بررسی عملکرد توتال در ایران
تجدید توتال به این دلایل...
کمبود سرمایه گذاری در صنعت نفت طی سال های اخیر، چنین استقبالی را همچون«بهشتی» در باتلاق نفت کرده است و قانون طلایی جذب سرمایه ها را طوری تغییر داده است که گویا بهترین راه، پهن کردن فرش قرمز برای غربی هاست.
شرکت توتال که در دهه ۶۰ میلادی، فعالیت های نفتی را در عراق و ابوظبی آغاز کرد، پالایش نفت خام را به عنوان نقطه «تمرکز» خود انتخاب کرد و پس از گسترش فعالیت های خود نیم نگاهی نیز به بالادست صنایع نفت و گاز داشت.
سابقه نخستین همکاری شرکت ملی نفت ایران و توتال به پیش از انقلاب باز می گردد؛ روزهایی که همه نفت ایران بین هفت خواهران و کنسرسیوم تقسیم شده بود و شرکت های مستقلی مانند توتال در تکاپوی همکاری با ایران بودند. در اواخر دهه ۶۰ میلادی که آپارتاید در افریقای جنوبی در اوج بود، شرکت تازه تاسیس ساسول برای احداث پالایشگاهی در سالسبورگ با شرکت ملی نفت و توتال وارد مذاکره شد که در نهایت منجر به امضای قرارداد ساخت پالایشگاه ۵۰ هزار بشکه ای با مشارکت ۵/۵۲ درصدی ساسول، ۵/۱۷ درصدی ایران و ۳۰ درصدی توتال شد. اشاره به این نکته ضروری است که در آن سال ها توتال در صدد حذف ایران از پروژه فوق بود اما شرکت ساسول به دلیل طراحی این پالایشگاه با نفت خام ایران نیازمند «اتیکت» شرکت ملی نفت ایران بود لذا به درخواست فرانسوی ها پاسخ منفی داد.
پس از این تجربه همکاری در حوزه پایین دست، همکاری دیگری میان توتال و ایران شکل نگرفت تا در اوایل دهه ۷۰ که شرکت های اروپایی از جمله توتا وارد ایران شدند. توتال در یکی از قراردادهای پر سر وصدا و ناموفق خود با ایران توسعه میدان سیری A و E را به عهده گرفت. دولت کارگزاران برای رساندن سقف تولید به بیش از ۴ میلیون بشکه با سرعت غیر معمولی قراردادها را امضا می کرد.
توتال در برنامه توسعه این میدان به ایران اطمینان داده بود که با توسعه این میدان، ۱۲۰ هزار بشکه به تولید نفت ایران افزوده خواهد شد که طبعا مورد استقبال وزارت نفت بود. در همان ایام بیشتر کارشناسان نفتی ایران از جمله پرفسور علی محمد سعیدی در نامه های مختلف به مسولان وزارت نفت و رئیس جمهور این رقم را نوعی فریب عنوان و ادعا کردند چنین رقمی به هیچ عنوان محقق نخواهد اما این نامه ها با بی مهری های فراوانی مواجه شدغ توتال با زیرکی هر چه تمام بدون توجه به تولید صیانتی و به حداکثر رساندن منافع ایران، ضربه مخزنی بزرگی را به این میدان زد و باعث شد تولید از میدان مذکور هیچ گاه به بیش از ۷۰ هزار بشکه در روز افزایش نیابد.
این در حالی است که توسعه دو میدان سیری A و E پیش از انقلاب بررسی شده بود که به دلیل غیراقتصادی بودن تولید، به بایگانی رفت تا زماني که توتال طرحی را ارائه داد که بر اساس آن، طرف فرانسوی ادعا کرد ضريب بازيافت میدان ۵۵ درصد است. کارشناسانان ارشد مخزنی کشور این ادعا را رد کرده و بالاترین رقم را ۲۵ درصد اعلام کردند .
اين موضوع با بي‌توجهي مسوولان وقت مواجه شود. به هر شکل میدان را توسعه دادند و بعد از چندماه مشخص شد که رقم اعلامی از سوی این شرکت فرانسوی رویایی بوده است، هرگز به توليد هدف نرسيد و افت توليد هم زودتر از موعد آغاز شد
در واقع نخستین تجربه همکاری توتال در بالادست با ایران، شکست بزرگی را برای این توافق به بار آورد و عملکرد شرکت ملی نفت در دلداگی منحصر به فرد به این شرکت زیر سوال برد. این شرکت در فازهای ۲و۳ نیز با ایران وارد مذاکره شد و با طرحی که اراده داد توانست شل را از پارس جنوبی دور کرده و به تنهایی برنده مناقصه این فاز پارس جنوبی شود. اعلام رسمی این موضوع از سوی رسانه ها با تصویب قانون داماتو همزمان بود و شرکت توتال در حال کناره گیری از این پروژه بود که معاونت امور بین الملل وزارت نفت با رضایت توتالف بخشی از سهام این پروژه را به شرکت های پتروناس مالزی و گازپروم روسیه منتقل کرد تا توتال در ایران بماند.
توتال همزمان در ایران و قطر ، وظیفه توسعه بهره برداری بخشی از بزرگترین میدان گازی جهان را بر عهده داشت که پس از خروج از ایران، همه توان خود را برای حداکثر کردن منافع و درامدهای گازی قطر را به کار گرفت و این روزها از علاقه خود به نفت ایران می گوید. البته با توجه به بنگاه اقتصادی بودن این شرکت، چنین هدفی کاملا منطقی و اقتصادی به نظر می رسد اما دقیقا میل به کسب سود و افزایش درآمد موجب ابراز علاقه این شرکت برای فعالیت در ایران شده است.
بدون تردبد تاخبرهای چند ساله این شرکت اروپایی در آغاز توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی فراموش شدنی نیست. بهانه های این شرکت از «کفر ابلیس» هم مشهور تر شد و تاخیر در بهره برداری از این فاز با برداشت حداکثری قطر و توتال خشم شرکت ملی نفت را برانگیخت تا این شرکت فرانسوی از ایران اخراج شود هر چند که این شرکت تحریم ها را یکی از دلایل خود در تاخیر توسعه فاز طلسم شده ۱۱ عنوان کرد.
سابقه نخستین همکاری شرکت ملی نفت ایران و توتال به پیش از انقلاب باز می گردد؛ روزهایی که همه نفت ایران بین هفت خواهران و کنسرسیوم تقسیم شده بود و شرکت های مستقلی مانند توتال در تکاپوی همکاری با ایران بودند. در اواخر دهه ۶۰ میلادی که آپارتاید در افریقای جنوبی در اوج بود، شرکت تازه تاسیس ساسول برای احداث پالایشگاهی در سالسبورگ با شرکت ملی نفت و توتال وارد مذاکره شد که در نهایت منجر به امضای قرارداد ساخت پالایشگاه ۵۰ هزار بشکه ای با مشارکت ۵/۵۲ درصدی ساسول، ۵/۱۷ درصدی ایران و ۳۰ درصدی توتال شد. اشاره به این نکته ضروری است که در آن سال ها توتال در صدد حذف ایران از پروژه فوق بود اما شرکت ساسول به دلیل طراحی این پالایشگاه با نفت خام ایران نیازمند «اتیکت» شرکت ملی نفت ایران بود لذا به درخواست فرانسوی ها پاسخ منفی داد.
پس از این تجربه همکاری در حوزه پایین دست، همکاری دیگری میان توتال و ایران شکل نگرفت تا در اوایل دهه ۷۰ که شرکت های اروپایی از جمله توتا وارد ایران شدند. توتال در یکی از قراردادهای پر سر وصدا و ناموفق خود با ایران توسعه میدان سیری A و E را به عهده گرفت. دولت کارگزاران برای رساندن سقف تولید به بیش از ۴ میلیون بشکه با سرعت غیر معمولی قراردادها را امضا می کرد.
توتال در برنامه توسعه این میدان به ایران اطمینان داده بود که با توسعه این میدان، ۱۲۰ هزار بشکه به تولید نفت ایران افزوده خواهد شد که طبعا مورد استقبال وزارت نفت بود. در همان ایام بیشتر کارشناسان نفتی ایران از جمله پرفسور علی محمد سعیدی در نامه های مختلف به مسولان وزارت نفت و رئیس جمهور این رقم را نوعی فریب عنوان و ادعا کردند چنین رقمی به هیچ عنوان محقق نخواهد اما این نامه ها با بی مهری های فراوانی مواجه شدغ توتال با زیرکی هر چه تمام بدون توجه به تولید صیانتی و به حداکثر رساندن منافع ایران، ضربه مخزنی بزرگی را به این میدان زد و باعث شد تولید از میدان مذکور هیچ گاه به بیش از ۷۰ هزار بشکه در روز افزایش نیابد.
این در حالی است که توسعه دو میدان سیری A و E پیش از انقلاب بررسی شده بود که به دلیل غیراقتصادی بودن تولید، به بایگانی رفت تا زماني که توتال طرحی را ارائه داد که بر اساس آن، طرف فرانسوی ادعا کرد ضريب بازيافت میدان ۵۵ درصد است. کارشناسانان ارشد مخزنی کشور این ادعا را رد کرده و بالاترین رقم را ۲۵ درصد اعلام کردند .
اين موضوع با بي‌توجهي مسوولان وقت مواجه شود. به هر شکل میدان را توسعه دادند و بعد از چندماه مشخص شد که رقم اعلامی از سوی این شرکت فرانسوی رویایی بوده است، هرگز به توليد هدف نرسيد و افت توليد هم زودتر از موعد آغاز شد
در واقع نخستین تجربه همکاری توتال در بالادست با ایران، شکست بزرگی را برای این توافق به بار آورد و عملکرد شرکت ملی نفت در دلداگی منحصر به فرد به این شرکت زیر سوال برد. این شرکت در فازهای ۲و۳ نیز با ایران وارد مذاکره شد و با طرحی که اراده داد توانست شل را از پارس جنوبی دور کرده و به تنهایی برنده مناقصه این فاز پارس جنوبی شود. اعلام رسمی این موضوع از سوی رسانه ها با تصویب قانون داماتو همزمان بود و شرکت توتال در حال کناره گیری از این پروژه بود که معاونت امور بین الملل وزارت نفت با رضایت توتالف بخشی از سهام این پروژه را به شرکت های پتروناس مالزی و گازپروم روسیه منتقل کرد تا توتال در ایران بماند.
توتال همزمان در ایران و قطر ، وظیفه توسعه بهره برداری بخشی از بزرگترین میدان گازی جهان را بر عهده داشت که پس از خروج از ایران، همه توان خود را برای حداکثر کردن منافع و درامدهای گازی قطر را به کار گرفت و این روزها از علاقه خود به نفت ایران می گوید. البته با توجه به بنگاه اقتصادی بودن این شرکت، چنین هدفی کاملا منطقی و اقتصادی به نظر می رسد اما دقیقا میل به کسب سود و افزایش درآمد موجب ابراز علاقه این شرکت برای فعالیت در ایران شده است.
بدون تردبد تاخبرهای چند ساله این شرکت اروپایی در آغاز توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی فراموش شدنی نیست. بهانه های این شرکت از «کفر ابلیس» هم مشهور تر شد و تاخیر در بهره برداری از این فاز با برداشت حداکثری قطر و توتال خشم شرکت ملی نفت را برانگیخت تا این شرکت فرانسوی از ایران اخراج شود هر چند که این شرکت تحریم ها را یکی از دلایل خود در تاخیر توسعه فاز طلسم شده ۱۱ عنوان کرد.
چهارشنبه ۱۱ تير ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۳۱
کد مطلب: 1031
