به گزارش
ميزنفت ٬ روزنامه
واشنگتن پست نوشت:
وقتی مردم انگلیس در همه پرسی روز پنجشنبه به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند، جامعه بین المللی ناراحت شد اما یک کشور بود که به سرعت خوشبینی خود را ابراز کرد: ایران. اما فقط تعداد اندکی از مقامات سیاسی و نظامی ایران تصمیم گرفتند درباره خروج انگلیس حرفی بزنند، که همان کسانی بودند که از همه پرسی حمایت کرده و شور و شوق خود را به آن نشان داده بودند.
حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر حسن روحانی، رئیس جمهور ایران ، در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت:«خروج انگلیس از اتحادیه اروپا یک فرصت تاریخی برای ایران است -- از این فرصت جدید باید امتیاز گرفت.»
وزارت امور خارجه ایران نیز روز جمعه با صدور بیانیه ای اعلام کرد :«جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نظام دموکراتیک به رای مردم انگلیس برای خروج از اتحادیه اروپا احترام می گذارد و آن را در راستای اراده اکثریت مردم آن کشور برای اتخاذ سیاست خارجی مستقل خود می داند.»
ابوطالبی افزود :«زلزله بزرگی اروپا را تکان داد. ستاره های پرچم اتحادیه اروپا هم اکنون در حال افول هستند. مدتهاست که اتحادیه اروپا اعتماد مردم را از دست داده است.»
با توجه به اینکه بسیاری از تحلیلگران سیاسی و کارشناسان اقتصادی ابراز نگرانی کرده اند که جهان پساخروج تاثیری منفی بر اقتصاد خواهد گذاشت و به بی اعتمادی به نهادهای غرب دامن خواهد زد، ورلدویوز WorldViews به این پرسش پاسخ می دهد که چرا ایران ممکن است از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا حمایت کند: چرا ایران خروج انگلیس را یک پیروزی می داند؟
برخی مقامات ایرانی، انگلیس بیرون از اتحادیه اروپا را نوعی تجدید سازمان بزرگ ژئوپولیتیک در این اتحادیه می دانند که ممکن است به تهران در محیطی سیاسی که از لحاظ تاریخی علیه آنها بوده است، اهرم اعمال نفوذ قویتری بدهد.
روابط ایران با انگلیس و بقیه اروپا روابطی پیچیده است که منشاء آن به قبل از انقلاب اسلامی سال 1979 باز می گردد. در دهه 1950 انگلیس مخالف ملی شدن نفت ایران بود و سرانجام، با حمایت آمریکا، برای برکناری محمد مصدق از نخست وزیری که خواستار به دست گرفتن کنترل نفت ایران بود، کودتا راه انداخت.
*چرا این برای ایرانی ها مهم است؟
ایرانی ها این (کودتا) را حمله ای مستقیم به حق حاکمیت و استقلال خود دیدند. در کنار چیزهای دیگر، این کودتا هنوز عاملی قوی در بی اعتمادی میان ایران و انگلیس است و شاید یکی از علل تداوم نارضایتی در ایران از انگلیس باشد. همانطور که مسعود جزایری، جانشین رئیس ستاد نیروهای مسلح ایران پس از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا گفت :«انگلیس باید بهای سال ها استعمارگری و جنایات علیه بشریت را بپردازد.»
واژه هایی که جزایری برای توصیف انگلیس انتخاب می کند، غیرمعمول نیست. بسیاری از مقامات نظام ایران هنوز از مداخله انگلیس و آمریکا در امور ایران ابراز نارضایتی می کنند و از این مسئله در تبلیغات خود برای جلب حمایت مردم در ایران پساانقلاب بهره می گیرند. مثلا، آیت الله علی خامنه ای رهبر ایران در سخنرانی های خود یا در تلویزیون برای اشاره به انگلیس از واژه های «خبیث» و «شیطان» استفاده کرده است.
به رغم این، حسن روحانی رئیس جمهور ایران در سال 2015 تلاش کرد با بازگشایی سفارت انگلیس در تهران که به مدت چهار سال تعطیل بود، مناسبات ایران و انگلیس را برقرار کند.
اما خروج انگلیس از اتحادیه اروپا واقعا «فرصتی تاریخی» برای ایران است؟
هرچند مقامات ایرانی وارد جزئیات نشده اند، اما می توان چنین گمانه زنی کرد که برخی مقامات ایرانی به علل اقتصادی از شنیدن خبر خروج انگلیس ذوق زده شدند. اروپا از شرکای تجاری مهم ایران است. برخی مقامات ایرانی معتقدند ایران به عنوان یک بازار نوظهور می تواند از فرصت های تجاری و اقتصادی سود ببرد. همانطور که برزو درآگاهی از شرکت رسانه ای اینترنتی بازفید اشاره می کند، افزون بر آنکه ایران راحت تر می تواند با کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، یونان یا اسپانیا قراردادهای انفرادی منعقد کند، انگلیس نیز ممکن است از این وضع سود ببرد.
در حقیقت، انگلیس دو سال است که تلاش می کند حجم مبادلات تجاری خود را با ایران افزایش دهد که به گفته اسفندیار باتمانقلیچ از لوب لاگ Lobe Log در این زمینه موفقیتی نداشته است. وی همچنین یادآور شد که لرد نورمن لامونت، «نماینده تجاری» سابق انگلیس در ایران از حامیان خروج این کشور از اتحادیه اروپا بود. با این حال، باتمانقلیچ نیز که پژوهشگر اقتصاد سیاسی و تاریخ اجتماعی ایران است، درباره مفید بودن خروج انگلیس از اتحادیه اروپا برای ایران ابراز شک و تردید کرد. وی نوشت:«ایران در عمل در دستور کار اقتصادی دوره پساخروج، در اولویت انگلیس نخواهد بود.»
اما آیا خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر روابط آمریکا با انگلیس تاثیرمی گذارد؟
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا تصریح کرد که روابط آمریکا با انگلیس تحت تاثیر این همه پرسی قرار نخواهد گرفت. هرچند او خواهان ماندن انگلیس در اتحادیه اروپا بود، با صدور بیانیه ای اعلام کرد «روابط ویژه میان آمریکا و انگلیس پایدار و ماندار است و عضویت انگلیس در ناتو همچنان یکی از شالوده های حیاتی سیاست خارجی، امنیتی و اقتصادی آمریکاست.»