10 غول پتروشیمی جهان

وحید حاجی پور/ در حالی که طبق سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی٬ ایران باید در رتبه نخست صنعت پتروشیمی خاورمیانه بایستد و جزو غول‌های پتروشیمی جهان شود اما فاصله فراوان میان ایران و سایر کشورها از جمله عربستان همچنان آزار دهنده است. با وجود بهره بردن ایران از ذخایر فراوان هیدروکربوری اما توسعه صنعت پتروشیمی با مشکلات بسیاری روبه رو شده است که توسعه‌ای که از آن یاد می‌شود یک توسعه کاریکاتوری و غیرمتوازن است. عدم انسجام بخش‌های سیاست گذاری٬ قانونی و اجرایی در کنار تصمیمات منطقه‌ای و محلی نتوانسته نقشه راهی برای این صنعت طراحی کند و بیشتر برنامه ریزی‌ها بر اساس تصمیمات سریع و اغلب بدون مرجع کارشناسی است.

این وضعیت به کنار٬ عدم برنامه ریزی مناسب در صنعت پتروشیمی را باید در کنار فعالیت های سایر کشورها در کنار یکدیگر دید؛آلمانی‌ها در این باره شهره هستند که با عدم دسترسی به منابع هیدروکربوری چنان در حوزه پایین دست صنعت پتروشیمی فعال شده اند که به قطب اصلی پتروشیمی جهان تبدیل شده اند. این کشور با راه اندازی پارک‌های پتروشیمیایی و شیمی شهرها٬ منابع خام را از کشورهای تولید کننده مواد اولیه دریافت کرده و با تبدیل آن‌ها به مواد مصرفی به سود سرشاری دست پیدا کرده است.

این تجربه از آن جهت قابل تامل است که بدانید عمده محصولات تولیدی کشور مواد خام است که به دلیل عدم رگولاتوری جدی٬ همچنان ادامه دارد و به قیمت‌های اندک صادر می‌شود در حالی که می توان با راه اندازی صنایع میان دستی و پایین دستی هم به منابع ارزی کشور دست یافت و هم به اشتغال سرعتی شگرف دارد زیرا هزینه فرصت شغل در صنایع پایین دست پتروشیمی کمتر از 200 هزار دلار است.

این مزیت را باید در کنار ارانی مواداولیه در کشور و عدم پرداخت هزینه حمل و نقل برای دریافت آن‌ها توسط مبادی مصرف در نظر گرفت که فرصت بینظیری است و عربستان سعودی با شرکت سابیک خود به سرعت در حال پیاده سازی آن است ولی در ایران همه چیز به تولید مواد خام و بی ارزش ختم می‌شود.

 با این مقدمه بهتر است به بررسی 10 شرکت بزرگ پتروشیمی جهان از نظر درآمد بپردازیم که در نوع خود قابل تامل و تحلیل است. اینکه آلمانی‌ها بدون دسترسی به مزیت‌هایی که در ایران به وفور دیده می‌شود یکه تاز صنعت پتروشیمی شده اند در نوع خود قابل تامل است. اساس این رده بندی سال 2015 است که قیمت نفت سقوط کرده است و به همین دلیل درآمد شرکت‌های پتروشیمی کاهش یافته و 10 درصد کاهش یافته است.
 
1 -  باسف؛ فروش سالانه 63.7 میلیارد دلار



شرکت باسف آلمان به عنوان بزرگترین شرکت صنعت پتروشیمی دنیا در یک دهه اخیر به شمار می‌رود. این شرکت در حال واگذاری چند زیرمجموعه و خرید چند شرکت برای بهینه کردن سبد سرمایه گذاری‌های خود است. لاستیک و پلاستیک٬ پلیمرهای کاربردی٬ پلیمرهای مهندسی٬ فوم‌ها ٬ پلیمرهاي زيست تخريب پذير٬ رنگ و پوشش٬ ساخت و ساز٬ الکتریک و الکترونیک و ... عمده محصولات تولیدی این شرکت آلمانی است.
 
 
2 -  دوچمیکال؛  فروش سالانه 48.8 میلیارد دلار



شرکت دوچمیکال آمریکا در یک دهه گذشته با تغییرات ساختاری زیادی روبرو بوده است. ادغام این شرکت با دوپونت یک گام دیگر برای بهبود کارایی و کاهش هزینه ها محسوب می‌شود.
 
 
 
3- ساینوپک؛ فروش سالانه  43.8 میلیارد دلار



با کاهش قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی مجموع فروش این شرکت چینی با کاهش روبرو شده است. این اتفاق برای سایر شرکت های این صنعت نیز روی داده است. شرکت ساینوپک با کاهش بودجه خرید خوراک طرح‌های خود توانست سودآوری بیشتری داشته باشد. این شرکت در ایران اغلب به شرکت بالادستی نفت شناخته می‌شود در حالی که ساینوپک فعالیت‌های خود را در صنعت پتروشیمی توسعه داده است.
 
4 - سابیک؛ فروش سالانه 34.3 میلیارد دلار



در دهه پیشین میلادی این غول عربستانی با میلیاردها دلار سرمایه گذاری تشکیل شد. اعطای خوراک ارزان گازی به ویژه اتان در توسعه این شرکت تاثیر زیادی داشته است. اما با شدت گرفتن رقابت این شرکت متنوع سازی تولیدات را در دستور کار قرار داده است. این شرکت با همکاری آرامکو در نظر دارد تا طرح تبدیل مستقیم نفت به محصولات شیمیایی را اجرایی کند. این شرکت در حوزه میان دست و پایین دست در حال بدست گیری بازارهاست.
 
5 - فورموسا پلاستیک؛ فروش سالانه 29.2 میلیارد دلار



این شرکت تایوانی در ایالات متحده سرمایه گذاری قابل توجهی در بخش اتیلن کراکر و پروپان دارد. استفاده از خوراک ارزان گاز شیل از راهبردهای جدید تجاری شرکت فورموسا محسوب می‌شود.
 
6 -  اینیوس؛ فروش سالانه 28.5 میلیارد دلار



در سال های اخیر شرکت اینیوس با خرید سهام چند شرکت صاحب نام توانسته است فروش خود را افزایش چشمگیری دهد.
 
7- اگزون موبیل؛ فروش سالانه 28.1 میلیارد دلار



این شرکت به عنوان زیرمجموعه یکی از غول های نفتی دنیا درصدد بهره گیری از فرصت های به وجود آمده است. استفاده از اتان ارزان تولید شده از منابع شیل اولویت جدید مدیران این غول آمریکایی صنعت پتروشیمی محسوب می‌شود. سرمایه گذاری در بخش پژوهش و فناوری از اولویت های آنان به شمار می‌رود.
 

8 -  لینده بازل؛ فروش سالانه 26.7 میلیارد دلار



این شرکت آلمانی در حال توسعه سبد سرمایه گذاری خود است. و کاهش هزینه و بهبود کارایی در صدر برنامه های آنها قرار دارد.
 
 
 
9 - میتسوبیشی ؛ فروش سالانه 24.3 میلیارد دلار



این شرکت ژاپنی بازار آمریکا را به عنوان یک بازار کلیدی محصولات پتروشیمی برگزیده است. 
 
10 -  دوپونت؛ فروش سالانه  20.7 میلیارد دلار



این شرکت که فعالیت خود را از سال 1802 میلادی آغاز کرده است چایگاه خود را در میان 10 شرکت نخست فهرست برترین شرکت های صنعت پتروشیمی تثبیت کرده است.

يکشنبه ۱۷ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۰۱:۲۱