندي خود را نشان دهد بلافاصله روبه‌روي خبرنگاران ايستاد و گفت: براي مهار آتش تمام تلاشمان را مي‌كنيم، همچنين در تلاشيم همه امكانات لازم براي اطفاي حريق را آماده كنيم تا ان‌شاءالله «امروز» خاموش شود.
وزير نفت در پاسخ به اين پرسش كه آيا آتش امروز خاموش مي‌شود، بيان كرد: زمان دقيق نمي‌گويم ولي براي مهار آتش همه تلاش خود را مي‌كنيم. وي در ادامه سخنانش نسبت به برخي سخنان مبني براينكه دليل حادثه آتش‌سوزي خرابكاري بوده است، تأكيد كرد: قطعاً دليل آتش‌سوزي در پتروشيمي ماهشهر(مجتمع بوعلي) خرابكاري نبوده و حادثه دلايل فني داشته و اگر نقطه ضعف يا قصوري از سوي كسي انجام شده باشد حتماً پس از بررسي‌هاي كارشناسي اعلام مي‌شود.
زنگنه همچنين در واكنش به ابراز خوشحالي برخي كشورهاي همسايه از آتش‌سوزي در پتروشيمي بوعلي گفت: متأسفانه برخي كشورها از بروز اين حادثه ابراز خوشحالي مي‌كنند كه جاي تعجب دارد و يك كشور مسلمان به‌هيچ وجه نبايد از رخ دادن چنين حادثه‌اي براي كشور اسلامي ديگري ابراز خوشحالي كند.
اشاره زنگنه به راه‌اندازي هشتكي سعودي بود كه از آتش‌سوزي بوعلي ابراز خوشحالي مي‌كرد. سعودي‌ها هشتگي تحت عنوان ايران - تحترق را در توئيتر فعال كردند و كوشيدند تا از حوادث رخ داده در يك واحد پتروشيمي ايران، بهره‌برداري تبليغاتي و تروريستي كنند.
وزير نفت با بيان اينكه تيم حرفه‌اي در حال فرماندهي اين عمليات است و شايعه تخليه ماهشهر كذب بوده و رد مي‌شود، گفت: در حال حاضر در 200متري محل حادثه هستم و اينكه شهر بايد تخليه شود، شايعه‌اي بيش نيست. وي با تأكيد بر اینکه عمليات اطفاي حريق با تلاش گسترده تيم حرفه‌اي در حال انجام است، اظهار داشت: مقداري از مواد هيدروكربوري مخزن شب گذشته تخليه شده است و باقي‌مانده آن هم چندساعتي مي‌سوزد و تمام مي‌شود. البته بايد در نظر داشت كه براي اطفاي حريق و كنترل آتش تلاش و هماهنگي‌هاي بسيار خوبي صورت گرفته و از سويي ديگر حادثه هيچ تلفات جاني نداشته است.
*حمله آخر
در ميان اخباری كه شنيده مي‌شد قرار شد ساعت 14 حمله نهايي به آتش آغاز شود كه به دليل تأخير در رسيدن امكانات و هماهنگ شدن نيروها و تجهيزات كمي با تأخير آغاز شد. قرار بود اجازه دهند اين مخزن در همان حالت اشتعال قرار داشته باشد و فقط بدنه مخزن خنك نگه داشته شود اما به دليل دفرمه‌شدن مخزن و تشديد احتمال پارگي بدنه مخزن تصميم گرفته شد آتش خفه شود. در صورت پاره‌شدن ديوار مخزن نفتاي باقي مانده در مخزن به همراه آتش همراهش همه جا را به آتش مي‌كشيد و هر آنچه در اطرافش داشت را ويران مي‌كرد. حمله نخست که ناکام ماند یک شانس بزرگ به داد تیم عملیات رسید و دیواره مخزن از یک ناحیه دچار ریزش شد و نفتا و آتش با هم به بیرون درز کردند. در این حالت کار اطفای حریق ساده تر شد ولی به گفته وزیر نفت باید صبر کرد تا مخزن کامل بسوزد و آتش خاموش شود. ساعت 2 بامداد امروز آتش این مخزن فرو کشید و پس از 60 ساعت آتش سوزی٬ بحران به پایان رسید.
*توالي حوادث
در حالي كه ماهشهر پس از 72 ساعت در آتش پتروشيمي بوعلي سينا سوخت، مسئولان HSE نتوانستند از انتقال آتش از برج آتش گرفته در تاريخ 16 تيرماه به مخزن نفتا در تاريخ 17تيرماه جلوگيري كنند. بررسي حوادث اين صنعت در 110 روز گذشته از سال 95 حاكي از وجود ضعف ايمني در كار در صنعت پتروشيمي كشور است. به نظر مي‌رسد بي‌تفاوتي محض به مسائل ايمني و البته مشكلات به‌وجود آمده در آينده كاري پرسنل شركت‌هاي پتروشيمي نقش مهمي در خلق حوادث بزرگ دارند. براساس آمارهاي ارائه شده، اين آتش‌سوزي منجر به خارج كردن 3ميليون تن محصولات پتروشيمي شده است.
همان روز چهارشنبه ميزان حريق به اندازه‌اي بود كه واحدهاي كناري اين مجتمع پتروشيمي از مدار توليد خارج شد و واحدها يكي پس از ديگري تخليه شدند. بالگردها به منطقه فراخوانده شدند و در يك بسيج همگاني همه به داد بوعلي شتافتند. ماهشهر دچار وضعيت اضطراري شد ولي با تلاش آتش‌نشانان آتش كمي آرام گرفت و به طور كلي خاموش شد. مسئولان پس از اطفاي اين حريق گفتند آتش‌سوزي پتروشيمي بوعلي‌سينا از ساعت 17:25 روز چهارشنبه در واحد آروماتيك3 اين شركت آغاز و چند ساعته به طور كامل مهار و اطفا شد. علت اوليه اين حادثه نشتي در يكي از ولوهاي واحد پارازايلين اعلام شده است.
*يك نشت و تمام
در حالي كه به نظر مي‌رسيد وضعيت سفيد شده است و مديران به دنبال تخمين ميزان خسارات بودند، حرارت رها شده به حال خود نشتي را گرم كرده و حدود ساعت 5 صبح باعث انفجار يكي از مخازن نفتا شد. نشت نفتا از مخزن 2001 اين پتروشيمي و حرارت شديد باقي‌مانده در محل، دليل اين آتش‌سوزي بود.
وضعيت بسيار فجيع‌تر از آتش‌سوزي روز گذشته بود چراكه آتش‌نشانان 30 متر با آتش فاصله داشته و وزش باد موجب پرتاب شعله‌هاي آتش به مخازن كناري مي‌شد. مخزني كه دچار حريق شده بود دقيقاً در ميان دو مخزن ديگر قرار داشت، لذا كار براي مديريت اطفاي حريق بسيار سخت بود. تصميم گرفته شد با هليكوپترها حريق را اطفا كنند اما از 10 تن فومي كه از بالا روي آتش ريخته مي‌شد بيشترش به دليل وزش باد به اطراف آتش مي‌رسيد تا خود آتش. فوم‌ها به سرعت به پايان رسيد و هليكوپترها با آب به خاموش كردن چاه مشغول شدند اما تقريباً بي‌فايده بود. همزمان با اين اقدامات خودروهاي آتش‌نشاني دو مخزن ديگر را خنك‌سازي مي‌كردند تا حرارت مخزن مياني آتش گرفته موجب تسري آتش به مخازن ديگر نشود. اين دو مخزن به سرعت تخليه شدند تا خطر به‌طور كامل از بين برود.
با اين وجود آتش همچنان در حال زبانه كشيدن بود و در لابه‌لاي شايعات بسياري كه در باره تخليه محتويات مخزن يا سوختن آن به گوش مي‌رسيد تصميم گرفته شد اجازه بدهند مخزن به سوختن مشغول باشد. وزش باد نيز شدت گرفته بود و احتمال مي‌رفت به پتروشيمي تندگويان سرايت كند. اين بزرگ‌ترين خطر براي ماهشهر بود چراكه اگر آتش به واحدهاي هيدروژن مجتمع تندگويان سرايت مي‌كرد فاجعه‌اي به اندازه بمب هيدروژني رقم مي‌خورد. شرايط ويژه و بحراني باعث شد تا شايعه تخليه ماهشهر دهان به دهان بچرخد. هيچ يك از مسئولان اصلي صنعت نفت و حتي استاندار خوزستان نيز در محل حاضر نشده بودند و با بالا گرفتن انتقادات، مديرعامل شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب راهي منطقه شد.
*وزير نفت كجا بود؟
رسانه‌هاي دولتي از عادي بودن شرايط اطفا مي‌گفتند در حالي كه اوضاع بحراني‌تر از شرايطي بود كه ترسيم مي‌شد. با اين حال وزير نفت به دماوند سفر كرده بود و بي‌تفاوت نسبت به شرايطي كه در ماهشهر به‌وجود آمده است نه خودش سراغي از آنجا گرفت و نه مديرانش راهي آنجا شدند.
انتقادات نسبت به اين بي‌تفاوتي موجب شد تا زنگنه شبانه قصد سفر به ماهشهر كند و تعدادي از مديران را به همراه خود ببرد. مرضيه شاهدايي مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي اما همراه او نبود. شاهدايي در سفر بود تا در صنعتي مردانه كه حالا در آتش بود، روزهای سختش را نبیند.
وزير نفت شبانه جلسه گذاشت و ستاد بحران تشكيل داد و هر از چند گاهي به محل حادثه سركشي مي‌كرد. او كه پس از فشار افكار عمومي حالا دوست داشت توانمندي خود را نشان دهد بلافاصله روبه‌روي خبرنگاران ايستاد و گفت: براي مهار آتش تمام تلاشمان را مي‌كنيم، همچنين در تلاشيم همه امكانات لازم براي اطفاي حريق را آماده كنيم تا ان‌شاءالله «امروز» خاموش شود.
وزير نفت در پاسخ به اين پرسش كه آيا آتش امروز خاموش مي‌شود، بيان كرد: زمان دقيق نمي‌گويم ولي براي مهار آتش همه تلاش خود را مي‌كنيم. وي در ادامه سخنانش نسبت به برخي سخنان مبني براينكه دليل حادثه آتش‌سوزي خرابكاري بوده است، تأكيد كرد: قطعاً دليل آتش‌سوزي در پتروشيمي ماهشهر(مجتمع بوعلي) خرابكاري نبوده و حادثه دلايل فني داشته و اگر نقطه ضعف يا قصوري از سوي كسي انجام شده باشد حتماً پس از بررسي‌هاي كارشناسي اعلام مي‌شود.
زنگنه همچنين در واكنش به ابراز خوشحالي برخي كشورهاي همسايه از آتش‌سوزي در پتروشيمي بوعلي گفت: متأسفانه برخي كشورها از بروز اين حادثه ابراز خوشحالي مي‌كنند كه جاي تعجب دارد و يك كشور مسلمان به‌هيچ وجه نبايد از رخ دادن چنين حادثه‌اي براي كشور اسلامي ديگري ابراز خوشحالي كند.
اشاره زنگنه به راه‌اندازي هشتكي سعودي بود كه از آتش‌سوزي بوعلي ابراز خوشحالي مي‌كرد. سعودي‌ها هشتگي تحت عنوان ايران - تحترق را در توئيتر فعال كردند و كوشيدند تا از حوادث رخ داده در يك واحد پتروشيمي ايران، بهره‌برداري تبليغاتي و تروريستي كنند.
وزير نفت با بيان اينكه تيم حرفه‌اي در حال فرماندهي اين عمليات است و شايعه تخليه ماهشهر كذب بوده و رد مي‌شود، گفت: در حال حاضر در 200متري محل حادثه هستم و اينكه شهر بايد تخليه شود، شايعه‌اي بيش نيست. وي با تأكيد بر اینکه عمليات اطفاي حريق با تلاش گسترده تيم حرفه‌اي در حال انجام است، اظهار داشت: مقداري از مواد هيدروكربوري مخزن شب گذشته تخليه شده است و باقي‌مانده آن هم چندساعتي مي‌سوزد و تمام مي‌شود. البته بايد در نظر داشت كه براي اطفاي حريق و كنترل آتش تلاش و هماهنگي‌هاي بسيار خوبي صورت گرفته و از سويي ديگر حادثه هيچ تلفات جاني نداشته است.
*حمله آخر
در ميان اخباری كه شنيده مي‌شد قرار شد ساعت 14 حمله نهايي به آتش آغاز شود كه به دليل تأخير در رسيدن امكانات و هماهنگ شدن نيروها و تجهيزات كمي با تأخير آغاز شد. قرار بود اجازه دهند اين مخزن در همان حالت اشتعال قرار داشته باشد و فقط بدنه مخزن خنك نگه داشته شود اما به دليل دفرمه‌شدن مخزن و تشديد احتمال پارگي بدنه مخزن تصميم گرفته شد آتش خفه شود. در صورت پاره‌شدن ديوار مخزن نفتاي باقي مانده در مخزن به همراه آتش همراهش همه جا را به آتش مي‌كشيد و هر آنچه در اطرافش داشت را ويران مي‌كرد. حمله نخست که ناکام ماند یک شانس بزرگ به داد تیم عملیات رسید و دیواره مخزن از یک ناحیه دچار ریزش شد و نفتا و آتش با هم به بیرون درز کردند. در این حالت کار اطفای حریق ساده تر شد ولی به گفته وزیر نفت باید صبر کرد تا مخزن کامل بسوزد و آتش خاموش شود. ساعت 2 بامداد امروز آتش این مخزن فرو کشید و پس از 60 ساعت آتش سوزی٬ بحران به پایان رسید.
*توالي حوادث
در حالي كه ماهشهر پس از 72 ساعت در آتش پتروشيمي بوعلي سينا سوخت، مسئولان HSE نتوانستند از انتقال آتش از برج آتش گرفته در تاريخ 16 تيرماه به مخزن نفتا در تاريخ 17تيرماه جلوگيري كنند. بررسي حوادث اين صنعت در 110 روز گذشته از سال 95 حاكي از وجود ضعف ايمني در كار در صنعت پتروشيمي كشور است. به نظر مي‌رسد بي‌تفاوتي محض به مسائل ايمني و البته مشكلات به‌وجود آمده در آينده كاري پرسنل شركت‌هاي پتروشيمي نقش مهمي در خلق حوادث بزرگ دارند. براساس آمارهاي ارائه شده، اين آتش‌سوزي منجر به خارج كردن 3ميليون تن محصولات پتروشيمي شده است.
شنبه ۱۹ تير ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۳۹
کد مطلب: 13855