تلاش برای سامان دادن به قیمت نفت
آیا روسیه اوپک را قبول کرده است؟
حالا همه به كاهش توليد نفت رضايت دادند تا قيمت‌ها سامان پيدا كند؛ روسيه و اوپك مي‌خواهند به تفاهم برسند و با كمك هم و در يك توافق بزرگ، قيمت را از «كف» بلند كنند.
به گزارش ميزنفت ، پالس‌هاي متعددي از كشورهاي توليد‌كننده نفت به گوش مي‌رسد كه قرار است در هفته‌هاي آينده موضوع كاهش توليد جهاني نفت به اشتراك گذاشته شود و كشورهاي بزرگ نفتي بقيه را با خود همراه كنند، با نظم دادن به توليد و عرضه نفت خام؛ می خواهند سقوط وحشتناك قيمت نفت را به صعود تبديل كنند.
عربستان سعودي از يكسو و روسيه از طرف ديگر هيچ‌گاه با يكديگر به تفاهم نرسيده بودند ولي گويا اين بار قرار است به توافق برسند. هر دو در وضعيت بد اقتصادي به سر مي‌برند و فعلاً قصد دارند دشمني خود را در بازار نفت كنار بگذارند هرچند تنها در ظاهر نمايان شده است.
ريشه اختلاف نفتي اين دو كشور در روزهايي بيرون زد كه عربستان در دهه 80 ميلادي به منظور فشار اقتصادي به شوروي و ايران قيمت نفت را با افزايش يكباره توليد خود كاهش داد و شوروي را از پاي درآورد. در همان روزها كرملين علاقه خود را براي حضور در اوپك اعلام كرد اما عربستان به دليل از دست ندادن «سيدي» خود در اين سازمان مخالف سرسخت حضور اوپك در اين سازمان بود. بعدها هم روسيه از علاقه خود براي حضور در اوپك گفت كه مورد توافق قرار نگرفت تا رقابت دو كشور در حوزه نفت رنگ خون به خود بگيرد.
عربستان پس از نقش‌آفريني ويژه‌اش در كاهش قيمت نفت طي يك سال گذشته همواره از آمادگي كاهش توليد اوپك مي‌گفت به شرط آنكه روسيه نيز از توليد خود بكاهد اما مسكو براي انتقام از عربستان حاضر به كاهش توليد خود نشد. هر دو كشور با كاهش ندادن توليد خود و حتي افزايش استخراج نفت، از موضع خود كوتاه نيامدند و در اين بين، ساير كشورها نيز حاضر نشدند كاهش توليد دهند تا قيمت‌ها افت بيشتري كند.
وضعيت اقتصادي روسيه به شدت شكننده شده است. چندي پيش وزارت دارايي امريكا اعلام كرد كاهش بهاي نفت در بازارهاي جهاني، سبب شده روسيه به عنوان بزرگ‌ترين توليد‌كننده جهان در اين حوزه، در شش ماهه نخست سال 2015، با كاهش 100 ميليارد دلاري درآمدهاي نفتي خود روبه‌رو شود. اين كشور بين نوامبر سال قبل تا ژانويه سال جاري با بحران جدي در تراز پرداخت‌ها روبه‌رو بود و كاهش قيمت نفت در كنار فشار تحريم‌هاي بين‌المللي باعث كاهش ارزش پول اين كشور در ابعاد وسيع شد. در واقع در بازه ژوئن 2014 تا سپتامبر 2015 روبل تا 48.5 درصد كاهش يافت و به تناسب نرخ تورم اين كشور كه در سال 2013 كمتر از 7 درصد بود در اين سال به بيشتر از 13 درصد افزايش يافت.
از سوي ديگر عربستان هم به شدت دچار چالش شده است به طوري كه به دوران دولت رفاه خود پايان داده است. آنها همچنان اميد داشتند كه بتوانند با كاهش قيمت نفت ايران و روسيه را در منگنه قرار دهند اما خود در تله نفتي گير افتادند. ذخاير نفت نخستين صادر‌كننده نفت جهان به 611 ميليارد و 900 ميليون دلار در پايان سال 2015 رسيده است كه پايين‌ترين سطح آن از سال 2011 محسوب مي‌شود؛ اين ذخاير يك سال پيش 732 ميليارد دلار بود.
عربستان سعودي، دومين توليد‌كننده نفت پس از روسيه، سال 2015، كسري بودجه بي‌سابقه 98 ميليارد دلاري را به سبب كاهش 60 درصدي درآمدهاي نفتي خود (118 ميليارد دلار) به ثبت رساند. رياض همچنين بودجه سال 2016 خود را با 87 ميليارد دلار كسري تنظيم كرد اما شركت جدوي اعلام كرد اين كسري بودجه 107 ميليارد دلار خواهد شد. عربستان سعودي براي كاهش اين كسري‌ها تدابير رياضتي در پيش گرفت. قيمت سوخت در عربستان 80 درصد افزايش يافت و همچنين قيمت‌هاي برق، آب، گاز و ديگر محصولات و خدمات نيز افزايش يافت.
دولت عربستان همچنين تا سقف 30 ميليارد دلار در بازار داخلي اوراق قرضه منتشر كرد. شركت جدوي تورم 3.9 درصدي را در سال 2016 در برابر تورم 2.2 درصدي سال 2015 پيش بيني مي‌كند. صندوق بين‌المللي پول به تازگي پيش‌بيني رشد عربستان سعودي را براي سال 2016 به 2/1 درصد كاهش داشت درحالي كه اين رقم براي سال 2015، 4.3 درصد بود.
در چنين وضعيتي حالا هم عربستان و هم روسيه رضايت داده‌اند سر يك ميز مذاكره كنند. نواك وزير انرژي روسيه چندي پيش از آمادگي روسيه براي همكاري با اوپك خبر داد و سرگي لاوروف نيز آن را تأييد كرد. پوتين، لاوروف وزير خارجه خود را هفته پيش به خاورميانه فرستاده بود. لاوروف كه تقريباً هرگز درباره نفت سخن نگفته است، براي مذاكره درباره بازار نفت روانه عمان و امارات عربي متحده مي‌شود. افزون بر آن وزير نفت ونزوئلا نيز به كشورهاي روسيه، قطر، ايران و عربستان سعودي سفر كرد.
و درست مانند سال 1998 مذاكرات پشت پرده قوت مي‌گيرد. هنگامي كه پوتين ماه گذشته در مسكو با امير قطر ديدار كرد، نفت نيز در دستور كار مذاكرات قرار داشت. فرايند مذاكرات سال 2016 نيز همانند مذاكرات 1998 مي‌تواند دردناك باشد.
در سال 1998 پس از يك‌سال ديپلماسي محرمانه و مذاكرات پشت پرده در سراسر جهان، عربستان سعودي عضو قدرتمند اوپك به همراه ونزوئلا و با همكاري يك توليد‌كننده غيرعضو اوپك يعني مكزيك، موفق شد در قالب توافقنامه‌اي محرمانه، قيمت‌هاي نفت را در بازارهاي جهاني افزايش دهد. در اين سال بود كه روند اعتماد ميان اعضاي سازمان كشورهاي صادر‌كننده نفت (اوپك) به سطح شكننده‌اي رسيده بود و گويي به عنوان آخرين راه‌حل براي متوقف ساختن سير نزولي بهاي نفت، به ميانجيگري خارجي نياز بود كه اين امر در مذاكرات پشت پرده در رياض، مادريد و ميامي محقق شد. حالا شرايط همان شرايط است ولي روسيه جايگزين مكزيك شده است.
عربستان سعودي از يكسو و روسيه از طرف ديگر هيچ‌گاه با يكديگر به تفاهم نرسيده بودند ولي گويا اين بار قرار است به توافق برسند. هر دو در وضعيت بد اقتصادي به سر مي‌برند و فعلاً قصد دارند دشمني خود را در بازار نفت كنار بگذارند هرچند تنها در ظاهر نمايان شده است.
ريشه اختلاف نفتي اين دو كشور در روزهايي بيرون زد كه عربستان در دهه 80 ميلادي به منظور فشار اقتصادي به شوروي و ايران قيمت نفت را با افزايش يكباره توليد خود كاهش داد و شوروي را از پاي درآورد. در همان روزها كرملين علاقه خود را براي حضور در اوپك اعلام كرد اما عربستان به دليل از دست ندادن «سيدي» خود در اين سازمان مخالف سرسخت حضور اوپك در اين سازمان بود. بعدها هم روسيه از علاقه خود براي حضور در اوپك گفت كه مورد توافق قرار نگرفت تا رقابت دو كشور در حوزه نفت رنگ خون به خود بگيرد.
عربستان پس از نقش‌آفريني ويژه‌اش در كاهش قيمت نفت طي يك سال گذشته همواره از آمادگي كاهش توليد اوپك مي‌گفت به شرط آنكه روسيه نيز از توليد خود بكاهد اما مسكو براي انتقام از عربستان حاضر به كاهش توليد خود نشد. هر دو كشور با كاهش ندادن توليد خود و حتي افزايش استخراج نفت، از موضع خود كوتاه نيامدند و در اين بين، ساير كشورها نيز حاضر نشدند كاهش توليد دهند تا قيمت‌ها افت بيشتري كند.
وضعيت اقتصادي روسيه به شدت شكننده شده است. چندي پيش وزارت دارايي امريكا اعلام كرد كاهش بهاي نفت در بازارهاي جهاني، سبب شده روسيه به عنوان بزرگ‌ترين توليد‌كننده جهان در اين حوزه، در شش ماهه نخست سال 2015، با كاهش 100 ميليارد دلاري درآمدهاي نفتي خود روبه‌رو شود. اين كشور بين نوامبر سال قبل تا ژانويه سال جاري با بحران جدي در تراز پرداخت‌ها روبه‌رو بود و كاهش قيمت نفت در كنار فشار تحريم‌هاي بين‌المللي باعث كاهش ارزش پول اين كشور در ابعاد وسيع شد. در واقع در بازه ژوئن 2014 تا سپتامبر 2015 روبل تا 48.5 درصد كاهش يافت و به تناسب نرخ تورم اين كشور كه در سال 2013 كمتر از 7 درصد بود در اين سال به بيشتر از 13 درصد افزايش يافت.
از سوي ديگر عربستان هم به شدت دچار چالش شده است به طوري كه به دوران دولت رفاه خود پايان داده است. آنها همچنان اميد داشتند كه بتوانند با كاهش قيمت نفت ايران و روسيه را در منگنه قرار دهند اما خود در تله نفتي گير افتادند. ذخاير نفت نخستين صادر‌كننده نفت جهان به 611 ميليارد و 900 ميليون دلار در پايان سال 2015 رسيده است كه پايين‌ترين سطح آن از سال 2011 محسوب مي‌شود؛ اين ذخاير يك سال پيش 732 ميليارد دلار بود.
عربستان سعودي، دومين توليد‌كننده نفت پس از روسيه، سال 2015، كسري بودجه بي‌سابقه 98 ميليارد دلاري را به سبب كاهش 60 درصدي درآمدهاي نفتي خود (118 ميليارد دلار) به ثبت رساند. رياض همچنين بودجه سال 2016 خود را با 87 ميليارد دلار كسري تنظيم كرد اما شركت جدوي اعلام كرد اين كسري بودجه 107 ميليارد دلار خواهد شد. عربستان سعودي براي كاهش اين كسري‌ها تدابير رياضتي در پيش گرفت. قيمت سوخت در عربستان 80 درصد افزايش يافت و همچنين قيمت‌هاي برق، آب، گاز و ديگر محصولات و خدمات نيز افزايش يافت.
دولت عربستان همچنين تا سقف 30 ميليارد دلار در بازار داخلي اوراق قرضه منتشر كرد. شركت جدوي تورم 3.9 درصدي را در سال 2016 در برابر تورم 2.2 درصدي سال 2015 پيش بيني مي‌كند. صندوق بين‌المللي پول به تازگي پيش‌بيني رشد عربستان سعودي را براي سال 2016 به 2/1 درصد كاهش داشت درحالي كه اين رقم براي سال 2015، 4.3 درصد بود.
در چنين وضعيتي حالا هم عربستان و هم روسيه رضايت داده‌اند سر يك ميز مذاكره كنند. نواك وزير انرژي روسيه چندي پيش از آمادگي روسيه براي همكاري با اوپك خبر داد و سرگي لاوروف نيز آن را تأييد كرد. پوتين، لاوروف وزير خارجه خود را هفته پيش به خاورميانه فرستاده بود. لاوروف كه تقريباً هرگز درباره نفت سخن نگفته است، براي مذاكره درباره بازار نفت روانه عمان و امارات عربي متحده مي‌شود. افزون بر آن وزير نفت ونزوئلا نيز به كشورهاي روسيه، قطر، ايران و عربستان سعودي سفر كرد.
و درست مانند سال 1998 مذاكرات پشت پرده قوت مي‌گيرد. هنگامي كه پوتين ماه گذشته در مسكو با امير قطر ديدار كرد، نفت نيز در دستور كار مذاكرات قرار داشت. فرايند مذاكرات سال 2016 نيز همانند مذاكرات 1998 مي‌تواند دردناك باشد.
در سال 1998 پس از يك‌سال ديپلماسي محرمانه و مذاكرات پشت پرده در سراسر جهان، عربستان سعودي عضو قدرتمند اوپك به همراه ونزوئلا و با همكاري يك توليد‌كننده غيرعضو اوپك يعني مكزيك، موفق شد در قالب توافقنامه‌اي محرمانه، قيمت‌هاي نفت را در بازارهاي جهاني افزايش دهد. در اين سال بود كه روند اعتماد ميان اعضاي سازمان كشورهاي صادر‌كننده نفت (اوپك) به سطح شكننده‌اي رسيده بود و گويي به عنوان آخرين راه‌حل براي متوقف ساختن سير نزولي بهاي نفت، به ميانجيگري خارجي نياز بود كه اين امر در مذاكرات پشت پرده در رياض، مادريد و ميامي محقق شد. حالا شرايط همان شرايط است ولي روسيه جايگزين مكزيك شده است.
شنبه ۱۷ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۰۶:۰۹
کد مطلب: 11893