خودنمایی میادین مستقل در اولویت IPC+جدول

اگرچه وزیر نفت تاکید کرده بود که مبنای کار وزارت نفت مصوبه دولت برای الگوی جدید قراردادهای نفتی است اما واقعیت این است که مصوبه دولت بر اساس پیش‌نویس تهیه شده در کمیته بازنگری، صادر شده است و طبعا اگر اولی فاقد اعتبار باشد، دومی هم اعتباری نخواهد داشت. در عین حال، بعضی اشکالات حقوقی وارد بر مصوبه دولت و مغایرت‌های آن با دیگر قوانین کشور می تواند ماهیت این مصوبه را به نیز به طور کلی تغییر دهد.

وزیر نفت در آخرین نشست خبری خود در سال جاری، درباره برگزاری اولین مناقصه توسعه میادین نفتی بر اساس IPC گفت:« کار فشرده‌ای می‌شود که اوایل سال آینده بتوانیم مناقصه برای میادین نفتی برگزار کنیم. 15 یا 16 میدان انتخاب شدند که اغلب آنها مشترک هستند و یا مربوط به افزایش بازیافت نفت هستند.»

زنگنه تصریح کرد: «با دوستان توافق کردیم که با توجه به نگرانی‌ها در وهله اول به گرین فیلدهای مستقل اولویت ندهیم و روی میادین مشترک متمرکز شویم.»
خبرگزاری فارس برای نخستین بار لیست 16 میدان نفتی و گازی را که برای اولین مناقصه برای شرکت‌های خارجی انتخاب شده‌اند را منتشر می‌کند.

اما نکته جالب در این جدول آن است که در این لیست هم میادین مشترک و هم میادین مستقل گنجانده شده‌اند. چنانکه 11 میدان مشترک، 4 میدان مستقل و یک میدان مستقل مشکوک به مشترک بودن در این لیست دیده می‌شود. از این میادین 14 میدان نفتی و 2 میدان گازی هستند.

همچنین در این میادین 6 میدان توسعه نیافته و 10 میدان توسعه یافته هستند. همچنین برای همه این میادین مطالعات مخزنی انجام شده است.

میادینی که بر اساس الگوی جدید قراردادهای نفتی به مناقصه می‌روند

نوع میدان	نام میدان	نفتی/گازی	مستقل/مشترک
توسعه نیافته	آزادگان جنوبی فاز 2	نفتی	مشترک
توسعه نیافته	چنگوله	نفتی	مشکوک به مشترک
توسعه نیافته	اروند	نفتی	مشترک
توسعه نیافته	سهراب	نفتی	مشترک
توسعه نیافته	لایه نفتی پارس جنوبی	نفتی	مشترک
توسعه نیافته	بلال گازی	گازی	مشترک
----------------	-------------	----------------	-----------------------
توسعه یافته	سلمان نفتی فاز 2	نفتی	مشترک
توسعه یافته	فروزان	نفتی	مشترک
توسعه یافته	آبان	نفتی	مشترک
توسعه یافته	پایدار غرب	نفتی	مشترک
توسعه یافته	نفت شهر	نفتی	مشترک
توسعه یافته	دهلران	نفتی	مشترک
توسعه یافته	اهواز بنگستان	نفتی	مستقل
توسعه یافته	آب تیمور	نفتی	مستقل
توسعه یافته	منصوری بنگستان	نفتی	مستقل
توسعه یافته	تنگ بیجار	گازی	مستقل

این گزارش حاکیست، علی‌رغم اینکه بسیاری از کارشناسان مستقل و کارشناسان زبده در بدنه صنعت نفت معتقدند الگوی جدید قراردادهای نفتی IPC تنها برای میادین مشترک یا میادین با پیچیدگی بسیار بالا مانند میادین دریای خزر که در آب‌های عمیق واقع شده‌اند و امثال آنها کاربرد دارد، دیدن بعضی میادین مستقل توسعه یافته در لیست اولین مناقصه شرکت ملی نفت بسیار تعجب‌برانگیز است.

این کارشناسان می‌گویند چه IPC الگوی مناسبی باشد یا نباشد، ابتدا همانطور که با نمایندگان مجلس توافق شده بود باید درباره میادین مشترک به کار گرفته شود. چنانکه امتیازات گسترده و بی‌نظیری که IPC به پیمانکاران خارجی ارائه می کند قرار بود برای ترغیب آنها به سرمایه‌گذاری در میادین مشترک مورد استفاده قرار بگیرد و ارائه چنین امتیازاتی برای میادین مستقلی که در اولویت هم قرار ندارند توجیه‌پذیر نیست.

در شرایطی که برای توجیه همه نقاط ضعف IPC و امتیازات ویژه‌ و اختیارات بی نظیری که به خارجی‌ها در آن اعطا می‌شود همواره از سوگواری برای عقب‌ماندگی ایران در میادین مشترک به عنوان یک سلاح موثر استفاده می‌شود، اولویت دادن به میادین مستقل توسعه یافته که اتفاقا بخش عمده تولید نفت ایران از این میادین انجام می شود عمیقا جای سؤال دارد.

در دو سال گذشته، بدنه کارشناسی درون صنعت نفت به خصوص در جنوب کشور همه تلاش خود را به کار بردند تا لااقل میادین توسعه‌یافته اصلی کشور که بیش از 80 درصد از تولید نفت کشور را بر عهده دارند از لیست پروژه‌هایی که در مرحله نخست بر اساس IPC به مناقصه گذاشته می‌شوند خارج شود اما برخورد شدید وزیر نفت در آخرین سخنرانی خود با این کارشناسان نشان داد که همه تلاش بدون هیاهوی آنها بر باد رفته است.

در واقع، با توجه به اینکه بیش از 80 درصد نفت کشور از 9 مخزن مستقلی که در جنوب کشور قرار گرفته است تولید می‌شود، سپردن این میادین برای افزایش برداشت به شرکت‌های خارجی آن هم بر اساس الگوی IPC و اختیارات ویژه موجود در آن خطر مسلط شدن شرکت‌های چند ملیتی خارجی بر نفت ایران را پررنگ می کند.

به گزارش فارس، در این مناقصه، همزمان با این 16 میدان که برای توسعه به مناقصه گذاشته می‌شوند، 15 میدان یا بلوک اکتشافی نیز برای انجام یا تکمیل فعالیت‌های اکتشافی به مناقصه گذاشته خواهند شد. بر اساس اعلام شرکت ملی نفت، برای هیچ کدام از این میادین یا بلوک‌های اکتشافی مطالعات مخزن انجام نشده است.

میادین و بلوک‌های اکتشافی که بر اساس IPC به مناقصه می‌روند

نوع میدان	نام میدان
اکتشافی	کویر
اکتشافی	مغان
اکتشافی	بامداد
اکتشافی	ماهان
اکتشافی	پارسا
اکتشافی	سرخس
اکتشافی	دوستی
اکتشافی	راز
اکتشافی	سیستان
اکتشافی	تایباد
اکتشافی	آبادان
اکتشافی	تیماب
اکتشافی	ذهاب
اکتشافی	نودژ
اکتشافی	دریای خزر(بلوک‌های 24-26 و 20-سردار جنگل)

مهم‌ترین بلوک اکتشافی از نظر پیچیدگی و مسائل مربوط به حاکمیت سرزمینی درمیان این 15 میدان و بلوک اکتشافی، دریای خزر است که در سال 90 متخصصان ایرانی با استفاده از سکوی نیمه‌شناور امیرکبیر توانستند میدان نفتی سردار جنگل را در آن کشف کنند.



منبع: فارس