درس‌هایی برای ایران
عراق؛بازنگری دوباره در قراردادهای نفتی
اکنون وزارت نفت عراق، فاروق القاسم، یک مشاور عراقی مقیم اسلو را، برای بازنگری استخدام کرده است. این مشاور در رشته زمین‌شناسی تحصیل کرده و در تدوین قراردادهای نروژ نقش اساسی داشته است.
به گزارش ميزنفت، رامین فروزنده در کانال اقتصاد و نفت نوشت:
در شرایطی که کشورهای پیشروی خاورمیانه در جذب سرمایه‌گذاری خارجی (مثل امارات متحده عربی، عمان و قطر) از قراردادهای مشارکت در تولید بهره می‌گیرند، عراق اصلاح قراردادهای نفتی خود را طی دهه گذشته آغاز کرد که به جذب قابل‌توجه سرمایه‌گذاری خارجی و حضور غول‌های نفتی مثل شل، بی‌پی و اگزون موبیل انجامید. همزمان ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تنها از قراردادهای بیع متقابل بهره می‌گرفت که برای حضور شرکت‌های خارجی در مراحل بهره‌برداری، برداشت ثانویه و ... راه‌حلی نداشت.
قراردادهای عراق، از نوع خدماتی (Technical Service Contract) است که برخی اساتید حقوق همچون آقای شیروی، اعتقاد دارند می‌توان آن را نوعی «مشارکت در تولید کنترل‌شده» نامید. این قرارداد از مرحله اکتشاف تا بهره‌برداری را دربر گرفته و قرارداد جدید نفتی ایران (موسوم به IPC) شباهت زیادی به آن دارد.
بسیاری از پیمانکاران در قراردادهای عراق، از حاشیه سود پایین گلایه داشته‌اند. به عنوان مثال Lukoil اعلام کرده که تنها 56 سنت در هر بشکه به عنوان remuneration fee دریافت کرده است. همزمان، دولت عراق نیز در پی کاهش قیمت نفت با مشکل مواجه شده است؛ چراکه باید طی مدت سه ماه به پیمانکاران بازپرداخت‌هایی را صورت دهد. باوجود این مشکلات، عراق به مدد بازنگری در قراردادهای نفتی و باوجود مشکلات داخلی، توانست ظرفیت تولید خود را ظرف یک دهه، دو برابر کند و به 4.7 میلیون بشکه در روز برساند.
اکنون وزارت نفت عراق، فاروق القاسم، یک مشاور عراقی مقیم اسلو را، برای بازنگری استخدام کرده است. این مشاور در رشته زمین‌شناسی تحصیل کرده و در تدوین قراردادهای نروژ نقش اساسی داشته است.
اما چه درس‌هایی می‌توان از این اقدام عراق گرفت؟
1 - قراردادهای نفتی، باید جذاب باشند تا بتوانند به جذب سرمایه‌گذاری خارجی و حضور غول‌های نفتی بیانجامند.
2 - بازنگری مداوم در قراردادهای نفتی متناسب با شرایط و تحولات یک امر ضروری است.
3 - حضور مداوم و طولانی‌مدت شرکت‌های خارجی در مرحله بهره‌برداری، یک امتیاز (و شاید ضرورت) است.
4 - برای بازنگری، بهتر است از افرادی بهره گرفت که به دانش و تجربه روز دنیا در محیط بین‌المللی مسلط هستند.
5 - قرارداد جذاب میتواند ریسک‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی را جبران کند.
6 - یک مدل قراردادی ممکن است نقاط ضعفی داشته باشد که طی زمان مشخص شود؛ و در عین حال در زمان خود توسعه صنعت نفت را رقم زند.
در شرایطی که کشورهای پیشروی خاورمیانه در جذب سرمایه‌گذاری خارجی (مثل امارات متحده عربی، عمان و قطر) از قراردادهای مشارکت در تولید بهره می‌گیرند، عراق اصلاح قراردادهای نفتی خود را طی دهه گذشته آغاز کرد که به جذب قابل‌توجه سرمایه‌گذاری خارجی و حضور غول‌های نفتی مثل شل، بی‌پی و اگزون موبیل انجامید. همزمان ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تنها از قراردادهای بیع متقابل بهره می‌گرفت که برای حضور شرکت‌های خارجی در مراحل بهره‌برداری، برداشت ثانویه و ... راه‌حلی نداشت.
قراردادهای عراق، از نوع خدماتی (Technical Service Contract) است که برخی اساتید حقوق همچون آقای شیروی، اعتقاد دارند می‌توان آن را نوعی «مشارکت در تولید کنترل‌شده» نامید. این قرارداد از مرحله اکتشاف تا بهره‌برداری را دربر گرفته و قرارداد جدید نفتی ایران (موسوم به IPC) شباهت زیادی به آن دارد.
بسیاری از پیمانکاران در قراردادهای عراق، از حاشیه سود پایین گلایه داشته‌اند. به عنوان مثال Lukoil اعلام کرده که تنها 56 سنت در هر بشکه به عنوان remuneration fee دریافت کرده است. همزمان، دولت عراق نیز در پی کاهش قیمت نفت با مشکل مواجه شده است؛ چراکه باید طی مدت سه ماه به پیمانکاران بازپرداخت‌هایی را صورت دهد. باوجود این مشکلات، عراق به مدد بازنگری در قراردادهای نفتی و باوجود مشکلات داخلی، توانست ظرفیت تولید خود را ظرف یک دهه، دو برابر کند و به 4.7 میلیون بشکه در روز برساند.
اکنون وزارت نفت عراق، فاروق القاسم، یک مشاور عراقی مقیم اسلو را، برای بازنگری استخدام کرده است. این مشاور در رشته زمین‌شناسی تحصیل کرده و در تدوین قراردادهای نروژ نقش اساسی داشته است.
اما چه درس‌هایی می‌توان از این اقدام عراق گرفت؟
1 - قراردادهای نفتی، باید جذاب باشند تا بتوانند به جذب سرمایه‌گذاری خارجی و حضور غول‌های نفتی بیانجامند.
2 - بازنگری مداوم در قراردادهای نفتی متناسب با شرایط و تحولات یک امر ضروری است.
3 - حضور مداوم و طولانی‌مدت شرکت‌های خارجی در مرحله بهره‌برداری، یک امتیاز (و شاید ضرورت) است.
4 - برای بازنگری، بهتر است از افرادی بهره گرفت که به دانش و تجربه روز دنیا در محیط بین‌المللی مسلط هستند.
5 - قرارداد جذاب میتواند ریسک‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی را جبران کند.
6 - یک مدل قراردادی ممکن است نقاط ضعفی داشته باشد که طی زمان مشخص شود؛ و در عین حال در زمان خود توسعه صنعت نفت را رقم زند.
پنجشنبه ۲۴ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۱۶:۳۷
کد مطلب: 17293
نفتي
۰۰
فقط اميدوارم عراق الگوي ما براي تدوين و اصلاح قراردادهاي نفتي نشود. عراق از نظر سازماني، امنيت و ثبات سياسي مشكلات عميقي دارد و دولت مركزي در حال رقابت با كردشتان عراق براي حذب سرمايه است و كردستان عراق امتيازات زيادي به شركتهاي نفتي داده است تا بتواندحمايت هاي سياسي لام را پيدا كند تا از عراق مستقل شود. نظرات اين به اصطلاح كارشناس سوئدي تكرار خواسته هاي شركتهاي نفتي براي اشغال دائمي كشورهاي متكي به فروش نفت است. بجاي اينكه كشورها شرط بگذارند اين شركتها هستند كه از طريق چنين كارشناساني براي كشورها ناز مي كنند
نفت ارزش دارد چون غربیهای صنعتی آن را میخرند. و الا سالیان درازی نفت در شرق وجود داشت و ارزشی نداشت و کسی هم از اهالی شرق نمیدانست با این ماده لزج چسبانک بدبو چه باید بکند؟!. نیازی که کشوری مانند عربستان به فروش نفتش دارد بسیار بیشتر از نیاز کشوری مانند آمریکا به خرید آن است. اگر آمریکا نفت نخرد با توجه به توان تکنولوژیکی آن کشور میتواند بر روی منابع دیگر انرژی (شاید کمی گرانتر ولی عملی) متمرکز شود. ولی اگر عربستان نفت نفروشد چون توان تکنولوژیکی کمی دارد و یا اصولا ندارد و نمیداند با نفت چه باید بکند گرفتار بحران اقتصادی و سیاسی شده و احتمالا دچار فروپاشی میشود. بحرانهای مقطعی در خاورمیانه ناشی از سقوط قیمت نفت معید این مطلب است. به همین دلیل است که عربستان برای جلوگیری از روکردن کشورهای صنعتی به منابع جدید انرژی، سعی در پایین نگهداشتن قیمت نفت دارد تا بتواند لقمه نانی برای مردم تن پرورش فراهم آورد و از سقوط رژیم حاکم در آن کشور جلوگیری کند.