ظهور «پالایش سعودی» با بن سلمان

به گزارش ميزنفت ٬ مرکز تحقیقاتی وودرو ویلسون که از اندیشکده های تاثیرگذار آمریکا است  نشستی با عنوان «خلیج فارس، ایران، و ژئوپلیتیک آتی نفت» برگزار کرد که بخش چهارم آن در ادامه می آید:

ژان فرانسوا سنژنک ٬ رئیس مرکز انرژی جهانی در موسسه تحقیقاتی میدل ایست در واشنگتن در این نشست گفت: در این میان باید به تشکیلات دینی عربستان سعودی نیز توجه داشت. با اجرای برنامه های توسعه سال 2030، تشکیلات دینی عربستان سعودی نیز با چالشهایی مواجه خواهد شد زیرا برای نمونه در حوزه اموزش شاهد آن خواهیم بود که اموزش ها در مدارس عربستان مطابق نیازهای جامعه خواهد بود و درنتیجه حوزه هایی ازقبیل ریاضی و فناوری موردتوجه قرار خواهند گرفت و خدای ناکرده (به شوخی و کنایه) زنان اجازه کار خواهند داشت.

این تغییرات برای تشکیلات دینی عربستان سعودی ، تحولاتی بسیار بدی است. براساس برنامه های اعلامی برای سند چشم انداز 2030 ، 45 درصد نیروی کار دولتی در عربستان سعودی از زنان خواهند بود و 45 درصد اشتغال در بخش خصوصی نیز به زنان اختصاص خواهد داشت. با این اوصاف، کل ترکیب نیروی کار در عربستان سعودی تغییر می کند. نمی توان وضعی داشت که 45 درصد نیروی کار یک کشور از زنان باشند و آنها در محیطهایی جدای از مردان کار کنند. این کار نشدنی است.

مقامات سعودی نیز به خوبی این مسئله را می دانند. حکومت سعودی برنامه های زیادی برای دورزدن تشکیلات دینی کشور دارد. در چند ماه اخیر، پلیس مذهبی عربستان سعودی نیز محدود شده است و دیگر اجازه ندارد کسی را بازداشت کند. علت موفقیت برنامه های محمد بن سلمان در این زمینه این است که او از حمایت پدرش برخوردار است. تشکیلات دینی عربستان سعودی که متشکل از پیرمردان ریشو است. وقتی این افراد به نزد پادشاه عربستان می روند ، پادشاه به آنها می گوید شما آدمهای خوبی هستید اما باید امور کشور اداره شود و شما هم باید این وضع را بپذیرید یا کنار بروید.

درنتیجه، آنها نیز مجبورند سخنان پادشاه را بپذیرند. پادشاه سعودی در این زمینه قدرت زیادی دارد زیرا کل خاندان سلطنتی سعودی برای ادامه حیات خودش به حکومت و درامدهای آن وابسته است و اگر اعضای خاندان سلطنتی یا تشکیلات مذهبی، سخنان پادشاه را نپذیرند باید عواقب این کار را به جان بخرند. البته این افراد هنوز هم می توانند مشکلاتی را بوجود بیاورند.

وی گفت: عربستان سعودی برای اجرای برنامه های مدنظر در سند 2030، بسیار عقب تر از برنامه است. در این میان باید توجه داشت که محمدبن سلمان بسیار جوان است. او فقط 30 سال سن دارد. 70 درصد مردم عربستان سعودی نیز کمتر از 30 سال سن دارند. همین ترکیب جمعیتی، قدرت زیادی به پادشاه سعودی داده است تا از قدرت جوانان این کشور استفاده کند.

جوانان عربستان سعودی خواهان تغییر هستند. سند چشم انداز 2030به دنبال تحقق اهداف بسیاری است. آنها می خواهند دیگر، نفت منبع اصلی درامد کشورشان نباشد. حکومت سعودی می خواهد تا سال 2030 این هدف تحقق پیداکند. عربستان سعودی پایه هایی برای رسیدن به این هدف در اختیار دارد. دومین شرکت بزرگ تولیدکننده مواد شیمیایی در عربستان سعودی است. عربستان سعودی ذخایر فسفات و بوکسیت بسیار عظیمی دارد. صنایع بسیار بزرگی در عربستان سعودی وجود دارند که در این حوزه ها فعالیت می کنند. کل فروش این مواد معدنی و محصولات شیمیایی در عربستان سعودی درسال 2015، 85 میلیارد دلار بود. میزان درامد شرکت آرامکو در سال 2015، حدود 160  میلیارد دلار بود.

10 میلیون نیروی کار خارجی در عربستان سعودی کار می کنند. 85 درصد نیروی کار در بخش خصوصی عربستان سعودی از این نیروهای خارجی هستند. یکی از برنامه های اصلی براساس سند 2030 این است که بخش اعظم توسعه عربستان سعودی از طریق بخش خصوصی حاصل شود. از اینرو، بخش خصوصی عربستان سعودی باید از این پس از خود سعودی ها استفاده کند.

گفته می شود سعودی ها علاقه ای به کار کردن ندارند. اما تجربه خود من نشان می دهد که اگر حقوق خوبی به سعودی ها پرداخت شود آنها کار می کنند. اما اگر بخواهیم به انها حقوقی همانند کارگران هندی بدهیم، معلوم است که آنها کار نمی کنند. حقوق هندی ها یک پنجم حقوقی است که سعودی ها برای زندگی خود به آن نیاز دارند.

حال چگونه می توان از نیروی کار داخلی در بخش خصوصی عربستان سعودی استفاده کرد و حقوق آنها را در سطح بالایی پرداخت کرد. بی تردید، این میزان پرداخت سبب بروز تورم شدید در کشور می شود. برای این منظور، باید نظام آموزشی عربستان سعودی اصلاح شود و اصلاحات در این زمینه نیز سبب بروز دعوا و سرشاخ شدن با تشکیلات دینی سعودی می شود. همه این مسائل باید حل و فصل شود. انجام دادن این کارها اصلا ساده نیست. اما این کارها جالب توجه است.

وی گفت: باید توجه داشت که عربستان سعودی همچنان به تولید نفتی نیاز خواهد داشت و نمی تواند تولید نفتی اش را کاهش بدهد. میزان تولید نفتی عربستان سعودی احتمالا در سطح 10.5 میلیون بشکه نفت روزانه باقی خواهد ماند که در حال حاضر مطرح است. مقامات سعودی بسیاری از سیاستها را در این زمینه اعلام نکرده اند. به نظر می رسد یکی از سیاستهای اعلام نشده ای که در این زمینه برای حکومت سعودی بویژه شخص خالد الفلاح وزیر نفت جدید این کشور در زمینه شرکت نفتی آرامکو مطرح است ایجاد بار پایه برای تولید نفت است که به صورت خودکار فروخته شود.

به این معنا که در حال حاضر پول بسیار زیادی برای حوزه پالایش محصولات نفتی سرمایه گذاری می شود. در حال حاضر، ظرفیت پالایش عربستان سعودی 2 میلیون و 900 هزار بشکه در روز است. عربستان سعودی در تلاش است پالایشگاه دیگری در منطقه جیزان در جنوب این کشور احداث کند و احتمالا این پالایشگاه تا اوایل سال 2018  به بهره برداری خواهد رسید و سبب خواهد شد ظرفیت پالایشگاهی عربستان سعودی در مجموع به 3 میلیون و 300 هزار بشکه در روز برسد.

درعین حال عربستان سعودی قصد دارد پالایشگاه بزرگی در تگزاس به تملک دربیاورد که ظرفیت آن روزانه 650 هزار بشکه است. عربستان سعودی می خواهد پالایشگاهی هم در چین احداث کند. عربستان سعودی می خواهد پالایشگاهی با ظرفیت 450  هزار بشکه در کره جنوبی داشته باشد. مقامات سعودی برای ساخت پالایشگاهی هم در هند در حال مذاکره هستند. با این کارها، عربستان سعودی می خواهد در مجموع ظرفیت پالایشگاهی خود را به حدود 5 میلیون بشکه در روز برساند که نفت عربستان سعودی به صورت خودکار به این پالایشگاهها منتقل خواهد شد.

این نفت، نفت سنگین خواهد بود که کیفیت پایینی داردو درامد ناشی از آن نیز پایین است. خالد الفلاح این تصمیم تجاری را اتخاذ کرده است. از مجموع 3 میلیون و  300 هزار بشکه محصولات پالایشگاهی که در داخل عربستان سعودی تولید می شود حدود 2 میلیون بشکه صادر می شود. بخش اعظم این محصولات پالایشگاهی در بخشهای پایینی زنجیره صنایع پایین دستی مصرف خواهد شد تا ارزش افزوده بوجود بیاورد. یکی از رویاهای شرکت آرامکو عربستان سعودی این است که به شرکتی همانند اکسون موبیل تبدیل شود و از آن هم بزرگتر شود.

آرامکو می خواهد هم یک شرکت بزرگ تولید کننده نفت باشد و هم یک شرکت بزرگ تولید کننده محصولات شیمیایی باشد. همه پالایشگاههای مدنظر عربستان سعودی برای این منظور است که محصولات شیمیایی پیشرفته با ارزش افزوده بالا تولید شود. عربستان سعودی در حال حاضر به این برنامه می اندیشد.

ژان فرانسوا سنژنک در ادامه افزود:تغییراتی که در شش ماه اخیر در شرکت آرامکو رخ داده بسیار بسیار مثبت است. مدیر عامل سابق شرکت آرامکو، حالا وزیر نفت این کشور شده است. محمد بن سلمان جانشین ولیعهد عربستان سعودی نیز به وزیر نفت جدید اعتماد دارد و او درواقع، چهره اصلی برای اجرای سند چشم انداز 2030 است.

این وضع برای شرکت آرامکو بسیار نویدبخش است. اما نقطه ضعف مطرح دراین خصوص آن است که دو نفر در این بازی مطرح هستند ( محمد بن سلمان و وزیر نفت) و ممکن است هر اتفاقی در نوع تفکر انسان رخ بدهد و معلوم نیست در اینده چه وضعی پیش بیاید.

تعداد زیادی از مدیران خوب در شرکت آرامکو حضور دارند اما احتمالا آنها به خوبی خالد الفلاح نیستند. باید منتظر ماند و دید که در آینده چه وضعی پیش خواهد آمد. در این میان باید به وضع اوپک نیز توجه داشت. اوپک همچنان رئیس اوپک به شمار می رود. اوپک هرگز کارتل واقعی نفتی نبوده است. هیچکس اوپک را جدی نمی گیرد. اعضای اوپک سر هم کلاه می گذارند.

اوپک فقط مکان خوبی برای تبادل اطلاعات و گفتگو بین عربستان سعودی و ایران یا روسیه است. این وضع همچنان ادامه خواهد داشت. به هرحال، عربستان سعودی تاجایی که بتواند از اوپک استفاده خواهد کرد.»
00:49:33.06

سه شنبه ۲۲ تير ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۲۰