حاشیه های پر رنگ قرارداد آزادگان

به گزارش «ميزنفت» به نقل از ایرنا، طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی در اوایل دولت دهم به شرکت چینی CNPCI واگذار شد که در طی این مدت، نه تنها سودی عاید کشور نشد، بلکه میلیاردها دلار از سرمایه کشور را هدر داد و در مقابل سود سرشاری را نصیب عراقی ها کرد.


* توافق اولیه ایران و ژاپن برای توسعه میدان آزادگان
ایران و ژاپن در جریان سفر سیدمحمد خاتمی رییس جمهوری اسبق کشورمان به ژاپن به توافقی برای توسعه میدان آزادگان دست یافتند که براساس آن، قرارداد توسعه این میدان با شرکت ژاپنی اینپکس امضا شد.
در آن مقطع زمانی، همزمان با بهبود روابط و کاهش تنش میان ایران و آمریکا احتمال همکاری شرکت های اروپایی و آمریکایی برای توسعه این میدان نیز مطرح شد، اما روند امور، طبق پیش بینی ها جلو نرفت.
در نهایت، پس از ۵ سال با فشار آمریکا و تهدید به تحریم شرکت های نفتی ژاپن و در نتیجه عدم فعالیت شرکت ژاپنی، دولت ایران مذاکره با روسیه و هند را در دستور کار قرار داد.


* چینی ها پول بیشتری نسبت به ژاپنی ها گرفتند
بعد از تعلل ژاپنی ها برای توسعه میدان در مهر سال ۱۳۸۹ توسعه میدان آزادگان جنوبی به شرکت سی.ان.پی.سی چینی واگذار شد.

قرارداد توسعه میدان آزادگان جنوبی در قالب بیع متقابل بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفت چین امضا شد و در نهایت با توجه به تغییرهای اعمال شده در طرح جامع توسعه(MDP)، عملیات اجرایی این طرح از شهریورسال ١٣٩١ همزمان با تصویب طرح جامع تجدیدنظر شده توسعه میدان (RMDP) آغاز شد.

به گفته برخی منابع قیمت پیشنهاد شده توسط شرکتهای چینی برای اجرای پروژه گرانتر از شرکت ژاپنی بوده است.


* عملکرد ضعیف و اخراج پیمانکار چینی
طبق قرارداد با چینی ها باید طی ۵۲ ماه حجم تولید از این میدان به روزانه ۳۲۰ هزار بشکه برای مدت سه سال افزایش می یافت که بعد از گذشت حدود چهار سال این طرح کمترین پیشرفتی نداشت.

پس از حدود چهار سال از حضور شرکت س.ان.پی.سی در میدان آزداگان جنوبی، این شرکت به دلیل تعلل در توسعه این میدان مشترک با عراق در اردیبهشت ۱۳۹۳ خلع ید شد.

از مجموع ١٨٥ حلقه چاهی که باید براساس برنامه در فاز نخست توسعه این میدان به بهره برداری می رسید، تنها هفت حلقه چاه حفاری شد، در حالی که شرکت متن(کارفرمای ایرانی)، پیمانکار چینیِ طرح(CNPCI) را طبق قرارداد به استقرار ٢٥ دکل حفاری در این میدان در سال ۲۰۱۴ میلادی ملزم کرد، شرکت CNPCI تنها برای افزودن یک دکل حفاری دیگر در این میدان مشترک برنامه ریزی کرد.


* سود عراق از عملکرد ضعیف شرکت چینی
عراق از شهریور ماه سال گذشته تنها از میدان مجنون که میدان مشترک با آزادگان جنوبی است، روزانه ۱۷۵ هزار بشکه نفت استخراج می کند و امیدوار است این میزان را بزودی به ۴۰۰ هزار بشکه در روز برساند.


* کاهش ۲۱ هزار بشکه ای تولید نفت آزادگان جنوبی
در زمان تحویل طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی به چینی ها، ظرفیت تولید میدان روزانه ۵۰ هزار بشکه بود، اما پس از چهار سال فعالیت، نه تنها ظرفیت تولید را افزایش ندادند، بلکه با کاهش ۲۱ هزار بشکه ظرفیت تولید را به ۲۹ هزار بشکه در روز کاهش دادند.

* ۳۸ میلیارد دلار عدم النفع ایران از قرارداد با چینی ها
به ادعای نورالدین موسی کارشناس مدیریت فنی مناطق نفت خیز جنوب که چندی پیش با یک روزنامه داخلی گفت و گو کرده بود، عدم النفع ایران از این قرارداد ضعیف با چینی ها حدود ۳۸ میلیارد دلار برآورد می شود.

با احتساب چهار سال عدم النفع ناشی از کاهش تولید توسط چینی ها از ۵۰ هزار بشکه به ۲۹ هزار بشکه در این میدان و در نظر گرفتن نفت ۱۰۰ دلاری طی مدت مذکور تنها از این محل، کشور با عدم النفع بالغ بر ۴/۱میلیارد دلار مواجه می شود.

وی افزود: این در حالی است که عراقی ها طی این مدت روزانه ۲۹۰ هزار بشکه از این میدان مشترک برداشت کرده اند و اگر بخواهیم عدم النفع ناشی از عدم برداشت طرف ایرانی را در نظر بگیریم این رقم به حدود ۳۸ میلیارد دلار افزایش می یابد.

* دست های پنهان در پشت قرارداد ضعیف با شرکت چینی
این کارشناس مدیریت فنی مناطق نفتخیز جنوب می گوید: انعقاد این قرارداد و لغو نشدن آن طی سال های گذشته با وجود تعلل واضح شرکت چینی می تواند نشان از دست های پنهانی باشد که در نهایت منجر به عقب افتادگی ایران از عراق در برداشت از این میدان مشترک شد.

وی ادامه می دهد: دست های پنهانی هستند که طی سال های گذشته به راحتی در نفت کارشکنی کرده اند و عدم النفع های مختلفی را به نام ایران و ایرانی به ثبت رسانده اند، اما از چشم سازمان های نظارتی دور مانده و مدیرانی که این تصمیم ها را خواسته یا ناخواسته گرفته اند امروز به راحتی در صندلی دیگر و با پست مدیریتی مشغول به فعالیت هستند.

این کارشناس مدیریت فنی مناطق نفتخیز جنوب خاطرنشان می کند: براساس طرح جدیدی که توسط کارشناسان داخلی برای توسعه میدان آزادگان جنوبی آماده می شود، توسعه گام به گام میدان با صرف هزینه ای به مراتب کمتر از شرکت چینی صورت خواهد گرفت.

وی یادآور می شود: این همان طرحی است که از حدود چهار سال پیش، مناطق نفتخیز جنوب خواستار اجرای آن توسط خود شده بود که در صورت اجرا، امروز از میدان آزادگان روزانه بین ۱۰۰ تا ۱۷۰ هزار بشکه نفت تولید می شد، در حالی که پس از چند سال اتلاف وقت توسط شرکت چینی ظرفیت تولید این میدان که در زمان تحویل به این شرکت ۵۰ هزار بشکه در روز بوده، کاهش ۲۱ هزار بشکه ای نیز داشته است.


* نادیده گرفتن سهم ۵۱ درصدی سازندگان داخلی در قرارداد با شرکت چینی
این کارشناس مدیریت فنی مناطق نفتخیز جنوب اظهار داشته است: طرف چینی که ملزم به رعایت ۵۱ درصد سهم مشارکت شرکت های ایرانی بوده با تخفیف ۲۱ درصد، به مشارکت ۳۰ درصدی شرکت های داخلی مکلف می شود که این در حالی است که این دست و دلبازی مدیران وقت وزارت نفت با قانون مشارکت ۵۱ درصدی شرکت های ایرانی در پروژه ها مغایرت دارد.

* سوق دادن نفت آزادگان به سوی کشور عراق
به گفته این کارشناس نفتی، یکی دیگر از ایرادات مهم این قرارداد این بود که محل احداث لوکیشن برای حفر چاه ها در پروژه چینی ها در عمق خاک ایران در نظر گرفته شده است، در حالی که حتی همین شرکت چینی در طرف عراقی محل لوکیشن های خود را در نزدیک مرز قرار داده است. این شرایط می تواند نفت میدان را به سمت عراق سوق دهد و از این رو با شیوه نادرست و نیز تعلل چینی ها میلیاردها دلار به جیب کشور مقابل ریخته شده است.


* لزوم ورود نهادهای نظارتی برای بررسی قراردادهای نفتی با چینی ها
به نظر می رسد در شرایط فعلی نهادهای نظارتی باید پا به میدان بگذارند و با بررسی وضعیت قرارداد آزادگان جنوبی با تخلف احتمالی چینی ها و دست های پشت پرده برخورد کنند تا از انعقاد اینگونه قراردادهای پرحاشیه و تداوم این نوع رفتارها در میادین نفتی کشور

يکشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۵۴