پیامد شکست غول‌های نفتی در قمار بر سر گاز

به گزارش « ميزنفت »، اگر این روزها با مدیرعامل یک غول نفتی گفتگو کنید، به احتمال زیاد موضوع صحبت به سوی گاز تغییر می یابد.

پاتریک پویان، مدیر عامل غول فرانسوی توتال می گوید: در 20 سال آینده، دیگر شرکت های نفت و گاز به فراموشی سپرده می شوند و ما شاهد فعالیت شرکت های گاز و نفت خواهیم بود.

پویان و همتایان وی از سوخت به عنوان پلی میان سوخت های فسیلی دیروز و آینده بدون کربن بهره می برند. گاز پس از سوختن، آلودگی کمتری نسبت به نفت تولید می کند و تولید برق از این سوخت از کارایی قابل توجهی برخوردار است. با کاهش قابل توجه هزینه تولید انرژی های تجدیدپذیر، کارشناسان در مورد چشم انداز آینده انرژی های فسیلی هشدار می دهند.

کارشناسان در مورد زمان اوج عرضه گاز طبیعی پیش بینی هایی داشته اند. براین اساس، گاز طبیعی در سال های آینده با رقبای قدرتمند جایگزین روبرو خواهد شد.

اتفاق مشابه برای بنزین نیز با کاهش تولید خودروهای دارای پیشرانه درون سوز روی خواهد داد.

در چشم انداز بلندمدت منتشر شده توسط نیو انرژی فایننس موسسه بلومبرگ پیش بینی شده که سهم بازار گاز طبیعی در تولید جهانی برق از 23 درصد در سال 2016 میلادی به 16 درصد در سال 2040 میلادی کاهش خواهد یافت. همچنین ظرفیت تولید برق نیروگاه های گازی از سال 2031 میلادی کاهش خواهد یافت.

شرکت بی پی در گزارشی با عنوان "ریسک های تقاضای گاز طبیعی" شرایط عدم اطمینان در این بازار را مورد بررسی قرار داده و از سوخت های غیرفسیلی به عنوان مهمترین رقیب گاز طبیعی یاد شده است.

در صورت تحقق این پیش بینی ها، شرکت های توتال، بی پی و سایر غول های نفتی در سایه رشد تولید خودروهای برقی، با آینده ای دشوار روبرو خواهند شد. کشورهای صادرکننده گاز طبیعی به ویژه روسیه، قطر و استرالیا نیز چالشی بزرگ در برابر خویش خواهند دید.

صنعت جهانی گاز طبیعی با دارا بودن ده ها میلیار دلار زیرساخت خطوط لوله انتقال گاز طبیعی و پایانه های صادراتی، در چند دهه گذشته به موقعیت کنونی دست یافته و تصمیم های امروز بر اساس رشد تقاضا تا میانه قرن کنونی میلادی در پیش گرفته شده است.

بن وان بردن، مدیر عامل شرکت رویال داچ شل می گوید: گذار انرژی یک جریان غیر قابل توقف است. در دو حوزه سیاست گذاری و نگرش عمومی ما به سوی انرژی های پاک حرکت کرده ایم. فناوری نیز دستاوردهای بزرگی در این بخش به ارمغان آورده است.

وی می افزاید: تقاضای نفت احتمالا در دهه 2030 و یا 2040 میلادی به دوره اوج خود خواهد رسید. اما گاز طبیعی پیش از دهه 2040 میلادی، به زمان اوج تقاضا نخواهد رسید. ما معتقدیم در دهه 2050 میلادی، شاهد فرارسیدن این دوره اوج تقاضا خواهیم بود.

شرکت شل پس از خرید شرکت بی جی گروپ به مبلغ 50 میلیارد دلار نشان داد قمار بزرگی بر سر آینده گاز طبیعی انجام داده است. آنها همچنین در نظر دارند سالانه یک میلیارد دلار در بخش فناوری های نوین انرژی نظیر تجدیدپذیرها سرمایه گذاری کنند.

گیشا ویلیانز، مدیر عامل پی  جی اند ای کورپ می گوید: در مورد کاهش مصرف گاز طبیعی در آینده، تردیدی وجود ندارد... اما این اتفاق یک شبه روی نخواهد داد. ما با رویدادی روبرو هستیم که نیازمند مدیریت و راهبری است.

در سال های گذشته، کارشناسان از گاز طبیعی به عنوان پلی که زغال سنگ آلاینده را به منابع تجدیدپذیر فاقد انتشار آلاینده ها متصل می کند، یاد می کردند. چرا که تولید انرژی برق با گاز طبیعی، در مقایسه با زغال سنگ، 50 درصد دی اکسید کربن کمتری تولید می کند.

آژانس بین المللی انرژی در گذشته از ظهور "عصر طلایی گاز" خبر داده بود. اما به دلیل تغییرات سریع در شرایط اقتصادی منابع تجدیدپذیر همراه با سقوط قیمت نفت، چشم انداز پیشین با تردیدهایی روبرو شده است.

آژانس بین المللی انرژی در حالی رشد مصرف گاز در نیروگاه های تولید برق در شش سال آینده را یک درصد پیش بینی کرده که در فاصله سال های 2004 تا 2010 میلادی، آنها این عدد را چهار درصد تخمین زده بودند.

همه ما می دانیم که در سال های اخیر، هزینه های تولید انرژی های پاک، کاهش بهت آوری داشته است. 

همچنین پس از راه اندازی این منابع انرژی پاک، هزینه های اندکی دارند. بدین ترتیب در اواخر دهه 2020 میلادی، برق تولید شده در نیروگاه های خورشیدی و توربین های بادی خشکی، ارزان تر از نیروگاه های دارای سوخت های گاز و زغال سنگ خواهدبود.

در اروپا، امیدواری نسبت به آینده گاز طبیعی، در حال کم رنگ تر شدن است. پس از سال 2010 میلادی که مصرف گاز طبیعی در این قاره به اوج خود رسید، شاهد کاهش مصرف این سوخت به دلیل بهبود کارایی مصرف انرژی و رشد منابع تجدیدپذیر بوده ایم.

براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، در بهترین سناریو، مصرف گاز طبیعی در سال 2040 میلادی نسبت به سال 2020 میلادی، بدون تغییر خواهد ماند.

اکثر پیش بینی ها نشان می دهد در سایر مناطق دنیا در دو دهه فرارو، شاهد افزایش تقاضای گاز طبیعی خواهیم بود.

در ایالات متحده، در سایه انقلاب منابع شیل، راه برای جایگزینی گاز شیل با زغال سنگ هموار شده است. در این کشور برای نخستین بار در سال جاری میلادی، سهم گاز طبیعی از زغال سنگ در تولید برق ایالات متحده فراتر رفته است.

آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده است که تقاضای کنونی گاز طبیعی در افق سال 2040 میلادی با 50 درصد رشد روبرو خواهد شد. شرکت اکسون موبیل در گزارش خود، این رشد را 44 درصد تخمین زده است. شرکت بریتیش پترولیوم نیز در افق سال 2035 میلادی این رشد را 38 درصد پیش بینی کرده است.

من معتقدم گاز طبیعی همچنان در دهه های فرارو، نقشی کلیدی در بازار انرژی بازی خواهد کرد. زغال سنگ نیز همچنان در مسیر کاهش تقاضا گام برخواهد داشت. اما شرکت های فعال در اکتشاف و تولید گاز طبیعی باید بپذیرند که این رشد تا همیشه ادامه نخواهد یافت.


نویسندگان: جک فارچی و کلی گیلبلوم
منبع: Bloomberg
مترجم: محسن داوری