غیرمادی‌سازی (DEMAT) چیست؟

نکات کلیدی:

غیرمادی‌سازی (DEMAT) به معنای حرکت از گواهی‌های فیزیکی به دفترداری الکترونیکی است.

حساب‌های DEMAT به دلیل دقت بالای آن‌ها در ثبت سوابق، توسط برخی از مؤسسات معاملاتی الزامی هستند.

غیرمادی‌سازی به منظور ارائه امنیت بیشتر و همچنین افزایش سرعت معاملات مالی طراحی شده است. این روش به یک استاندارد در دفترداری برای مؤسسات مالی تبدیل شده است.
 

نحوه عملکرد غیرمادی‌سازی:

با ظهور رایانه‌ها و شرکت سپرده‌گذاری امانات (Depository Trust Company)، اوراق بهادار دیگر نیازی به شکل گواهی فیزیکی ندارند. آنها می‌توانند به صورت الکترونیکی ثبت و منتقل شوند.معرفی غیرمادی‌سازی، امکان به‌روزرسانی خودکار و سریع حساب‌ها را فراهم کرد.در گذشته، معاملات در بورس اوراق بهادار توسط معامله‌گرانی انجام می‌شد که قیمت‌های خرید و فروش را فریاد می‌زدند. معاملات روی رسیدهای کاغذی ثبت می‌شد. پس از بسته شدن بازارها، کارهای اداری برای ثبت صحیح همه معاملات ادامه پیدا می‌کرد.
 

مزایای غیرمادی‌سازی:

از طریق غیرمادی‌سازی، حساب‌های موسوم به DEMAT امکان انجام معاملات الکترونیکی را هنگام خرید و فروش سهام فراهم می‌کنند. در یک حساب DEMAT، گواهی‌های سهام و سایر اوراق بهادار کاربر به عنوان وسیله‌ای برای انجام معاملات بدون دردسر نگهداری می‌شوند.معرفی غیرمادی‌سازی، فرآیند کاغذی سنتی را حذف کرد. علاوه بر این، با اتخاذ دفترداری الکترونیکی، امکان به‌روزرسانی خودکار و سریع حساب‌ها فراهم شد.

غیرمادی‌سازی نه تنها برای سهام، بلکه برای سایر اشکال سرمایه‌گذاری مانند اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و اوراق بهادار دولتی نیز کاربرد دارد. استفاده از غیرمادی‌سازی و حساب‌های DEMAT مشابه استفاده از بانک و حساب‌های بانکی برای نگهداری دارایی‌ها به جای نگهداری و مبادله شخصی پول کاغذی در هر بار انجام معامله است.

استفاده از کارت بدهی در یک فروشگاه، یک رکورد دیجیتالی از خرید ایجاد می‌کند و مبلغ از حساب دارنده کارت کسر می‌شود. وجوه بین خریداران و فروشندگان بدون پول کاغذی مبادله می‌شود.

به همین ترتیب، با غیرمادی‌سازی، معاملات سهام بدون گواهی‌های فیزیکی انجام می‌شوند.کارگزاران یا سایر واسطه‌ها معمولاً سوابق الکترونیکی معاملات مربوط به دارایی‌ها را نگهداری می‌کنند.

اگر دارنده یک اوراق قرضه یا سایر اوراق بهادار فیزیکی و کاغذی بخواهد سند را غیرمادی کند، معمولاً گواهی را به یک واسطه تحویل می‌دهد. آنها باید نوعی اعلان الکترونیکی مبنی بر غیرمادی شدن رکورد دریافت کنند و می‌توانند به انجام معاملات ادامه دهند.

برخی از دارایی‌ها - به عنوان مثال، سهام معامله شده در بورس - برای انجام معاملات و سایر تراکنش‌ها به یک حساب DEMAT نیاز دارند. دلیل این امر این است که بازارها اکنون از طریق تراکنش‌های الکترونیکی و نه ثبت روی کاغذ، فعالیت می‌کنند.مزایای غیرمادی‌سازی همچنین می‌تواند شامل افزایش امنیت و اطمینان از معاملات و حذف مراحلی باشد که می‌توانند روند تسویه معاملات را کند کنند. می‌توان از خطاهایی که ممکن است در غیر این صورت در جابجایی سوابق فیزیکی ایجاد شوند، جلوگیری کرد.

همچنین ممکن است با حذف کاغذبازی که ممکن است شامل هزینه‌های پردازش باشد، صرفه‌جویی‌هایی نیز حاصل شود.

پنجشنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۳ ساعت ۲۰:۰۷