وزارت نفت جلوی هدرروی انرژی ازسوی وزارت نیرو را بگیرد

مهدی یاوری/ در میان مراکز اصلی مصرف انرژی در کشور، نیروگاه‌ها با مصرف 30 درصد از کل حامل‌های انرژی، بزرگترین مصرف‌کنندۀ انرژی‌های فسیلی کشور هستند که با متوسط بازده 37 درصد، برق تولید می‌کنند. بیش از 63 درصد از انرژی ورودی به نیروگاه‌ها در همان مرحله تولید برق به صورت گرما از بین می‌رود و به عنوان بزرگترین مراکز اتلاف کننده انرژی کشور شناخته شده‌اند.
در میان انواع نیروگاه‌های حرارتی کشور (بخار، گازی و سیکل ترکیبی)، بیشترین بازده مربوط به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی است که دارای بازده حدود 45 درصد هستند وکمترین بازده نیز برای نیروگاه‌های گازی است که دارای بازده کمتر از 30 درصد هستند. متأسفانه نیروگاه‌های گازی که دارای کمترین بازده در میان انواع نیروگاه‌های حرارتی کشور هستند، بیشترین ظرفیت نصب شده در کشور را هم دارند.
هم اکنون حدود 36 درصد از نیروگاه‌های کشور، گازی، 24 درصد آن، سیکل ترکیبی و 22 درصد آن هم از نوع بخار هستند. به عبارت دیگر زیرساخت حداکثری نیروگاه‌های کشور بر مبنای نیروگاه‌های گازی، نخستین علت هدررفت بالای انرژی در این مراکز صنعتی است. اصلی‌ترین راهکار کاهش تلفات در این حوزه نیز افزودن واحدهای بخار به این مراکز و تبدیل کردن آنها به واحدهای سیکل ترکیبی با بازده بالای 45 درصد است.
اما علت مهم دیگر برای هدررفت انرژی در نیروگاه‌های کشور، سیاست‌های غلط وزارت نیرو برای تولید برق است. وزارت نیرو به عنوان بدهکارترین وزارتخانه کشور، تلاش می‌کند از افزایش بدهی خود جلوگیری کند. در حال حاضر وزارت نیرو حدود 40 هزار میلیارد تومان به تولیدکنندگان برق، پیمانکاران و بانک‌ها بدهکار است.
ریشه این حجم از بدهی وزارت نیرو نیز اختلاف حدود 100 درصدی در هزینه تولید برق و هزینه دریافتی از مردم حتی بدون در نظر گرفتن قیمت سوخت است. در حال حاضر هزینه تبدیل سوخت به برق در نیروگاه‌های کشور و انتقال و توزیع آن حدود 110 تومان برای هر کیلو وات ساعت است، در حالی که مردم به صورت میانگین حدود 60 تومان برای هر کیلووات ساعت پرداخت می‌کنند و با در نظر گرفتن تولید سالانه 260 میلیارد کیلووات ساعت عدد بسیار چشمگیری خواهد بود. به عبارت دیگر، وزارت نیرو هر قدر برق تولید می‌کند، بدهکارتر می‌شود.
به همین دلیل وزارت نیرو تلاش می‌کند حتی با اعمال سیاست‌های غلط جلوی افزایش بدهی خود را بگیرد. یکی از این سیاست‌های غلط، اولویت خرید برق از نیروگاه‌های دولتی کم بازده برای بدهکار نشدن به بخش خصوصی است. وزارت نیرو ترجیح می‌دهد برای بدهکار نکردن خود، گاز یا سوخت مایعی که ارزش صادراتی بالایی دارد را به نیروگاه‌های دولتی‌ای بدهد که بعضاً با بازده 18 درصد فعالیت دارند، در حالی که نیروگاه‌های خصوصی با بازده بالای 48 درصد از فروش برق خود به شبکه محروم می‌شوند.
این اتفاق در ایام غیر پیک سال به شدت رخ می‌دهد و عملاً با این سیاست غلط، بالای 82 درصد سوخت فسیلی در نیروگاه به هدر می‌رود. حال سؤالی که وزارت نیرو باید به آن پاسخ دهد این است که چرا باید نیروگاه‌های کم بازده دولتی بر نیروگاه‌های با بازده بالای خصوصی اولویت داشته باشند و تنها دغدغه وزارت نیرو تأمین برق کشور با هر شرایطی باشد؟    
محاسبات نشان داده است که در صورت افزایش یک درصدی بازده نیروگاه‌های کشور، سالانه 2 میلیارد مترمکعب در مصرف گاز صرفه‌جویی می‌شود؛ به بیان دیگر، اگر تمام برق مورد نیاز کشور در ایام غیر پیک با نیروگاه‌های سیکل ترکیبی تولید شود سالانه 8.3 میلیارد مترمکعب معادل 2.1 میلیارد دلار در مصرف گاز صرفه‌جویی می‌شود.
بنابر این لازم است که به منظور حفظ منابع فسیلی کشور، وزارت نفت مانع اجرای سیاست‌های نادرست وزارت نیرو شود تا در تولید برق کمترین تلفات انرژی ایجاد شود.

شنبه ۱۳ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۱۳:۰۷