سوریه، حافظ منافع گازی روسیه

به نظر می رسد کشورهای عربی مایل هستند تا هزینه هر گونه عملیات نظامی آمریکا در خاک سوریه را تامین کنند. گرچه هنوز کشورهای عربی به صراحت در خصوص این مساله صحبت نکرده اند ولی ظاهرا کشورهای عربی راهکارهای جدی برای تامین هزینه های عملیات نظامی آمریکا در سوریه دارند. ولی چرا کشورهای عربی خلیج فارس حاضر هستند برای اشغال سوریه هزینه کنند؟بی شک نفت و گاز!

سوریه تولید کننده بزرگ نفت و گاز نیست اما کاهش ذخایر نفت یک مشکل عمده برای بخش انرژی سوریه به شمار می رود. تولید نفت سوریه طی سال های گذشته با کاهش روبرو شده است. سوریه تا ژانویه 2010 میلادی بیش از 2.5 میلیارد بشکه ذخایر نفتی در اختیار داشته است ولی سوریه یک مسیر ترانزیتی راهبردی به شمار می رود. بسیاری از مسیرهای ترانزیت انرژی به اروپا از خاک سوریه می گذرد.

قضیه با قطر شروع می شود. قطر میلیاردها دلار برای حمایت از گروه های مختلف شبه نظامی در سوریه هزینه کرده است. گرچه بی ثباتی می تواند موجب افزایش قیمت نفت شود ولی قطر بزرگترین میدان گازی جهان را نیز در اختیار دارد. در نتیجه قطر قصد دارد یک خط لوله انتقال گاز از این کشور به ترکیه ،عربستان سعودی، اردن، و سوریه احداث کند تا گاز طبیعی خود را از طریق دریای مدیترانه به اروپا صادر کند.

ترکیه نیز از احداث این خط لوله که موسوم به خط لوله اسلامی است، حمایت کرده است. این خط لوله نه تنها می تواند منافع زیادی برای ترکیه داشته باشد بلکه جایگاه این کشور به عنوان مسیر ترانزیت انرژی را در منطقه ارتقا خواهد داد.

البته دولت بشار اسد تمایلی به احداث این خط لوله نشان نداده است چرا که روسیه در این معادلات در نظر گرفته نشده است. به جای این خط لوله، سوریه در سال 2010 میلادی همراه با ایران و عراق پیشنهاد احداث خط لوله 3450 مایلی را با هزینه 10 میلیارد دلار ارائه داد تا گاز طبیعی میدان پارس جنوبی را به طور مستقیم به اروپا انتقال دهد. این خط لوله قرار بود در سال 2018 میلادی به بهر برداری برسد و ظرفیت آن 3.6 میلیارد فوت مکعب در روز بوده است. این خط لوله می تواند جایگاه قطر و ترکیه را به خطر بیندازد. فراموش نکنید که ترکیه و قطر متحدان آمریکا هستند.

البته در این بین خط لوله ناباکو نیز هست که قصد دارد اتریش را به شرق ترکیه متصل کند آن هم از طریق گاز دریافت شده از آدربایجان، ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان، ایران و عراق و مصر. البته اجرای این پروژه نیز هنوز نهایی نشده است. بنابر این اگر دولت اسد سقوط کند ترکیه بار دیگر اجرای خط لوله ناباکو را در اولویت قرار خواهد داد. پس چرا قطر و ترکیه نباید از سقوط دولت اسد استقبال کنند؟

عربستان سعودی چطور؟ عربستان نیز حامی شبه نظامیان مخالف دولت سوریه است. عربستان سعودی به دنبال افزایش تسلط خود در بازار جهانی نفت است و این بار رقابت شدیدی را با روسیه آغاز کرده است. عربستان سعودی فشار زیادی را بر روسیه وارد می کند تا با امضای قراردادهای تسلیحاتی جذاب دست از حمایت خود از دولت اسد بردارد. عربستان قصد دارد قراردادهای نظامی به ارزش 15 میلیارد دلار با روسیه امضا کند و به مسکو اطمینان داده است که هیچ گونه قراردادی را که صادرات نفت و گاز روسیه را به خطر بیندازد، امضا نخواهد کرد.

روسیه تاکنون حمایت های زیادی از اقتصاد سوریه انجام داده و در بخش های مختلف اقتصادی این کشور سرمایه گذاری کرده است. روسیه طی هفته های اخیر پرسنل نظامی خود را در سوریه مستقر کرده و حملات هوایی زیادی را علیه مواضع تروریست ها انجام داده است. علاوه بر این ، روسیه بزرگترین تولید کننده گاز جهان به شمار می رود.

دولت اسد از طریق مانع شدن انتقال گاز به اروپا از طریق خلیج فارس، کمک زیادی به روسیه کرده است. این مساله موجب افزایش سود شرکت گازپروم روسیه شده است. اروپا 25 درصد گاز مورد نیاز خود را از روسیه تامین می کند. وابستگی اروپا به گاز روسیه، اهرم فشار خوبی را در اختیار مقام های مسکو قرار داده است.
 

يکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۰۵:۵۹